Το πακέτο της νέας βοήθειας προς την Ελλάδα και ο ταχυδρόμος Ασμουσεν

Το ενδεχόμενο ενός πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα, ώστε να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που θα αντιμετωπίσει η χώρα έως το 2016, αλλά και να μειωθεί το δημόσιο χρέος της, αναμένεται συζητηθεί κατά τις επαφές σήμερα στην Αθήνα του Γερμανού Γεργκ Ασμουσεν, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και το οικονομικό επιτελείο.

Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις χθες, παραμονή της έλευσης του κ. Ασμουσεν στην Αθήνα, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μίλησε για την ανάγκη να υπάρξει άλλο ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, αποκλείοντας πάντως για άλλη μία φορά το ενδεχόμενο ενός νέου κουρέματος του χρέους. Ο κ. Ασμουσεν είναι πρώην υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και στενός συνεργάτης του κ. Σόιμπλε.

Η ΑΤΖΕΝΤΑ. Στην ουσία, στο τραπέζι των διαβουλεύσεων βρίσκεται ένα πιθανό νέο δάνειο, σε συνδυασμό με μείωση των επιτοκίων των παλαιών δανείων και ενδεχομένως επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής τους, καθώς και μια ανανέωση των ομολόγων που κατέχουν σήμερα οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, σύμφωνα με πηγή του οικονομικού επιτελείου. Αμεσο κούρεμα δεν συζητείται, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το χρηματοδοτικό αυτό κενό, δηλαδή τα χρήματα που θα χρειαστούν για να μπορεί η Ελλάδα να εξυπηρετεί κανονικά τις υποχρεώσεις της έως το 2016, είναι 10,9 δισ. ευρώ. Ενα μέρος από αυτό θα χρειαστεί, ενδεχομένως, να καλυφθεί με νέο δάνειο. Εφόσον υπάρξει, αυτό θα συνοδεύεται από αντίστοιχης διάρκειας οικονομικό πρόγραμμα, δηλαδή μνημόνιο.

Πάντως, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών αποκλείει κατηγορηματικά ότι θα τεθεί θέμα νέων μέτρων. Αλλωστε η κυβέρνηση ετοιμάζει, ούτως ή άλλως, μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που λήγει το 2016 με βάση τις υφιστάμενες δεσμεύσεις της και στόχος της είναι να μην επιβάλει νέα μέτρα, όπως σημειώνει.

Το ύψος του ενδεχόμενου νέου δανείου θα είναι βεβαίως μικρό, αλλά δεν έχει προσδιοριστεί. Θα εξαρτηθεί από τις άλλες πηγές χρηματοδότησης που θα μπορέσουν να εξευρεθούν.

Ενα μέρος του κενού των 10,9 δισ. ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί π.χ. από τα κεφάλαια τα οποία προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και δεν χρησιμοποιήθηκαν, όπως αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου. Υπολογίζεται ότι το «μαξιλάρι» αυτό είναι σήμερα 8-9 δισ. ευρώ, αλλά το ποσό που θα μείνει τελικά αχρησιμοποίητο θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες των τραπεζών όπως αυτές θα προκύψουν μετά την επικείμενη νέα αξιολόγησή τους από την BlackRock.

Ενα άλλο μέρος του κενού θα μπορούσε να καλυφθεί από τις αγορές, εφόσον η Ελλάδα αποκτήσει πρόσβαση σε αυτές το 2014, όπως επιδιώκει η κυβέρνηση.

Αυτό όμως προϋποθέτει ότι η χώρα θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών εξασφαλίζοντας πρωτογενές πλεόνασμα από εφέτος και επιστρέφοντας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, έστω και χαμηλούς, το 2014.

Η εξασφάλιση πρωτογενούς πλεονάσματος, εξάλλου, είναι προϋπόθεση και για τη βελτίωση των όρων δανεισμού της χώρας –συγκεκριμένα, για τη μείωση του επιτοκίου, στην οποία επίσης αναφέρθηκε χθες ο κ. Σόιμπλε. Αν μειωθεί το επιτόκιο (κατά 0,5%, σύμφωνα με μια εκδοχή που συζητείται), μειώνονται ταυτόχρονα οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.

Επίσης, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα περιοριστούν σημαντικά τα αμέσως επόμενα χρόνια, αν οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης δεχθούν τελικά -όπως είχε αρχικώς συμφωνηθεί στο Eurogroup του περασμένου Νοεμβρίου –να μετακυλίσουν για αργότερα τις λήξεις των ομολόγων που κατέχουν. Πρόκειται για ποσό 6 δισ. ευρώ την επόμενη τετραετία, αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου. «Αν όλες οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις ικανοποιηθούν, μπορεί να μη χρειαστεί νέο δάνειο· αν όμως καμία δεν ικανοποιηθεί, θα χρειαστεί όλο το ποσό των 10,9 δισ. ευρώ», σχολιάζουν οι ίδιες πηγές.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΝΤ. Παράλληλα με την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, πάντως, η Ελλάδα επιδιώκει να μειώσει το χρέος της ώστε να είναι βιώσιμο. Τα δύο θέματα –κούρεμα και νέο πακέτο για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού –αναμένεται να τεθούν με έμφαση τον Σεπτέμβριο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει τη χρηματοδότηση αν δεν καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό τουλάχιστον για το 2014 , το οποίο αναμένεται να φθάσει στα 4,4 δισ. ευρώ. (σύμφωνα με την Κομισιόν, θα είναι μόνο 3,8 δισ. ευρώ). Επίσης, το Ταμείο δεν χρηματοδοτεί ένα κράτος αν δεν είναι βιώσιμο το χρέος του, κάτι που για την Ελλάδα θα επανεξετασθεί το φθινόπωρο.