Ενα 19χρονο παιδί συλλαμβάνεται στο τρόλεϊ χωρίς εισιτήριο, ο ελεγκτής ζητά τα στοιχεία του, το παιδί πανικοβάλλεται, πατάει το κουμπί κινδύνου, πηδάει έξω και σκοτώνεται. Υπάρχουν ευθύνες παντού, από την ανεπάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών μέχρι την ανευθυνότητα του κινήματος Δεν Πληρώνω. Αλλά εγώ είμαι με το μέρος του παιδιού. Οχι μόνο επειδή θα μπορούσε να είναι γιος μου, αλλά επειδή αισθάνθηκε αυτό τον φόβο και τη μοναξιά που τον οδήγησαν στη μοιραία πράξη. Οπως είμαι και με τον ελεγκτή. Επειδή έκανε τη δουλειά του.

Μια συγγραφέας σχολιάζει στο twitter το τραγικό γεγονός με έναν τρόπο που είναι χωρίς αμφιβολία ατυχής. Πέφτουν να τη φάνε, τα σχόλια που δημοσιεύονται είναι τρομακτικά, εκτοξεύονται αηδιαστικές απειλές εναντίον της προσωπικότητάς της, της επαγγελματικής της υπόστασης και της ίδιας της ζωής της. Διαφωνώ με τη στιγμή που επέλεξε να σχολιάσει ένα θάνατο, αλλά είμαι με το μέρος της γιατί βρέθηκε μόνη απέναντι στη βαρβαρότητα.

Η κοινωνία αυτή θέλει αίμα. Αίμα ανώνυμων μαρτύρων για να ορκίζεται εκδίκηση πάνω από το μνήμα τους, αίμα επώνυμων συμβόλων της εξουσίας –πολιτικής, οικονομικής, πνευματικής –για να εκτονώνει τα πρωτόγονα ένστικτά της. Πάντα ήταν έτσι. Από την αδιαφορία μας απέναντι στα θύματα της εγχώριας τρομοκρατίας μέχρι το καταστροφικό μας ξέσπασμα μετά τον θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου, πάντοτε αίμα θέλαμε. Και όταν ήρθε η κρίση, αντί να κοιτάξουμε πρώτα γύρω μας, δίπλα μας, μέσα μας, σπεύσαμε πάλι να αναζητήσουμε ενόχους για να τους σταυρώσουμε.

Η κοινωνία αυτή πρέπει να γλυκάνει. Πρέπει να (ξανα)βρούμε έννοιες όπως η ευγένεια, ο σεβασμός, η γενναιοδωρία, η κατανόηση, η ηπιότητα, η ανοχή. Δεν χρειάζεται να αγαπηθούμε, δεν μπορούμε να αγαπηθούμε, θα ήταν υποκριτικό να ζητήσει κανείς κάτι τέτοιο. Η αρμονική συμβίωση είναι το ζητούμενο και αυτή η ζηλευτή λέξη που χρησιμοποιούν οι Αγγλοσάξονες και ζήτησε τις προάλλες ο Ομπάμα από ένα κοριτσάκι να την ψάξει στο λεξικό και να την κάνει σημαία του: empathy, που δεν σημαίνει εμπάθεια αλλά ακριβώς το αντίθετο, να μοιράζεσαι τα συναισθήματα του άλλου, να τον καταλαβαίνεις, να χαίρεσαι για τη χαρά του και να του συμπαραστέκεσαι στον πόνο του. Είτε βρίσκεσαι από πάνω είτε από κάτω. Είτε ασκείς εξουσία είτε προσπαθείς απλώς να επιβιώσεις.

«Το να προσέχεις τις ανάγκες των άλλων μπορεί να μην είναι ο σκοπός της ζωής, είναι όμως το έργο της ζωής», είπε τις προάλλες ο αμερικανός συγγραφέας Τζόναθαν Σάφραν Φόερ στους αποφοίτους του Middlebury College. «Ισως να είναι πολύπλοκο και επώδυνο και απίστευτα δύσκολο. Δεν είναι όμως κάτι που δίνουμε. Είναι αυτό που παίρνουμε σε αντάλλαγμα για το ότι πρέπει να πεθάνουμε». Είναι δύσκολο να γλυκάνουμε, είναι επώδυνο, αλλά μερικές φορές δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα χαμόγελο.