«Είναι σαν να χτυπήσουμε ένα μπαλάκι του γκολφ από ένα γήπεδο του Λος Αντζελες και να περιμένουμε να πέσει σε μια τρύπα στο Σεντ Αντριους της Σκωτίας». Με αυτόν τον παραστατικό τρόπο περιέγραφε στις αρχές του Αυγούστου του 2012 τη δυσκολία του εγχειρήματος της προσεδάφισης του «Curiosity» στον Αρη ένας αξιωματούχος της NASA. Ακριβώς σαν σήμερα πριν από έναν χρόνο οι υπεύθυνοι της αποστολής του διαστημικού οχήματος κράτησαν για επτά ολόκληρα λεπτά την ανάσα τους. Και τελικά το μπαλάκι έπεσε μέσα στην τρύπα. Ο Κόκκινος Πλανήτης ή Ξεχασμένη Γη, όπως προτιμούν να αποκαλούν τον Αρη κάποιοι, υποδέχθηκε ένα διαστημικό όχημα με τεράστιες δυνατότητες συλλογής πληροφοριών και ανάλυσης. Το «Curiosity» προσεδαφίστηκε περίπου 10 χιλιόμετρα από τους πρόποδες του όρους Αιχμηρό, το ύψος του οποίου φτάνει τα 5.000 μέτρα.

Για την προσεδάφιση δεν χρειάστηκαν μόνο τα «επτά λεπτά του τρόμου» αλλά δέκα ολόκληρα χρόνια σκληρής προετοιμασίας. Δώδεκα μήνες μετά, το ερώτημα για το εάν υπάρχουν αυτή τη στιγμή ίχνη ζωής στον Αρη εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο. Το «Curiosity», όμως, έχει φέρει εις πέρας μία από τις βασικές του αποστολές: χάρη στο ταξίδι του είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η ατμόσφαιρα του Αρη μπορούσε να υποστηρίξει μικροβιακή ζωή στο μακρινό παρελθόν. Επειτα, έχει συλλέξει πληροφορίες και στοιχεία που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν «θησαυρό», ο οποίος θα φανεί εξαιρετικά χρήσιμος στην πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Αρη. Γιατί, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί της NASA, ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα του διαστημικού οχήματος που μοιάζει με ένα μικρό 4×4 αλλά ζυγίζει σχεδόν έναν τόνο, είναι ότι έχει ανοίξει τον δρόμο για την κατάκτηση του Κόκκινου Πλανήτη από τον άνθρωπο.

Η επιτυχία της αποστολής του «Curiosity» είναι πιθανόν να οδηγήσει στην παράταση της αποστολής του για ακόμη δύο χρόνια. «Είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι από αυτόν τον πρώτο χρόνο», δήλωσε ο Μάικλ Μέγιερ, επικεφαλής του προγράμματος της NASA για τον Αρη. «Η συμβολή του στην εξερεύνηση είναι τεράστια. Οσα περισσότερα μάθουμε για τον Αρη θα μας χρειαστούν όταν πάμε εμείς οι ίδιοι εκεί στο μέλλον», πρόσθεσε. Από τις 6 του περασμένου Αυγούστου, το «Curiosity» έχει προμηθεύσει τη NASA με περισσότερα από 190 gigabits δεδομένων –όγκος που αντιστοιχεί σε 45.600 τραγούδια αποθηκευμένα σε αρχεία MP3. Από τον Κόκκινο Πλανήτη έχει στείλει 36.700 φωτογραφίες πλήρους ανάλυσης και περίπου άλλες τόσες σε μέγεθος φωτογραφίας διαβατηρίου. Σύμφωνα με τον Μέγιερ, τα εξελιγμένα όργανα και οι κάμερες που φέρει το διαστημικό όχημα θα απαντήσουν πολύ γρήγορα στο ερώτημα περί μικροβιακής ζωής στον Αρη.

Οι άνθρωποι της NASA γιόρτασαν την πρώτη επέτειο προσεδάφισης του «Curiosity» στον Κόκκινο Πλανήτη δίνοντας εντολή σε ένα από τα εργαλεία του ρομπότ να παίξει το «Happy Birthday». Το κλίμα έναν χρόνο νωρίτερα ήταν εντελώς διαφορετικό. Εκατοντάδες επιστήμονες και μηχανικοί περίμεναν με την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο την ολοκλήρωση ενός ταξιδιού 570 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Τα «επτά λεπτά του τρόμου» ξεκίνησαν με την είσοδο του διαστημικού οχήματος στην ατμόσφαιρα του Αρη. Κάποιοι είχαν μείνει αξύριστοι για γούρι, άλλοι φορούσαν τα αγαπημένα τους μπλουζάκια, μερικοί είχαν συνδέσει την τύχη του «Curiosity» με τα φιστίκια που κρατούσαν στις χούφτες τους.

Το «Curiosity» δεν ήταν μόνο το πρώτο διαστημικό όχημα με τόσο εξελιγμένο εξοπλισμό, αλλά και το πρώτο στην αποστολή του οποίου είχαν εμπλακεί τόσοι πολλοί άνθρωποι. Περισσότεροι από 7.000 επιστήμονες και μηχανικοί αφιέρωσαν όλες τους δυνάμεις για την επιτυχία της πιο δύσκολης αποστολής στην ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος. Οι προκλήσεις που είχαν να αντιμετωπίσουν –από τον σχεδιασμό και την κατασκευή έως τη λειτουργία του –ήταν τεράστιες.

Κάθε λεπτομέρεια του ταξιδιού ήταν κι ένας πονοκέφαλος. Ενας από τους μεγαλύτερους ήταν το σημείο που θα προσεδαφιζόταν το «Curiosity». Οι ειδικοί είχαν φτιάξει μια λίστα με 60 υποψήφια σημεία προσεδάφισης. Τελικά επέλεξαν τον κρατήρα Καταιγίδα, κοντά στον ισημερινό του Κόκκινου Πλανήτη. Παρά τις αντιξοότητες το «Curiosity» προσεδαφίστηκε και από τότε οι άνθρωποι της NASA βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μαζί του. Ούτε αυτή είναι εύκολη. Για να φτάσει το σήμα από τη Γη στον Αρη χρειάζονται από 4 έως 21 λεπτά –ανάλογα με τη θέση του Κόκκινου Πλανήτη.