Καλοκαιρινή… άνοιξη στις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ

Τον επαναπροσδιορισμό της πολιτικής της κυβέρνησης απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και την επανενεργοποίηση του αμερικανικού παράγοντα σε μια σειρά θεμάτων ελληνικού ενδιαφέροντος σηματοδοτεί, μεταξύ άλλων, η επικείμενη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον σε μια περίοδο που οι εξελίξεις στην Αίγυπτο, στη Συρία και στην Τουρκία αναδεικνύουν την Ελλάδα ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή, ενώ προκαλούν νέα κινητικότητα στον άξονα Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Η επανατοποθέτηση της Αθήνας απέναντι στον αμερικανικό παράγοντα και η αναθέρμανση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, οι οποίες είχαν μείνει στάσιμες τους τελευταίους μήνες, κυρίως λόγω της εσωστρέφειας που προκαλεί η εστίαση στη στενή μνημονιακή ατζέντα, δεν πρέπει πάντως, σημείωναν διπλωματικές πηγές, να ερμηνεύονται ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι αν και το κορυφαίο θέμα στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει ο Αντώνης Σαμαράς με τον Μπαράκ Ομπάμα στις 8 Αυγούστου είναι αυτό της οικονομίας και της ανάγκης να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, δεν είναι τυχαίο ότι στη σχετική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου υπάρχουν αναφορές στην κατάσταση στην περιοχή και στη διμερή αμυντική συνεργασία.

Εξάλλου, της επίσκεψης του έλληνα Πρωθυπουργού θα προηγηθούν η επίσκεψη (την Τρίτη) του Δημήτρη Αβραμόπουλου στην Ουάσιγκτον και η συνάντησή του με τον αμερικανό ομόλογό του Τσακ Χέιγκελ και πιθανότατα με τη σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σούζαν Ράις. Το ραντεβού των δύο ανδρών αναμένεται να ανοίξει εκ νέου το κεφάλαιο της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα και να συγκεκριμενοποιήσει το μέγεθος και το ύψος αυτής, να βάλει δηλαδή και επίσημη σφραγίδα στη συμφωνία για δωρεάν παραχώρηση αμυντικού υλικού από τις ΗΠΑ προς την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι οι σχετικές διαδικασίες έχουν κινηθεί ήδη από το 2010, ενώ υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την απόφαση του ΚΥΣΕΑ του περασμένου Μαΐου, η Ελλάδα έκανε αποδεκτή την προσφορά της Ουάσιγκτον για τη δωρεάν παραχώρηση μεγάλου αριθμού τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού Μ-113.

Η αποδοχή της προσφοράς προκάλεσε ικανοποίηση στην αμερικανική πλευρά, καθώς, όπως σημείωναν αρμόδιες πηγές, με αυτήν μειώνεται η πιθανότητα αγοράς από την Ελλάδα των ρωσικών BMP-3 ή παρόμοιου τύπου από τη Ρωσία. Στην προηγούμενη θητεία του στο Πεντάγωνο ο Δ. Αβραμόπουλος είχε προωθήσει την απόκτηση 400 τανκς Εϊμπραμς Μ1 (είχε και τότε συναντηθεί με τον αμερικανό ομόλογό του Λίον Πανέτα), ενώ δεν αποκλείεται κατά την επίσκεψη Σαμαρά στην Ουάσιγκτον να οριστικοποιηθεί η παραχώρηση στην Ελλάδα μεταχειρισμένων μεταγωγικών ελικοπτέρων Σινούκ. Οι τελευταίες λεπτομέρειες, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.

Σε μια περίοδο ρευστότητας και αυξημένης αβεβαιότητας στην Αίγυπτο, στη Συρία αλλά και στην Τουρκία, η Ουάσιγκτον φαίνεται να αναγνωρίζει, έλεγαν διπλωματικές πηγές, ότι η Αθήνα αναδεικνύεται ως σταθερός και αξιόπιστος παράγοντας στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό, πάντως, έλεγαν οι ίδιες πηγές, δεν είναι ανεξάρτητο από το άνοιγμα προς το Ισραήλ που έκανε η Ελλάδα την τελευταία τριετία και το οποίο έχει τις ευλογίες της Ουάσιγκτον. Καταθέτοντας στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας ο νέος αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Ντέιβιντ Πιρς, ο οποίος αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα το φθινόπωρο, χαρακτήρισε την Ελλάδα «πολύτιμη φίλη και σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών», ενώ αναφέρθηκε στη συνδρομή της χώρας, μέσω του ΝΑΤΟ και της βάσης της Σούδας, «στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων». Διπλωματικές πηγές έλεγαν ότι κατά το ταξίδι του Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον αναμένεται να τονιστεί αυτή η διάσταση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας, της ανάληψης δηλαδή από την Ελλάδα στρατηγικού ρόλου στην ευρύτερη περιοχή.

Την ίδια ώρα, δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί οι εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι Αμερικανοί έχουν καταστήσει σαφές προς όλες τις πλευρές ότι επιθυμούν να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην επίλυση του Κυπριακού, δημιουργεί νέα δεδομένα. Πολύ περισσότερο, δε, αφού η Ουάσιγκτον φαίνεται να θεωρεί τα κοιτάσματα της Κύπρου ευκαιρία για την επανένωση του νησιού, η οποία θα δημιουργήσει θετικό μομέντουμ που θα ανοίξει μια νέα σελίδα για ολόκληρη την περιοχή.