Σαν σήμερα, το 1974 (και όχι το ’73, όπως σωστά λέει το σύνθημα), κατέρρευσε η χούντα. Ενα καλοκαιρινό βράδυ. Η χώρα ετοιμαζόταν να μπει σε πόλεμο με την Τουρκία, η ασπρόμαυρη τηλεόραση έδειχνε εικόνες τούρκων αλεξιπτωτιστών να πέφτουν στην Κύπρο, αλλά επειδή κανείς δεν εμπιστευόταν τη λογοκριμένη ενημέρωση, κρυφά άκουγαν στα σπίτια τους την Ντόιτσε Βέλε. Και όταν τη νύχτα έφτασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού ο Καραμανλής, αυθόρμητα έγινε η πρώτη ελεύθερη διαδήλωση ύστερα από επτά χρόνια. Πολίτες φοβισμένοι έβλεπαν τη μεταπολίτευση πριν απ’ όλα ως τη μοναδική ευκαιρία να αποφύγουμε έναν καταστροφικό πόλεμο –τον οποίο η αφροσύνη της χούντας του Ιωαννίδη δεν είχε υπολογίσει ως πιθανή παρενέργεια όταν οργάνωνε, πέντε ημέρες πριν, το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στην Κύπρο.

Ο ερχομός του Καραμανλή δεν έφερε απλώς έναν αέρα ελευθερίας. Ανανέωσε τη χώρα. Ζωντανές δυνάμεις που ασφυκτιούσαν εξαιτίας της αυταρχικής επιβολής μιας «Ελλάδος Ελλήνων Χριστιανών» βγήκαν στην επιφάνεια, προβάλλοντας τα αυτονόητα αιτήματα απέναντι σε μια τυραννία: περισσότερη εξωστρέφεια, περισσότερη ελευθερία, περισσότερη γνώση, περισσότερα αγαθά, περισσότερη πρόοδος, περισσότερες απολαύσεις. Οι δυνάμεις αυτές που αναδύθηκαν άρχιζαν μονομιάς να κοιτάζουν προς τα έξω: η Ευρώπη, η δημοκρατία, η ανταγωνιστικότητα, εκεί βρισκόταν η συνταγή για να μην ξαναέχουμε χούντα, για να μην ξαναμπεί η κοινωνία στον γύψο.

Δεν τα καταφέραμε και άσχημα. Η Ελλάδα 39 χρόνια μετά, ακόμα και μέσα στη δίνη της κρίσης, δεν μοιάζει σε τίποτα με εκείνο το πράγμα που είχε παραδώσει η χούντα. Ακόμα και οι μηδενιστές από άγνοια, από επιπολαιότητα ή από προκατάληψη, που μιλάνε συστηματικά για τη «χούντα του Μνημονίου», γνωρίζουν άριστα ότι αν βρίσκονταν στην κανονική χούντα ή θα έλεγαν άλλα ή θα ήταν αλλού.

Θα μπορούσαν να είναι καλύτερα τα πράγματα; Προφανώς. Αν το τρίπτυχο της χούντας, «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», είχε χτυπηθεί επί της ουσίας, αν ο λαϊκισμός δεν μετατρεπόταν σε κυρίαρχη ιδεολογία και αν η πελατειακή σχέση πολιτών – πολιτικών με λάφυρο το κράτος δεν ήταν το κυρίαρχο μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης, ίσως η χώρα είχε αποφύγει πολλά από τα δεινά που πληρώνει σήμερα.

ΥΓ. Το Σύνταγμα της Ελλάδος, άρθρο 5 παρ. 2, αναφέρει τα εξής: «Ολοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Απαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας». Προς χρήση της κ. Ζαρούλια, βουλευτίνας της Χρυσής Αυγής.