«Νομίζω ότι αν είναι να χάσεις την αξιοπρέπειά σου, καλύτερα να πεθάνεις στη δική σου χώρα παρά σε ξένη. Οσα έζησα εδώ απέχουν πολύ από την Ευρώπη που φανταζόμουν».

Ταρέκ, σύρος πρόσφυγας στην Ελλάδα*

Κάπου 170.000 σύροι πρόσφυγες ζουν σήμερα στον προσφυγικό καταυλισμό Ζαατάρι της Ιορδανίας. Την τελευταία φορά που τον επισκέφθηκε ο Τζέιμς Γκόρντον βρίσκονταν εκεί 100.000 πρόσφυγες –και δεν έχει περάσει μήνας. Ο Γκόρντον δεν πήγε μόνος. Είχε μαζί τον Τζαμίλ, έναν παλαιστίνιο ψυχολόγο, τη Νισρίν, μία σύρια ψυχολόγο, και τη Λι Αν, υπεύθυνη διεθνούς προγράμματος του Κέντρου Θεραπείας Νου και Σώματος που ίδρυσε το 1991. Ο καταυλισμός Ζαατάρι τελεί υπό την προστασία του ΟΗΕ, δραστηριοποιούνται εκεί γιατροί και μέλη οργανώσεων αρωγής από όλο τον κόσμο. Αλλά οι πρόσφυγες είναι πολλοί, οι οικονομικοί πόροι λιγοστοί και ο ανθρώπινος πόνος τεράστιος.

Ανδρες σηκώνουν τα μπατζάκια τους αποκαλύπτοντας τραύματα από σφαίρες. Γυναίκες αποθέτουν στα χέρια νοσηλευτών άρρωστα παιδιά. Τους δείχνουν τα άλλα που κρύβονται στις φούστες τους: «Δεν κοιμάται τα βράδια και βρέχει το κρεβάτι της». «Κλαίει όταν ακούει ανδρική φωνή, νομίζει ότι είναι στρατιώτης». Εξι στους 10 πρόσφυγες έχουν να αφηγηθούν ιστορίες βασανιστηρίων. «Σταματούσαν τα βασανιστήρια μεταξύ 12 τα μεσάνυχτα και 5 το πρωί, και τις ώρες εκείνες προσευχόμουν να πεθάνω». Ο Γκόρντον είναι ψυχίατρος, συχνά το μόνο που μπορεί είναι να διδάξει στους ανθρώπους εδώ τεχνικές χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. Ή να τους πείσει να γελάσουν για λίγα λεπτά με όλη τους τη δύναμη. Οταν το πρότεινε στον Χαμίντ, έναν όμορφο νεαρό που βασανίζεται από εφιάλτες, εκείνος τον κοίταξε σαν να έβλεπε τρελό. «Είμαι λίγο τρελός, αλλά είναι ένα πείραμα. Θα δοκιμάσεις μαζί μου;». Ο Χαμίντ δοκίμασε –το ίδιο και καμιά δεκαριά περίεργοι που είχαν μαζευτεί γύρω του. Για λίγα λεπτά, τα τρανταχτά γέλια του Χαμίντ έσβησαν τα πρόσωπα των βασανιστών του.

Πολλοί θυμήθηκαν τους νεκρούς αμάχους της Συρίας λόγω των νεκρών της Βοστώνης· τους έχουν ήδη ξεχάσει. Κάποιοι, λίγοι, θυμούνται τους ζωντανούς αμάχους της Συρίας καθημερινά· και κάνουν ό,τι μπορούν.

*Από βίντεο με μαρτυρίες σύρων προσφύγων στην Ελλάδα που προβλήθηκε την Τετάρτη, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Τελευταία Νέα