«Σε τελευταία ανάλυση, αν θέλεις να συγκροτήσεις την κυβέρνηση του δυνατού, κάτι για το οποίο πρέπει να απευθυνθείς στο έθνος λέγοντάς του όλη την αλήθεια και όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν για τον καθένα, η θεμελιώδης αρχή πρέπει να είναι η απόλυτη ισότητα στην κατανομή των θυσιών».

Αυτά έλεγε ο Πιερ Μαντές-Φρανς, πριν ακόμη γίνει πρωθυπουργός της Γαλλίας, στον νεαρό Ζαν Ντανιέλ, πριν ακόμη ιδρύσει τον «Νουβέλ Ομπζερβατέρ». Τα μαθήματα πολιτικής οικονομίας που έδινε τότε ο Μαντές-Φρανς ήταν κάπως αόριστα και δυσνόητα, η ανάγκη όμως να μοιράζονται με δίκαιο τρόπο οι θυσίες αποτελούσε ακλόνητη πεποίθησή του. Η ίδια πεποίθηση πρέπει να καθοδηγεί και τον σημερινό γάλλο Πρόεδρο, αν θέλει πραγματικά να ξεπεράσει την κρίση τόσο της χώρας του όσο και τη δική του, την προσωπική, την κρίση αξιοπιστίας που έχει ρίξει τη δημοτικότητά του στα τάρταρα. Δεσμεύτηκε, για παράδειγμα, ο Φρανσουά Ολάντ να καταπολεμήσει τους φορολογικούς παραδείσους και να αποκαλύψει τους γάλλους φοροφυγάδες. Πρέπει να υπηρετήσει τη δέσμευση αυτή μέχρι τέλους. Ακόμη κι αν δεν πετύχει τίποτε άλλο στην πρώτη του θητεία. Και ο Μπαράκ Ομπάμα, άλλωστε, ίσως να μείνει στην Ιστορία επειδή στην πρώτη τετραετία έλυσε το πρόβλημα της υγείας και στη δεύτερη το πρόβλημα της μετανάστευσης.

Η προκλητική έλλειψη ισότητας στην κατανομή των θυσιών είναι ο βασικός λόγος για την πολιτική κρίση που διέρχεται και η χώρα μας. Η αύξηση των φόρων θα γινόταν αγόγγυστα αποδεκτή αν δεν συνοδευόταν από μια εξωφρενική φοροδιαφυγή. Τα μέτρα λιτότητας δεν θα προκαλούσαν τέτοια κατακραυγή αν η πολιτική ηγεσία είχε πείσει ότι για την κρίση πληρώνουν όλοι, ο καθένας με βάση τις δυνατότητές του, και όχι μόνο οι «συνήθεις ύποπτοι», οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Η ειρωνεία είναι πως την επισήμανση αυτή την κάνουν ξανά και ξανά εκείνοι ακριβώς τους οποίους κατηγορούμε ότι μας πίνουν το αίμα: η Ανγκελα Μέρκελ και η Κριστίν Λαγκάρντ.

Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για ειρωνεία. Η δίκαιη κατανομή των θυσιών δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο, υπηρετεί την εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας. Θα μπορούσε να είναι χαρακτηριστικό των σοσιαλιστικών καθεστώτων, αν τα καθεστώτα αυτά δεν είχαν καταρρεύσει κάτω από το βάρος της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και της αναποτελεσματικότητας. Θα έπρεπε να είναι γνώρισμα των σοσιαλδημοκρατών ηγετών, αν οι ηγέτες αυτοί δεν ξεχνούσαν τις αρχές τους μόλις αναλαμβάνουν την εξουσία. Υιοθετήθηκε έτσι από τον καπιταλισμό, που γνωρίζει πώς να ανανεώνεται. Ενας αμερικανός δισεκατομμυριούχος, ο Ουόρεν Μπάφετ, είναι εκείνος που έχει ζητήσει εδώ και χρόνια από την κυβέρνησή του να πληρώνει περισσότερους φόρους. «Οι φίλοι μου κι εγώ παραχαϊδευτήκαμε για χρόνια από ένα Κογκρέσο που τα έχει καλά με τους δισεκατομμυριούχους», έγραψε στους «Νιου Γιορκ Τάιμς». «Είναι καιρός η κυβέρνησή μας να ασχοληθεί σοβαρά με την κατανομή των θυσιών».

Σε διαφορετική περίπτωση, η διαρκής επέκταση των ανισοτήτων θα οδηγήσει κάποια στιγμή στη μεγάλη έκρηξη.