Ο καθηγητής Αδαμάντιος Πεπελάσης –στη δέκατη δεκαετία της ζωής του πλέον, χαλκέντερος και δραστήριος στον δημόσιο χώρο –είπε στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM ότι ενδεχόμενη επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή δεν αποκλείεται, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα. Αλλά αυτή η επιστροφή θα έχει συνέπειες ισοδύναμες της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Φωνή βοώντος. Ανάθεμα και αν ίδρωσε το αυτί κανενός στο πολιτικό σύστημα. Ισως γιατί η συμφορά του 1922 που χώρισε την ελληνική Ιστορία στα δύο –όπως χώρισε και την ελληνική κοινωνία –δείχνει πολύ μακρινή για τους ανιστόρητους ή τους γιάπις, ώστε να λάβουν υπόψη τους την επισήμανση του σοφού καθηγητή. Μερικοί μπορεί να τον χλευάζουν κιόλας –εκ χαρακτήρος.

Σχηματικά η αναφορά του Πεπελάση είναι μια προειδοποίηση για το ενδεχόμενο να καταρρεύσει οριστικά η ελληνική οικονομία λόγω των χειρισμών που κάνουν οι κυβερνήσεις της εδώ και πολλά χρόνια. Από αυτή την άποψη δεν διαφέρει από τις προειδοποιήσεις που έχουν ακουστεί από πολλές πλευρές. Εκείνο που την καθιστά συγκλονιστική είναι η σύγκριση με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Οταν στις λάθος στιγμές έγιναν οι λάθος επιλογές από τους λάθος ανθρώπους.

Με το αισθητήριο και τη γνώση του ο δάσκαλος –για πολλές δεκαετίες συνοδοιπόρος του Ανδρέα Παπανδρέου, πολύ πριν τον ανακαλύψουν οι μετέπειτα «ανδρεϊκότεροι» του Ανδρέα –βλέπει ότι κάτω από την επιφάνεια της τρέχουσας επικαιρότητας υπάρχουν πραγματικές αναλογίες των σημερινών διλημμάτων με τα διλήμματα που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή. Και σπεύδει να το αναδείξει με τη διορατικότητα του ταγού που αξιολογεί όχι μόνο τις αιτίες που οδήγησαν στη συμφορά, αλλά και τις συνέπειες που είχε –και που δεν πρέπει να ξαναζήσει ο τόπος.

Το μήνυμα Πεπελάση είναι διαπεραστικό, ώστε μόνο όποιος δεν θέλει, δεν το αναγνωρίζει. Θα μπορούσε να κωδικοποιηθεί στο εξής: πάση θυσία παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν υπάρχει ασφαλέστερη επιλογή για μια χώρα η οποία, αφού κατέβρεξε τον εαυτό της με βενζίνη, βλέπει πολλούς να παίζουν με τα σπίρτα. Αν χάσει το ευρώ και την Ευρώπη, θα γίνει παρανάλωμα του δικού της πυρός.

Καθώς η συζήτηση για τη Μικρασία συνεχίζεται ενενήντα χρόνια μετά, μένει άναυδος όποιος συνειδητοποιεί πόσο τραγικά μοιάζουν κάποια πράγματα, τότε και τώρα. Ο Πεπελάσης σχεδόν εκλιπαρεί να μην εξελιχθούν με τον ίδιο τρόπο ώς το τέλος, επειδή στην πολιτική τάξη κάποιοι –όπως έλεγε ο άγγλος ιστορικός Αλαν Τέιλορ για τον Βοναπάρτη –«έμαθαν από τα λάθη του παρελθόντος πώς να κάνουν νέα λάθη».

Τελευταία Νέα