Δεν θα μπορούσε να φανταστεί πριν από μια πενταετία ότι το οικονομικό θαύμα που λεγόταν «ένταξη στο ευρώ» θα θάμπωνε τόσο γρήγορα. Ο υπουργός Οικονομικών δύο κύπριων Προέδρων, με άριστες διεθνείς σχέσεις, διαπραγματεύτηκε όχι μόνο την είσοδο στην ευρωζώνη, αλλά και την αποσόβηση της χρεοκοπίας. Η εμπλοκή του, δε, στην ιεραρχία της Λαϊκής Τράπεζας τού στοίχισε την παραμονή στην κυβέρνηση.

Ο οικονομολόγος, τραπεζίτης και πολιτικός Μιχάλης Σαρρής ήταν ο υπουργός Οικονομικών (της κυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου) που έβαλε την Κύπρο στη ζώνη του ευρώ το 2008. Ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη το 2013, θα μπορούσε να ήταν παρών στην έξοδο της Κύπρου από την ευρωζώνη εάν στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις στο Eurogroup της 25ης Μαρτίου συνέβαινε κανένα «ατύχημα»…

Η κυπριακή κυβέρνηση αποδέχθηκε τον ευρωπαϊκό εκβιασμό «Μνημόνιο με κούρεμα καταθέσεων ή άτακτη χρεοκοπία» και έτσι το ατύχημα αποφεύχθηκε. Πλην όμως ο ίδιος αναγκάσθηκε να παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Οικονομικών λίγες μέρες μετά, έχοντας συμπληρώσει μόνο έναν μήνα επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης. Είναι κατά κάποιον τρόπο θύμα των εξελίξεων που συνταράσσουν την κυπριακή πολιτική σκηνή και περισσότερο ασφαλώς την κυπριακή κοινωνία. Από τη μια το άσχημο ξύπνημα από το «κυπριακό όνειρο» και από την άλλη η κραυγή της κοινωνίας για παραδειγματική τιμωρία όσων οδήγησαν την Κύπρο στην οικονομική καταστροφή.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΛΙΤ. Δεν είναι ασφαλώς ο κ. Σαρρής που οδήγησε την Κύπρο στην οικονομική καταστροφή, αλλά η δεδηλωμένη έφεσή του να ανταποκρίνεται σε προκλήσεις και να διαδραματίζει ρόλο στις εξελίξεις –όπως λέει, «δεν μπορείς να αρνηθείς όταν υπάρχει ανάγκη» –τον οδήγησε στην κορυφή της Λαϊκής Τράπεζας την ώρα που η δεύτερη μεγάλη τράπεζα της Κύπρου ήταν «ξοφλημένη υπόθεση». Ηταν ζήτημα χρόνου να καταρρεύσει. Ο Μιχάλης Σαρρής πίστεψε ότι θα μπορούσε να τη σώσει. Μάταια όμως. Καμιά αγορά και και κανένα fund δεν ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις του. Ούτε οι σχέσεις του –ένα προσόν που μέτρησε στην υπουργοποίησή του από τον κ. Αναστασιάδη –με τη διεθνή οικονομική ελίτ μέτρησαν. Κάνοντας έναν πρώτο απολογισμό δήλωσε πρόσφατα: «Σαφέστατα έγιναν λάθη. Υπήρξε υπερβολική ανάπτυξη της τραπεζικής πίστης και των κρατικών δαπανών. Αλλά δεν νομίζω ότι έπρεπε να φτάσουμε έως εδώ.Πιστεύω ότι αυτό μπορούσε να διορθωθεί χωρίς αυτή τη σεισμική επίθεση στην κυπριακή οικονομία».

Γεννημένος το 1946 στη Λευκωσία, ο Μ. Σαρρής έκανε λαμπρές σπουδές που του έδωσαν διαβατήριο για τα μεγάλα οικονομικά σαλόνια. Οικονομικά στη London School of Economics και απέκτησε διδακτορικό στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Wayne State University, με εξειδίκευση στη Νομισματική και Δημοσιονομική Θεωρία και Πολιτική. Γνωρίζει πολύ καλά το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και τα μυστικά του, αφού άρχισε την καριέρα του το 1972 στο Τμήμα Ερευνών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Η δουλειά του επικεντρώθηκε στην ανάλυση των γενικότερων οικονομικών συνθηκών της Κύπρου και στόχευε στην καθοδήγηση του χειρισμού τού νομισματικού τομέα. Αρχές του 1974 προσλήφθηκε από την Τράπεζα Κύπρου, όπου ανέλαβε την ευθύνη για τη δημιουργία μηχανισμού και διαδικασίας αξιολόγησης της οικονομικής και χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας των μεγάλων δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της Τράπεζας.

Ολα αυτά του άνοιξαν την πόρτα (το 1975) της Διεθνούς Τράπεζας και όταν αφυπηρετούσε (το 2004) είχε φτάσει στην κορυφή σχεδόν της ιεραρχίας. Εφυγε ως ανώτερος διευθυντής. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του στη Διεθνή Τράπεζα, εργάστηκε σε τομείς που κάλυπταν θέματα σχετικά με την Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ανατολική Ασία. Τα καθήκοντά του περιλάμβαναν επίβλεψη της ετοιμασίας των στρατηγικών της Τράπεζας όσον αφορά τη δανειοδοτική της δραστηριότητα και την παροχή συμβουλών σε θέματα στρατηγικής για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξης, τον σχεδιασμό προγραμμάτων και δραστηριοτήτων για διαρθρωτικές προσαρμογές.

Δείγμα του κοσμοπολιτισμού του είναι ότι εκτός από τα αγγλικά μιλάει γαλλικά, ισπανικά και πορτογαλικά.

Οταν το 2008 έφευγε η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου, της οποίας ο Σαρρής ήταν υπουργός Οικονομικών, παρέδωσε στον νικητή των εκλογών πλεονάσματα λίγο παραπάνω από μισό δισ. Αλλης νοοτροπίας και περιχαρής που βρήκε «πουγκί» –όπως έλεγε -, ο Δ. Χριστόφιας άρχισε να μοιράζει ενισχύσεις και επιδόματα σε όλους –ακόμα και στον… προκάτοχό του.

Ο Σαρρής δεν έφυγε ποτέ από το πολιτικό – οικονομικό προσκήνιο. Η γνωστή περιπέτειά του στα Κατεχόμενα, όταν συνελήφθη από αστυνομικούς του ψευδοκράτους και κρατήθηκε για μερικές μέρες κατηγορούμενος για σεξουαλικά εγκλήματα με ανηλίκους, έριξε σκιές στην προσωπικότητά του. Δεν εμπόδισε όμως την ενεργό παρουσία του στα οικονομικά δρώμενα της Κύπρου, ούτε την πολιτική του προοπτική, φαινόμενο σπάνιο για μια βαθιά συντηρητική κοινωνία όπως η κυπριακή. Το δυναμικό του come back έγινε όταν εξελέγη Πρόεδρος ο Νίκος Αναστασιάδης. Εχοντας να αντιμετωπίσει αμέσως μετά την ορκωμοσία του τις πιέσεις Βερολίνου και Βρυξελλών για να κλείσει το Μνημόνιο, ο νέος κύπριος Πρόεδρος επέλεξε τον έμπειρο και με ισχυρές διασυνδέσεις Σαρρή για τη θέση του υπουργού Οικονομικών αντί ενός νέου και άπειρου πολιτικού.

Η άσχημη τροπή που πήραν τα πράγματα και για την Κύπρο και για την κυβέρνηση Αναστασιάδη, που καλείται τώρα να επωμισθεί πολιτικό κόστος, δεν άφησαν πολλά περιθώρια στον Σαρρή. Πολύ περισσότερο που το επιτελείο της νέας κυβέρνησης αλλά και κόμματα τον κατηγορούσαν για λάθος χειρισμούς κατά τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Το κλίμα ήταν ιδιαιτέρως βαρύ για τον Σαρρή, ενώ ο Πρόεδρος της Κύπρου δεχόταν εισηγήσεις από συνεργάτες του να τον απομακρύνει άμεσα. Από την άλλη, ο Μ. Σαρρής θα κληθεί να καταθέσει ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που ψάχνει τα αίτια και τους υπευθύνους της οικονομικής καταστροφής. Θα κληθεί να πει στους τρεις δικαστές σε ποια κατάσταση βρήκε τη Λαϊκή και τι έκανε… Υπό αυτές τις συνθήκες ήταν σαφές πως θα γινόταν βάρος για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, του οποίου το κύρος έχει επίσης πληγεί.

Την ίδια περίοδο οι γερμανικές εφημερίδες τον χαρακτήρισαν «μαύρο πρόβατο», αλλά ο ίδιος ο Μ. Σαρρής θα κρατήσει μάλλον το γεγονός ότι ήταν αυτός που ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και ασφαλώς δεν θα ξεχάσει εκείνη την αυγή, ανήμερα 25ης Μαρτίου, στις Βρυξέλλες.

ΕΙΠΕ

Σαφέσταταέγιναν λάθη. Αλλά δεν νομίζω ότι έπρεπενα φτάσουμεέως εδώ

ΕΙΠΑΝ ΓΙ’ ΑΥΤΟΝ

Η απόφαση του κ. Σαρρή να υποβάλει την παραίτησή του για λόγους πολιτικής ευθιξίας, προκειμένου να διευκολύνει το έργο της Ερευνητικής Επιτροπής, αποτελεί φαινόμενο μιας νέας νοοτροπίας στα δρώμενα της κυπριακής πολιτικής ζωής

Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης