… οι σημαντικότερες πρόοδοι είναι συχνά οι πιο διακριτικές, ενώ οι αποτυχίες γίνονται αισθητές σε όλο τους το μέγεθος. Το 2013 θα υπάρξει μια πολύ σοβαρή διπλωματική εξέλιξη: ο νέος τρόπος με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ενωση θα χειριστεί την Gazprom, τον ρωσικό γίγαντα του φυσικού αερίου. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποιεί μια έρευνα εναντίον του ομίλου για μονοπωλιακή πολιτική και αλλοίωση των τιμών σε πολλές χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Φαινομενικά, η υπόθεση μοιάζει με έναν ανιαρό τεχνοκρατικό φάκελο. H πολιτική σημασία της, όμως, είναι τεράστια. Και αποδεικνύεται πως όταν η ΕΕ έχει να κάνει με το εξωτερικό, «μετρά» πολύ περισσότερο από το άθροισμα των μελών της.

Η Gazprom…

… είναι εδώ και δέκα χρόνια το κλειδί της στρατηγικής του Βλαντίμιρ Πούτιν απέναντι στην Ευρώπη. Ο στόχος του ρώσου ηγέτη ήταν ανέκαθεν να αυξήσει την εξάρτηση των Ευρωπαίων από το φυσικό αέριο της Σιβηρίας, ώστε να χρησιμοποιήσει στη συνέχεια αυτή την εξάρτηση για πολιτικούς σκοπούς. Μια έκθεση που παραδόθηκε στις 12 Δεκεμβρίου στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας είναι αποκαλυπτική. Από το 1998 η Ρωσία έχει διακόψει ή μειώσει τουλάχιστον είκοσι φορές την παροχή φυσικού αερίου στις χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης σε μια προσπάθεια να επηρεάσει τις οικονομικές ή πολιτικές τους επιλογές. Η Μόσχα εκμεταλλεύτηκε την ευάλωτη θέση των πιο αδύναμων πελατών της, προσεγγίζοντας ταυτοχρόνως τις μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές εταιρείες, ώστε να αποκομίσει οφέλη από τη διαίρεση των συνομιλητών της.

Θα περίμενε…

… κανείς πως ύστερα από τέτοια μεταχείριση, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης θα εξέφραζαν ικανοποίηση για την έρευνα των Βρυξελλών. Στην πραγματικότητα, οι χώρες αυτές διατηρούν χαμηλούς τόνους ώστε να μην κατηγορηθούν για αντιρωσικά αισθήματα. «Η Επιτροπή υπερασπίζεται το ευρωπαϊκό κοινό συμφέρον» δηλώνει στη «Μοντ» ο πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ραντοσλάβ Σικόρσκι. «Αυτό θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα τη Ρωσία καθώς πολλοί είναι εκείνοι στην Ευρώπη που διστάζουν να υπογράψουν συμβόλαια με τη Μόσχα λόγω των πολιτικών παρεμβάσεων που παρατηρούνται». Η Ρωσία που παρέχει το ένα τέταρτο του φυσικού αερίου το οποίο εισάγει η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με την επανάσταση της σχιστολιθικής αργίλου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα μπορούν σύντομα να εξαγάγουν υγροποιημένο φυσικό αέριο προς την Ευρώπη. Η κυριαρχία της Gazprom θα τεθεί έτσι υπό αμφισβήτηση. Ο Πούτιν το γνωρίζει, γεγονός που εξηγεί την ένταση που επικράτησε στην τελευταία σύνοδο ΕΕ – Ρωσίας.

Η Ευρώπη…

… επιδεικνύει διακριτικά και αποτελεσματικά τη δική της soft power (ήπια ισχύ). Αν η Ρωσία θέλει να αποτελεί έναν αξιόπιστο εταίρο της Ευρώπης, θα πρέπει να ισχύουν και για εκείνη οι κανόνες που ισχύουν για όλους. Ακόμη καλύτερα θα ήταν αν οι Ευρωπαίοι έβρισκαν έναν ανάλογο τρόπο για να πιέσουν τους Ρώσους να σταματήσουν τη μεταφορά όπλων στη Συρία του Ασαντ. Η Μόσχα πληρώνει τον δικτάτορα και η Ευρώπη τούς πρόσφυγες…