Στη χώρα που διεκδικεί την κληρονομιά των φιλοσόφων, στη γεωγραφική περιοχή όπου γεννήθηκαν ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, η Δημοκρατία και οι θεμελιώδεις αρχές ενός κράτους – δικαίου, παρατηρείται κυρίως τα τελευταία χρόνια μια συστηματική καταπάτηση και αποδόμηση των δομών και θεσμών της δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους. Η οικονομική κρίση έφερε στο φως προβλήματα και δυσλειτουργίες ως προς τη λειτουργία ενός μοντέρνου και δημοκρατικού κράτους όπου όλοι οι πολίτες του απολαμβάνουν με ισονομία και ίσες ευκαιρίες όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες του. Προβλήματα τα οποία υπήρχαν αλλά ήταν καλά κρυμμένα κάτω από την επιφάνεια της ευμάρειας και της άνεσης των κρατικών δομών να είναι σπάταλες.

Σε κάθε δημοκρατικό κράτος, σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, κυρίαρχος είναι ο νόμος και όχι ο άνθρωπος. Ή, για να το εκφράσω με διαφορετικά λόγια, κυρίαρχοι είναι οι νομικοί κανόνες και όχι τα πρόσωπα. Σε ένα τέτοιο καθεστώς, οι πολίτες ανάλογα με τα προσόντα και τις εμπειρίες τους έχουν το δικαίωμα των ίσων ευκαιριών για να καταλαμβάνουν θέσεις και αξιώματα σε θέσεις που προκηρύχτηκαν, κυρίως στον δημόσιο τομέα. Σε αντίθεση με τα παραπάνω, στην Ελλάδα του σήμερα γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων που δημιουργούν ανισότητες μεταξύ των πολιτών και οδηγούν σε καταπάτηση των δημοκρατικών θεσμών.

Αρχικά, λοιπόν, είναι τα καρτέλ, τα λόμπι και οι συντεχνίες που δημιουργούν μια ιδιάζουσα κατάσταση στην οικονομία με το να βοηθούν τα μέλη τους να πλουτίζουν και να αποκτούν δικαιώματα εξουσίας και πελατειακή σχέση με την εκάστοτε κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον Mancur Olson (δείτε το βιβλίο του «Η άνοδος και η παρακμή των Εθνών»), η ανεξέλεγκτη δράση των συντεχνιών και άλλων ομάδων και ανάλογων οργανώσεων εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και της κοινωνίας μιας χώρας είναι οι κύριοι υπεύθυνοι της παρακμής των οικονομιών και των κοινωνιών. Επιπλέον, οι ομάδες αυτές επιβραδύνουν την ικανότητα μιας κοινωνίας να υιοθετεί τις νέες τεχνολογίες, τους νέους τρόπους διεύρυνσης και διευκόλυνσης της παραγωγής, συνεπώς και να ανακατανέμει πόρους ανταποκρινόμενη στις νέες συνθήκες.

Το τελευταίο κρούσμα κατάργησης του κράτους δικαίου και των ίσων ευκαιριών διαπράχθηκε μέσα στον Ναό της Δημοκρατίας, τη Βουλή, με την κήρυξη της απεργίας από τους υπαλλήλους της Βουλής, στη διάρκεια μάλιστα μιας κρίσιμης κοινοβουλευτικής συνεδρίασης –κρίσιμης για το μέλλον αυτού του τόπου. Οι εταίροι μας στην ευρωζώνη γνωρίζουν πολύ καλά τι συμβαίνει στη χώρα μας με την αποδόμηση των θεσμών και τη δημιουργία ανισοτήτων μεταξύ των πολιτών και πολλές φορές δεν διστάζουν να αναφέρουν με έμφαση ότι για την κατάσταση στην Ελλάδα «φταίνε οι ελίτ» (δείτε, προς επίρρωσιν, το σχετικό δημοσίευμα στα «ΝΕΑ» 12/11/2012, σελ. 15).

Οπως κατ’ επανάληψη έχουμε υποστηρίξει και όπως είναι ευνόητο, η Πολιτεία πρέπει να κινηθεί με άξονες που να προάγουν τις αρχές του δικαίου και των ίσων ευκαιριών. Οι προσλήψεις στο Δημόσιο είναι αναγκαίο να γίνονται μέσω του ΑΣΕΠ. Είναι επίσης αναγκαίο να στηρίζονται στο βιογραφικό των υποψηφίων προς πρόσληψη και στην πρότερη εμπειρία που έχουν να επικαλεσθούν, σε συνάφεια με το αντικείμενο της θέσης. Κατά τη διάρκεια της θητείας τους σε ένα δημόσιο πόστο, οι ενάρετοι και παραγωγικοί υπάλληλοι πρέπει να προάγονται και να αμείβονται με διάφορα μπόνους και αυτό χρειάζεται διότι, εκτός των άλλων, μπορεί να λειτουργεί και ως κίνητρο για αυτούς.

Ακόμη η Πολιτεία, σε σχέση με τις τελευταίες περικοπές που επιβλήθηκαν στα ειδικά μισθολόγια, πρέπει να προχωρήσει σε διαφορετική προσέγγιση με την κατάργησή τους και με ταυτόχρονη θέσπιση άλλων κριτηρίων ιεράρχησης και εξέλιξης των υπαλλήλων που εργάζονται στο Δημόσιο. Για παράδειγμα, άλλος είναι ο ρόλος ενός ιεράρχη, ενός δικαστικού, ενός ιατρού, ενός καθηγητή Πανεπιστημίου, ενός ένστολου. Η κοινή συνισταμένη όλων είναι όμως τα προσόντα, το κύρος της θέσης και η αξιοπρέπεια ως προς το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι επισκέπτης καθηγητής στο Αudencia Nantes School of Management

Τελευταία Νέα