Αναζήτηση
Είναι μια εικόνα που έρχεται από το μέλλον. Στόχος μιας ομάδας ελλήνων μελετητών είναι να μετατραπεί η έκταση 23.500 στρεμμάτων των πρώην βασιλικών κτημάτων (περίπου το μισό του συνόλου) σε ένα περιαστικό – μητροπολιτικό πάρκο της ελληνικής πρωτεύουσας, σημαντικό για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του Λεκανοπεδίου. Μέσω των υποδομών και των δραστηριοτήτων που θα λαμβάνουν χώρα σε αυτό, τονίζουν, το πάρκο θα γίνει ένας ελκυστικός, φιλικός χώρος για όλες τις ηλικίες κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Και βέβαια θα «ζωντανέψουν» και πάλι ιστορικά κτίρια που σήμερα παραμένουν ερειπωμένα και παραδομένα στη φθορά του χρόνου και των καιρικών συνθηκών.
Με την πρότασή τους οι μελετητές (η ομάδα τους αποτελείται από τους Αντώνη Κρασά, Μανώλη Βότση, Φίλιππο Γεροντάκη, Αικατερίνη Γκόλτσιου, Κωνσταντίνο Ζαφείρη, Σταύρο Γανωτή, Κωνσταντίνο Γρίσπο, Ελένη Παπαδοπούλου, Νίκη Καρδακάρη, Κωνσταντίνο Τουμπακάρη, Γεώργιο Παυλόπουλο και Αναστάσιο-Δαμιανό Μαΐστρο) περιγράφουν πώς θα οργανωθεί η χρήση του χώρου, με τρόπο που θα καθιστά τη λειτουργία του κερδοφόρα τόσο για το Δημόσιο όσο και για τους ιδιωτικούς φορείς που θα δραστηριοποιηθούν εκεί.
Οπως αναφέρουν οι Σταύρος Γανωτής και Μανώλης Βότσης από τη μελετητική ομάδα των αρχιτεκτόνων, «επιδίωξή μας είναι να δημιουργηθεί το περιαστικό – μητροπολιτικό Πάρκο της πρωτεύουσας και να μην κοστίζει λεφτά στο ελληνικό Δημόσιο. Αν μπορεί να βγάλει και χρήματα, ακόμη καλύτερα». Και συμπληρώνουν πως επιθυμία τους είναι αυτή η μελέτη να μην είναι ακόμη μια… μελέτη που θα παραμείνει στα χαρτιά. Αλλά να χρησιμοποιηθεί έστω ένα σημαντικό κομμάτι της για την αξιοποίηση του Τατοΐου. Παρά το γεγονός ότι είναι αρχιτέκτονες, δεν είδαν το Τατόι κτιριοκεντρικά, όπως λένε. «Είδαμε το πάρκο στην ολότητά του».
Οι ειδικοί προτείνουν να επαναλειτουργήσει το αγρόκτημα του Τατοΐου. Το κτίριο των πρώην ανακτόρων θα μετατραπεί σε μουσείο, ενώ θα αξιοποιηθεί για να στεγάσει αρχαιολογικά ευρήματα της Δεκέλειας και το κτίριο της φρουράς των τάφων στον λόφο Παλαιοκάστρου. Ρόλο στο «νέο» Τατόι θα έχουν ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η έρευνα. Προτείνεται επίσης η λειτουργία λίγων αναψυκτηρίων.
Πέντε είναι οι βασικοί άξονες παρεμβάσεων που προτείνουν οι μελετητές για την αξιοποίηση του κτήματος ως μητροπολιτικού πάρκου:
– Η προστασία, η διατήρηση και η ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος.
– Η ανάπτυξη του αγροτικού δυναμικού.
– Η δημιουργία πόλου πολιτιστικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας.
– Η οργάνωση δραστηριοτήτων αναψυχής, άθλησης και τουρισμού.
– Η αξιοποίηση των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων του τόπου.
Η φάρμα των ζώων. Η αξιοποίηση της πρώην βασιλικής περιουσίας βασίζεται στην αποκατάσταση και επαναλειτουργία του αγροκτήματος. «Ο χαρακτήρας του αγροκτήματος, που επαναδιατυπώνεται στο μητροπολιτικό πάρκο με τους πλέον σύγχρονους για τα ελληνικά δεδομένα όρους, είναι κυρίαρχος στην όλη πρόταση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα προσδοκώμενα έσοδα από τον κύκλο της αγροτικής παραγωγής αποτελούν την κύρια πηγή χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων του πάρκου», λένε οι ειδικοί που εκπόνησαν το σχέδιο.
Οι μελετητές προτείνουν να αποκατασταθούν οι περισσότεροι αμπελώνες, ελαιώνες και οπωρώνες σε εκτάσεις περίπου 700 στρεμμάτων. Να επαναλειτουργήσει το οινοποιείο – σήμερα είναι ερειπωμένο. Πρότασή τους είναι η λειτουργία μονάδας επεξεργασίας – τυποποίησης βρώσιμης ελιάς. Σχεδιάζουν επίσης την καλλιέργεια αρωματικών φυτών και θεραπευτικών βοτάνων σε κάποια από τα κτήματα του Μπαφίου, ανατολικά προς το Κρυονέρι. Κάτι που θα συνδυαστεί, όπως λένε, με τη μελισσοκομία. Στόχος είναι η συσκευασία και διάθεση μελιού στο αγρόκτημα. Τα χρώματα από αρωματικά φυτά μάλιστα θα αλλάξουν τον τοπίο.
Μια χέρσα σήμερα, πρώην αγροτική έκταση 35 περίπου στρεμμάτων προτείνεται να διατεθεί «στην αστική γεωργία αποδίδοντας τόσο οικονομικά, μέσω του αντιτίμου της διάθεσης του κάθε λαχανόκηπου, όσο και οικολογικά, μέσω της κοινωνικής ώσμωσης μικροκαλλιεργητών αστικής προέλευσης στο πάρκο».
Το αγρόκτημα θα διαθέτει και κτηνοτροφία σε περιορισμένη κλίμακα. Προτείνεται η εκτροφή προβάτων έτσι ώστε να επαναλειτουργήσει η μονάδα μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων. Σημειώνεται ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν πρόβατα στο Τατόι. Επίσης, «η στέγαση και η φροντίδα των αλόγων έλξης και των ημιόνων εργασίας σε εγκαταστάσεις πλησίον του στάβλου των προβάτων θα δημιουργήσουν ένα μικρό κτηνοτροφικό πάρκο που, εκτός από τη βασική του λειτουργία, θα αποτελεί και σημείο ενδιαφέροντος – τουλάχιστον για τους αστικής προελεύσεως επισκέπτες του πάρκου», αναφέρουν. Τα προϊόντα που θα παράγονται οι μελετητές προτείνουν να είναι μόνο βιολογικά.
«Η υψηλή ποιότητα των προϊόντων σε συνδυασμό με τη βέλτιστη διαχείριση του brand name των πρώην βασιλικών κτημάτων Τατοΐου θα προσθέσουν ιδιαίτερη αξία και ευρεία ακτινοβολία στην αγροτοκτηνοτροφική παράμετρο του μητροπολιτικού πάρκου. Το προσδοκώμενο όφελος είναι η υψηλή ζήτηση των προϊόντων που προαναφέρθηκε, αλλά και το παράπλευρο διαχειριστικό κέρδος», σημειώνουν.
Ερευνα κι ανάπτυξη. Ενα από τα καινούργια στοιχεία στο σχέδιο για τη «μεταμόρφωση» του Τατοΐου είναι η εκπαίδευση και η έρευνα. Οι λειτουργίες αυτές θα στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό «στη συνεργασία με εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς φορείς, φορείς διαχείρισης, ΜΚΟ και εθελοντές», τονίζουν οι μελετητές. Για παράδειγμα, θα μπορούν να γίνονται σεμινάρια για καλλιέργειες που παρουσιάζουν μεγάλη ζήτηση και ενδιαφέρον.
Χώροι του πάρκου θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολιτιστικές χρήσεις. Ενας τέτοιος χώρος είναι αυτός του νέου βουστασίου. Είναι μεγάλος, 3.500 τ.μ., και θεωρείται ιδανικός για πολλαπλές χρήσεις: για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές, ακόμη και ως συνεδριακός χώρος.
Οσο για το εάν η πρόταση θα είναι βιώσιμη, οι επιστήμονες που εκπόνησαν τη μελέτη εκτιμούν ότι «ο φορέας διαχείρισης του κτήματος Τατοΐου, ο οποίος θα απασχολεί αρχικά 16 άτομα και στη συνέχεια περισσότερα, θα μπορέσει σταδιακά, μετά το πέρας της πρώτης τριετίας από την έναρξη λειτουργίας του και μέχρι και το 6ο έτος αυτής, να καταστεί τελείως οικονομικά βιώσιμος, στηριζόμενος πλήρως στα έσοδα από τις δραστηριότητες του πάρκου και κυρίως στα μισθώματα που θα λαμβάνει από τους ιδιώτες – επενδυτές».
Σε περίπτωση που προχωρήσει η πρόταση, θα υπάρχουν οφέλη και για την απασχόληση. Εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 900 θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια του έργου. Επειτα, έως 200 θα είναι οι άνθρωποι που θα εργάζονται μόνιμα για τη λειτουργία του πάρκου.
