Το πλήθος που…

… συγκεντρώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στον ψηλότερο ουρανοξύστη του Πεκίνου ήταν υψηλού επιπέδου. Ανάμεσά τους ήταν ο γιος του άμεσου διαδόχου του Μάο Τσετούνγκ, η κόρη του ανθρώπου που ήταν για τρεις δεκαετίες δεύτερος στη στρατιωτική ιεραρχία της χώρας και η ετεροθαλής αδελφή του επόμενου ηγέτη. Τα παιδιά των στελεχών που ίδρυσαν την Κίνα είχαν συγκεντρωθεί για να συζητήσουν τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν από τη νέα ηγεσία της χώρας που αναλαμβάνει το φθινόπωρο. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν συναντηθεί και τον προηγούμενο Αύγουστο, ενώ θα συναντιόνταν ξανά τον επόμενο Φεβρουάριο.

Οι ιδιωτικές συναντήσεις…

… αποτελούν έναν δείκτη για την ανησυχία ακόμη και της ελίτ όσον αφορά την πορεία που χαράζει το Κομμουνιστικό Κόμμα. Οι οπαδοί των πολιτικών αλλαγών πιστεύουν ότι η αυριανή Κίνα πρέπει να δίνει περισσότερες εξουσίες στους πολίτες για να επιλέγουν τους ηγέτες τους και πρέπει να βρει τρόπους να λύνει τα καθημερινά τους προβλήματα. Το πρόβλημα είναι ότι οι μεταρρυθμιστές δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε στη φύση των μεταρρυθμίσεων ούτε στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να πραγματοποιηθούν. Οι βασικές αλλαγές που οραματίζονται – ένα νομικό σύστημα πέρα από τον έλεγχο του κόμματος και εκλογές με αληθινούς κανόνες και δυνατότητα επιλογής – δεν είναι κάτι άμεσο. Επιπλέον, ο πολιτικός άνεμος δεν είναι ούριος. Η θεαματική πτώση του Μπο Σιλάι, ενός μέλους του Πολιτικού Γραφείου που υποστήριζε μια φιλοσοφία διαφορετική από εκείνη της ελίτ, έδωσε ένα μάθημα των κινδύνων που ενέχει η αμφισβήτηση του στάτους κβο. Το αποτέλεσμα είναι ότι ελάχιστοι περιμένουν από το κόμμα να προβεί σύντομα σε ριζικές αλλαγές.

«Αν συγκρίνουµε

… το 1989 με το σήμερα, διαπιστώνουμε ότι τότε οι μεταρρυθμιστές είχαν το πάνω χέρι», λέει ο ιστορικός Ζανγκ Λιφάν, που ήταν παρών στη συγκέντρωση του Οκτωβρίου. «Είκοσι χρόνια αργότερα οι μεταρρυθμιστές έχουν αποδυναμωθεί. Κι αν αγγίξουν τα συμφέροντα της ηγεσίας, θα φάνε το κεφάλι τους». Για τον Ζανγκ, η μεγάλη αντίφαση είναι αυτή: η ελίτ που αποκήρυξε τη μαρξιστική ιδεολογία για να χτίσει τη δεύτερη σε μέγεθος οικονομία στον κόσμο δείχνει ανίκανη να ασπαστεί τις πολιτικές αλλαγές που απαιτούνται για να παραταθεί η επιβίωσή της. Κανείς από τους κυρίαρχους παίκτες – η πλούσια ελίτ, οι ισχυρές κρατικές βιομηχανίες ή η ευρεία γραφειοκρατία – δεν πρόκειται να αποκομίσει κέρδη εκχωρώντας εξουσία.

Πολλοί από αυτούς…

… που υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις πιστεύουν ότι η αλλαγή είναι αναπόφευκτη, δεν μπορεί όμως να έρθει παρά από την κοινωνική αναταραχή. Με αυτή την έννοια, η δυσαρέσκεια από τις ανισότητες, τη διαφθορά ή τη ρύπανση του περιβάλλοντος θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε μια πιο δημοκρατική κοινωνία – ή σε μια απότομη στροφή προς τον ολοκληρωτισμό. «Ούτε οι κυβερνώντες ούτε οι κυβερνώμενοι είναι ικανοποιημένοι με τη σημερινή κατάσταση», λέει ο Ζανγκ. «Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι η αλλαγή θα έρθει σύντομα, αλλά κανείς δεν ξέρει με ποιον τρόπο».

Τελευταία Νέα