Και ξανά προς τη δόξα τραβά. Η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης». Υστερα απ’ την ενίσχυση της οποίας έτυχε την εσχάτη στιγμή απ’ τον Δήμο της πόλης της, συνεχίζει στην Θεσσαλονίκη, στο Αμαλία, την πορεία της που παρά τρίχα να διακοπεί.

«Χρυσή πόλη» είναι ο τίτλος της τέταρτης παράστασης της φετινής χειμερινής περιόδου της κι αποτελεί συμπαραγωγή με τη θεατρική ομάδα «Παπαλάνγκι» που δημιουργήθηκε στην Αθήνα από αποφοίτους του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ και που πρωτοεμφανίστηκε πέρσι στον Φούρνο με το σύγχρονο σέρβικο έργο «Αγαπητέ μπαμπά» της Μιλένα Μπόγκαβατς.

Πρόκειται για μια ποιητική αλληγορία πάνω στην ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που έγραψαν, ειδικά για την παράσταση, δυο νέοι δημιουργοί της πόλης – η Πειραματική πάντα είναι δεμένη, μ’ όποιον τρόπο βρει, με την Θεσσαλονίκη όπου δημιουργήθηκε και δημιουργεί: η συγγραφέας Δανάη Τανίδου κι ο – βοηθός του Θωμά Μοσχόπουλου – Τάσος Αγγελόπουλος που θα σκηνοθετήσει.

Στη διανομή της «Χρυσής πόλης» μετέχουν έξι ηθοποιοί – τρεις από κάθε θίασο: Εφη Σταμούλη (φωτογραφία πάνω), Στάθης Μαυρόπουλος, Γιώργος Γιόκοτος, Αννα Ευθυμίου, Μαριέττα Σπηλιοπούλου, Λιάνα Ταουσιάνη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια, της Μαργαρίτας Δεληαγγέλου, η μουσική επιμέλεια του Κώστα Βόμβολου, οι φωτισμοί της Μαρίας Λαζαρίδου.

Η πρεμιέρα θα δοθεί σε ημερομηνία σημαδιακή: 15 Μαρτίου, μέρα αναχώρησης, το 1943, απ’ την Θεσσαλονίκη του πρώτου τρένου με εβραϊκό «φορτίο» για τα ναζιστικά στρατόπεδα.

Χρειάστηκε να περάσουν οκτώ ολόκληρα χρόνια. Για να επιστρέψει στο Εθνικό – «Οιδίπους τύραννος» του Σοφοκλή στην Επίδαυρο και «Κατά λάθος πρόβες» (ήτοι «Ο αυτοσχεδιασμός των Βερσαλλιών» του Μολιέρου + «Οι καλόπιστοι θεατρίνοι» του Μαριβό) στο Γκαράζ, οι προηγούμενες παραστάσεις του εκεί. Τώρα ο Βασίλης Παπαβασιλείου κάνει το – καθυστερημένο… – ντεμπούτο του στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού. Με την παλαιά – 1845 – κωμωδία του Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή «Του Κουτρούλη ο γάμος». Και θριαμβεύει – η καλύτερη παράσταση της σεζόν, προς ώρας τουλάχιστον, κατά τη γνώμη μου.

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου, χωρίς ν’ αλλοιώσει ή ν’ αποδομήσει το κείμενο, κάνει την πιο ολοκληρωμένη του δουλειά πάνω στο δραματολόγιο αυτό που ως φαίνεται τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα – «Βαβυλωνία» του Βυζαντίου, «Τυχοδιώκτης» του Χουρμούζη. Κι όσο κι αν τον λένε εγκεφαλικό, γίνεται απίστευτα άμεσος. Η «καρναβαλική» παράσταση που οργάνωσε με μια διανομή – διαμάντι, δουλεμένη ψιλοβελονιά, δικαιώνει ένα κείμενο που ξαφνικά αποδεικνύεται τόσο επίκαιρο όσο δε γίνεται περισσότερο. Τι μεγαλύτερη δικαίωση για ένα Εθνικό Θέατρο να λειτουργεί στον παλμό των ημερών;

Τα λόγια που άκουσα ανάμεσα στο θερμότατο χειροκρότημα και στα «μπράβο» του φινάλε απ’ τις δυο κυρίες που κάθονταν πλάι μου, αυτό ακριβώς εκφράζουν: «Να το δείξετε στην Βουλή» φώναξε η μια. Για να «διορθώσει» η άλλη: «Να φέρετε εδώ και τους τρακόσιους να το δουν».

Εχει προϊστορία ο Δημήτρης Καλοκύρης στο χώρο των γραμμάτων – προϊστορία με εύσημα πολλά: ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, συγγραφέας βιβλίων για παιδιά, μεταφραστής εκλεκτός – απ’ τους ανθρώπους που μας γνώρισαν τον Μπόρχες -, ανθολόγος, γραφίστας, με δεινές επιδόσεις στο κολάζ, εικονογράφος, δημιουργός ή ψυχή περιοδικών που έγραψαν ιστορία όπως το «Τραμ, ο «Χάρτης», «Το Τέταρτο» του Μάνου Χατζιδάκι, και, και…

Ο Καλοκύρης, όμως, μέλλεται ν’ αφήσει τα… χνάρια του και στο θέατρο. Μέσω του γιου του. Ο Ρωμανός Καλοκύρης (φωτογραφία), στα είκοσι τρία του, με σπουδές μουσικής και μουσική δράση στο ενεργητικό του, αλλά και ηθοποιός νεόκοπος, απόφοιτος (2011) της δραματικής σχολής Μοντέρνοι Καιροί, ξεκινάει φέτος την επαγγελματική πορεία του στο θέατρο ερμηνεύοντας σε σκηνοθεσία Ελενας Βόγλη και με την ομάδα «Φιλική Εταιρεία Τάσσει δ’ Ερωτα» τον παντομιμικό «μονόλογο» του Μπέκετ «Πράξη χωρίς λόγια Ι» – το μονόπρακτο παρουσιάστηκε για τελευταία φορά στην Ελλάδα τον περασμένο Μάρτιο απ’ τον Μάνο Καρατζογιάννη σε σκηνοθεσία Ασπασίας Κράλλη στην αυλή της Σχολής Καλών Τεχνών.

Η παράσταση με τον Ρωμανό Καλοκύρη – που ‘χει στο ενεργητικό του και σεμινάρια σύγχρονου χορού – παρουσιάζεται στο χώρο Art Factory, στον Ταύρο, πίσω απ’ το Athens Heart, τα Κυριακοδεύτερα. Και μάλιστα με είσοδο ελεύθερη. Θα πάω.

Αβανγκάρντια, σου γράφει ο άλλος. Οχι πρωτοπορία. Οχι καν αβάν γκαρντ. Αβανγκάρντια. Κάτι σαν το μανιπουλάρισμα που ‘χα κάποτε δει σ’ ένα έντυπο. Ελα, Θε μου, τι έχω να διαβάσω ακόμα.

Ολος ο κόσμος, μια σκηνή…

Τους κυνηγάει εσαεί οι μοίρα τούς Ατρείδες – κακότυχη γενιά… Δεν είναι μόνο όσα τράβηξαν στους μύθους και στην αρχαία τραγωδία, ούτε στις νεότερες προσαρμογές και εκδοχές. Φέτος, εν Ελλάδι, τους περιέλαβαν κι οι σατιρικοί. Και… τους αλλάζουν τα φώτα.

Ο Ακης Δήμου τους άδραξε πρώτος: «Σιγά τα αίματα!.. – Oresteia, The Next Generation» είν’ ο τίτλος του καινούργιου του έργου που παρουσιάζεται στην Μουσική Σκηνή Αθηναΐς απ’ την «Σπείρα Σπείρα» ως παράσταση μουσικοθεατρική σε σκηνοθεσία Αθανασίας Καραγιαννοπούλου και, βέβαια, πλημμυρισμένη απ’ τις μουσικές και τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη (φωτογραφία) – ακόμα δεν την είδα και δε θα με ξεπλένουν ποτάμια…

Από 1 Μαρτίου, όμως, εμφανίζεται και «Ορέστης – Ηλέκτρα 0 – 1»! Στο Bios / Basement (αυτό το Basement πολύ μου τη δίνει αλλά τέλος πάντων…). Χαρακτηρίζεται «ξεκαρδιστική τραγωδία». Η σύλληψη είναι του Κώστα Φιλίππογλου ο οποίος συνυπογράφει τη σκηνοθεσία με τον Δημήτρη Κουρούμπαλη που παίζει μαζί με την Κατερίνα Λούρα.

Δεν ξέρω ακόμα τα αποτελέσματα αλλά λίγο γέλιο – έως και πολύ, γιατί όχι; – μας χρειάζεται. Να ‘ρθεί να χαράξει, λιγάκι, τ’ αχείλι μας…

Θα τα ξαναπούμε τη μεθεπόμενη Πέμπτη 8 Μαρτίου.