«Ερχονται σκληρότερες μέρες. / Η ανάκληση του δανεισμένου χρόνου / Είναι πλέον ορατή στον ορίζοντα…»

Ινγκεμποργκ Μπάχμαν,

«Die Gestundete Zeit»

Περσινό καλοκαίρι. Κάθομαι στο καφενείο του χωριού, κοιτάω τη θάλασσα και ακούω. «Ποιον θα ψηφίσεις στις δημοτικές;». «Τον τάδε». «Και γιατί αυτόν;». «Γιατί έκανε έργα!». «Λάθος απάντηση. Θα πρέπει να μας πει πού βρήκε τα λεφτά. Τα δανείστηκε ή από τα έσοδα του δήμου;».

Ο διάλογος των ψαράδων, νομίζω αντικατοπτρίζει την απάντηση στην ερώτηση: τι φταίει και ποιος που φτάσαμε έως εδώ; Γιατί καλά τα έργα, καλές οι προσλήψεις, καλά και τα λόγια τα παχιά, αλλά τα λεφτά τα πήραμε από δανειστές. Και όχι πάντα για παραγωγικές επενδύσεις αλλά για ψηφοθηρικούς ή άλλους πονόψυχους λόγους.

Αρκετά νεότερος θυμάμαι δηλώσεις του Ντ’ Αλέμα, τότε γραμματέα στο μεγάλο κόμμα της ιταλικής Αριστεράς: «Δυστυχώς, ό,τι πιο αριστερό έχουμε σήμερα στην Ευρώπη είναι τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Αυτό για τον πληθωρισμό προστατεύει τους φτωχούς, τα άλλα για το έλλειμμα και το χρέος τις μέλλουσες γενιές». Αυτά έλεγε ο κομμουνιστής!

Εμείς εδώ τι κάναμε; Αριστεροί και δεξιοί, μεσαίοι και υπάλληλοι, πτυχιούχοι και ορθόδοξοι; Κοιτάζαμε τα πακέτα να περνούν και πώς να τα μοιράσουμε. Ενα παράδειγμα: στην εποχή των παχιών προβάτων, τότε, ένας έλληνας ελεγκτής γεωργικών επιδοτήσεων πάει σε χωριό. Ο κτηνοτρόφος τον υποδέχεται με φανούς και τσίπουρο. Αυτός στρυφνός και περίεργος δεν θέλει φανούς, θέλει να μετρήσει τα πρόβατα για τα οποία επιδοτήθηκε ο φιλόξενος Ελλην. Ο κτηνοτρόφος του δείχνει στην κορυφή του λόφου τα «πρόβατα», αλλά ο προτεστάντης επιμένει να τα μετρήσει. Ηταν τούφες λευκές από μπαμπάκι!

Είμαστε περήφανος λαός. Δεν θέλουμε τους ξένους, εκτός κι αν είναι τουρίστες ή ανασφάλιστοι βαμβακοσυλλέκτες. Διώξαμε την Goodyear από την Πάτρα και τους γιαπωνέζους εκμεταλλευτές του ανέμου. Βγάλαμε την πίστη του συγχωρεμένου καπετάνιου που ήθελε να επενδύσει στον τουρισμό με 3.000 υπογραφές και 15 χρόνια γραφειοκρατία. Πέσαμε στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για την ανταγωνιστικότητα στην 100ή θέση, κάτω από την Μποτσουάνα. Και αντί για παραγωγικές επενδύσεις, βαυκαλιστήκαμε με την «ανάπτυξη» του αέρα των δανεικών και των τίμιων κερδοσκόπων.

Με αυτά και πολλά άλλα γίναμε διάσημοι. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε παγκόσμιο ρεκόρ σε ύψος κεφαλαίων διάσωσης, ευρωπαϊκό ρεκόρ σε μήκος χρόνου γραφειοκρατικών διαδικασιών, διαχρονικό ρεκόρ βερμπαλισμού. Και τώρα; Τώρα που φτάσαμε στο χαμηλότερο σκαλοπάτι πτωχεύοντας επιλεκτικά ή συντεταγμένα (ανάλογα πώς θα μας χαρακτηρίσουν οι οίκοι μετά το PSI), τι κάνουμε; Υπάρχει και άλλο σκαλοπάτι. Η σκέτη χρεοκοπία, η έξοδος από το ευρώ και, στη συνέχεια, η νοσταλγική πρόσδεση στο άρμα της νεοοθωμανικής αυτοκρατορίας του Νταβούτογλου. Αρα, πρώτη μας δουλειά είναι να σταθεροποιηθούμε στο ασταθές σημείο που πατάμε στην κλίμακα του ερέβους. Μπορούμε; Yes, we can! Εχουμε τις δυνάμεις, τους νέους και τους σκεπτόμενους γέρους, τον ήλιο και το υπέδαφος, τη στήριξη της οικογένειας – και φυσικής και ευρωπαϊκής. Πρέπει όμως να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις στους πολιτικούς, τις σωστές επιλογές προσώπων στις εκλογές και να ασκηθούμε για λίγο στη σιωπή της αυτογνωσίας. Και εμείς και οι πολιτικοί και τα Μέσα. Για ένα διάστημα ας σιγάσουν οι διαμορφωτές, που σαν να μην τρέχει τίποτε συνεχίζουν να αερολογούν με ιδεοληπτικούς ή συγκρουσιακούς όρους, ας κλείσουν τα παράθυρα πολιτικής δήθεν αντιπαράθεσης. Και αφού ανασυγκροτηθούν μέσα στην περισυλλογή ο λόγος και η σκέψη πολιτικών, πανεπιστημιακών, δημοσιογράφων, συνδικαλιστών, ψαράδων και κτηνοτρόφων, να επιστρέψουμε στον δημόσιο διάλογο της δημιουργίας. Ο χρόνος που μας μένει είναι λίγος. Το πολύ μέχρι το καλοκαίρι της αναδιάρθρωσης τραπεζών, κομμάτων και ΜΜΕ. Αλλά πρώτα από όλα πρέπει να επανέλθουμε εμείς οι ίδιοι στον διάλογο των ψαράδων και να ρωτάμε όχι «πόσα δίνεις;», αλλά «πού τα βρίσκεις;». Ζητάω πολλά; Ισως. Κόσμος απελπισμένος, οργισμένος, αποπροσανατολισμένος, δύσκολα μπορεί να επαναφέρει τον ορθό λόγο στην κοιτίδα του.

Εγώ προσωπικά λόγω ηλικίας δύσκολα θα αλλάξω. Αλλά οι νεότεροι και μπορείτε και κατά βάθος το θέλετε. Εμπρός λοιπόν στον δρόμο που χάραξαν ο ψαράς και ο ελεγκτής στις ιστορίες μας, και όλα θα πάνε καλά. Αρκεί να σταθεί όρθια και η Ευρώπη, που έχει κι αυτή τα δικά της κρατήματα και τις δικές της αναστολές στην ιστορική της πορεία.

antonios-pressinfo.blogspot.gr