Υπάρχουν πλέον πολλοί επιφανείς μαχητές στην εμπροσθοφυλακή της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, ελάχιστοι όμως με το κύρος και την αναγνώριση του πιο διάσημου παρουσιαστή εκπομπών για τη ζωή στη φύση. Και σίγουρα κανείς με τον αστείρευτο ενθουσιασμό σχολιαρόπαιδου και τη μεταδοτική χαρά για την ατέλειωτη ποικιλία φυσικής ζωής στον ταλαιπωρημένο πλανήτη – στοιχεία τα οποία (μαζί με τη χαρακτηριστική ζεστή φωνή φυσικά) αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της πληθωρικής προσωπικότητας του Ντέιβιντ Ατένμπορο.

Η ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ. Ακόμα και στα ογδόντα πέντε του πια, ο άνθρωπος που ουσιαστικά υπήρξε ο εφευρέτης της «ταινίας φυσικής ιστορίας» διανύοντας μια καριέρα έξι δεκαετιών, παραμένει μια φιγούρα τεράστιας επιρροής και απήχησης. Μόλις ολοκλήρωσε την τελευταία σειρά εκπομπών του για τη βρετανική τηλεόραση – σειρά που έχει τον τίτλο «Παγωμένος πλανήτης», χρειάστηκε τέσσερα χρόνια για να γυριστεί και αποτελεί ένα οδοιπορικό στις περιοχές των πόλων, για τις οποίες ο Ατένμπορο φοβάται ότι οι κλιματικές αλλαγές δεν θα επιτρέψουν να τις ξαναδούμε έτσι ποτέ ξανά, αφού οι εικόνες που είδε τα χρόνια αυτά στους δύο πόλους τον έκαναν ακόμα πιο απαισιόδοξο για το μέλλον του πλανήτη και τα είδη προς εξαφάνιση. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στους «Τάιμς του Λονδίνου» είχε δηλώσει σχετικά:

«Ο μόνος τρόπος για να σωθούν αυτά τα είδη είναι να ελαχιστοποιηθούν οι ραγδαίοι ρυθμοί με τους οποίους αλλάζει ο Αρκτικός. Σε είκοσι χρόνια οι αλλαγές μπορεί να είναι τόσο έντονες ώστε αυτή η σειρά ντοκιμαντέρ να αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο. Προφανώς οι προβλέψεις δεν είναι βεβαιότητα, αλλά πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι έως το 2020 δε θα υπάρχουν μόνο ρωγμές στους πάγους, αλλά αυτοί θα έχουν γίνει καθαρό νερό».

Αντίθετα από τον μεγαλύτερο αδελφό του – τον διάσημο ηθοποιό και σκηνοθέτη (του «Γκάντι», μεταξύ των άλλων) Ρίτσαρντ Ατένμπορο – ο Ντέιβιντ Ατένμπορο δεν εξέφρασε ποτέ την επιθυμία να ασχοληθεί με τις τέχνες. Σπούδασε Φυσικές Επιστήμες στο Κέμπριτζ και μετά τη στρατιωτική του θητεία εντάχθηκε στην τηλεόραση του BBC που τότε (1952) έκανε τα πρώτα της βήματα. Το 1954 ξεκίνησε την πρώτη του εκπομπή για τον κόσμο των ζώων με τον τίτλο «Zoo Quest», ενώ παράλληλα παρουσίαζε πολιτικές συζητήσεις, κουίζ, και προγράμματα κηπουρικής. Με την έναρξη του BBC 2 το 1964 προήχθη σε διευθυντή προγράμματος του νέου καναλιού, του πρώτου έγχρωμου στη βρετανική τηλεόραση, και ένα από τα προγράμματα που ενέκρινε ήταν το ριζοσπαστικό σατιρικό σόου «Το ιπτάμενο τσίρκο των Μόντι Πάιθονς». Νιώθοντας ότι οκτώ χρόνια πίσω από ένα γραφείο ήταν αρκετά, παραιτήθηκε από τη θέση του το 1972 για να αφοσιωθεί στην παραγωγή προγραμμάτων. Το πρώτο από αυτά είχε τον τίτλο «Ανατολικά με τον Ατένμπορο» και ήταν μία σειρά εκπομπών για τη χλωρίδα και την πανίδα της Νοτιοανατολικής Ασίας, για να ακολουθήσει το «Tribal Eye» με θέμα την τέχνη πρωτόγονων φυλών. Το 1979 έγραψε και σκηνοθέτησε τα 13 επεισόδια της «Ζωής στη Γη» (η πιο μακρόπνοη έως τότε παραγωγή του τμήματος Φυσικής Ιστορίας του BBC), πρόγραμμα που εξελίχθηκε σε τριλογία (ακολούθησαν ο «Ζωντανός πλανήτης» το 1984 και οι «Δοκιμασίες της ζωής» το 1990). Οι υπηρεσίες του αλλά και η τεράστια δημοτικότητά του αναγνωρίστηκαν επίσημα το 1985, οπότε και χρίστηκε Ιππότης κερδίζοντας τον τίτλο του σερ. Μετά τις «Δοκιμασίες της ζωής», έκανε τη «Ζωή στην κατάψυξη» (1993), ένα φαντασμαγορικό οδοιπορικό στην Ανταρκτική και στη συνέχεια έγραψε και παρουσίασε την επική παραγωγή «Η μυστική ζωή των φυτών» (1995). Εβδομηντάρης ήδη τότε, όχι μόνο δεν κατέβασε ταχύτητες, αλλά συνέχισε την περιπέτειά του στις πιο μακρινές γωνιές του πλανήτη, με παραγωγές που άφησαν εποχή στο είδος του «ντοκιμαντέρ φύσης» όπως οι εκπομπές του για τα παραδείσια πτηνά («Ο Ατένμπορο στον Παράδεισο»), η μίνι σειρά με τον τίτλο «Η κατάσταση του πλανήτη» (2000) και η «Ζωή των θηλαστικών» (2002).

Με την έλευση της νέας χιλιετίας και τον επείγοντα χαρακτήρα που έχουν αποκτήσει πλέον τα θέματα που αφορούν την περιβαλλοντική κατάσταση, υιοθέτησε πιο συνειδητοποιημένη στάση στις εκπομπές του κρούοντας τακτικά τον κώδωνα του κινδύνου για τις ισοπεδωτικές ανακατατάξεις που έχουν επιφέρει στο οικοσύστημα οι κλιματικές αλλαγές. Στη διάρκεια της ζωής του εξάλλου ο πληθυσμός της Γης έχει υπερτριπλασιαστεί και ο Ατένμπορο δεν διστάζει να θίξει ένα ζήτημα, το οποίο ίσως αποτελεί το τελευταίο μεγάλο ταμπού: «Ο Θεός να μας βοηθήσει. Δεν υπάρχει ούτε ένα μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στον πλανήτη που να μην ήταν πολύ πιο εύκολα αντιμετωπίσιμο αν υπήρχαν λιγότεροι άνθρωποι. Ούτε ένα. Δεν μιλάμε όμως γι’ αυτό. Είναι το μεγάλο ταμπού. Και οι βασικοί λόγοι που δεν μιλάμε γι’ αυτό είναι δύο. Πρώτον, διότι η αναπαραγωγή θεωρείται βασική ανθρώπινη υποχρέωση. Ο άλλος είναι ότι το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στον Πρώτο Κόσμο. Ούτε στη Δύση έχουν σταθεροποιηθεί οι πληθυσμοί, αλλά υπάρχουν χώρες στην Αφρική όπου ο αριθμός των ατόμων κάτω από τα είκοσι ένα είναι τεράστιος. Προφανώς, όμως, δεν είναι εύκολο σε εμάς ούτε σωστό να λέμε στους ανθρώπους του Τρίτου Κόσμου πώς να ζήσουν τη ζωή τους. Καθόλου εύκολο»

Η ΑΙΣΙΟΔΟΞΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ. Παρ’ όλες αυτές τις δυσοίωνες επισημάνσεις, διαβλέπει μια πηγή αισιοδοξίας, έστω και μικρή: «Το μοναδικό φως που βλέπω προέρχεται από τη γνώση μας ότι οπουδήποτε οι γυναίκες αποκτούν τον έλεγχο της ζωής τους – όπου αποκτούν πρόσβαση στην εκπαίδευση, στη μόρφωση, στη δυνατότητα ψήφου, σε ιατρικές υπηρεσίες – το ποσοστό γεννήσεων πέφτει σημαντικά». Οι προβολές για το μέλλον του πλανήτη δεν είναι ευχάριστες, εκείνος πάντως δεν σκοπεύει να παραιτηθεί στο άμεσο μέλλον από τα ταξίδια του στις άκρες του κόσμου, ακόμα και αν η ηλικία του καθιστά πια τέτοιου είδους εξερευνήσεις άκρως επικίνδυνες. Στη μακάβρια ερώτηση, «πώς θα προτιμούσατε να πεθάνετε, από το δριμύ ψύχος ή από την υπερβολική ζέστη;» (από την ίδια συνέντευξη στους «Τάιμς») είχε απαντήσει ως εξής: «Θα προτιμούσα να ψηθώ. Αν πρόκειται να σκοτωθώ από τον φυσικό κόσμο, θα προτιμούσα να μου συμβεί σε μια ζούγκλα παρά στους πάγους. Αλλά ποτέ δεν επιδίωξα να μοιάζω ότι πολεμάω τα στοιχεία της φύσης. Αν μοιάζω με κάτι, αυτό είναι μια κούκλα που την πετάνε δεξιά κι αριστερά».

Τελευταία Νέα