Εφηβικοί έρωτες σε πολεµικό φόντο, από έναν πολυδιαβασµένο και πολυµεταφρασµένο δανό συγγραφέα, που έρχεται στην Αθήνα.


Τα γεγονότα της εφηβικής ηλικίας είναι για όλους σηµαντικά, δραµατοποιούνται µάλιστα από τον χρόνο. Και ενώ η συνείδηση του ενηλίκου έχει συναίσθηση ότι µπορεί κατά βάθος να πρόκειταιγια συµβάντα ασήµαντα, η µνήµη τα µυθοποιεί, ακριβώς γιατί ανήκουν στη σφαίρα της βαθύτερης προσδοκίας, που εν τέλει στηζωή των ενηλίκων τη συναντάµε σπάνια.

Ολα αυτά γίνονται περισσότερο από φανερά στη νουβέλα του ∆ανού Γενς Κρέστιαν Γκρένταλ «Βιρτζίνια», που κυκλοφόρησε το 2007 στην Ελλάδα. Και γίνονται φανερά γιατί ο Γκρένταλ φροντίζει να τα τοποθετήσει σε ένα υποτιθέµενο δραµατικό πλαίσιο, στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, η σηµασία του οποίου όµως ξεθωριάζει µπροστά στην ατυχή ερωτική εµπειρία ενός εφήβου και µιας έφηβης. Στα δικά τους µάτια, ένα εφηβικό σκίρτηµα είναι δυνατόν να καθορίσει πολύ περισσότερο την ενήλικη ζωή απ’ ό,τι ο ίδιος ο πόλεµος.

Η 16χρονη κόρη µιας µοδίστρας προσκαλείται στο εξοχικό µιας πελάτισσας της µαµάς της προκειµένου να είναι ασφαλής από τους βοµβαρδισµούς. Εκεί η πελάτισσα ζει µε τον άντρα της και φιλοξενεί και έναν ανιψιότους, µόλις 14 ετών. Τοπία βόρεια και άγρια. Θάλασσα των φιορδ,µισοπληµµυρισµένα λιβάδια, πευκώνες, σκόρπιες καλαµιές, ένας ισθµός και µια καλύβα στην ερηµιά. Εκεί θα κρυφτεί ένας άγγλος πιλότος, το αεροπλάνο του οποίου πέφτει. Εκεί θα πηγαίνει µε το ποδήλατο η 16χρονη να τουδίνει φαΐ, εκεί αυτός θα της δώσει ένα κλεφτό φιλί και µια ταµπακέρα. Εκεί ο 14χρονος θα κιοτέψει όταν θα έρθουνδύο Γερµανοί και έκτοτε θα αναρωτιέται, στο υπόλοιπο της ζωής του, αν ήταν εκείνος που πρόδωσε τον πιλότο. Ενας ανεκπλήρωτος έρωτας µιας έφηβης για έναν «εξωτικό» πιλότο, ένας ανεκπλήρωτος έρωτας ενός δεκατετράχρονου για µια έφηβη δύο χρόνια µεγαλύτερή του, δίνουν την ευκαιρία στον Γκρένταλ, έναν 50χρονο δανό συγγραφέα τα βιβλία του οποίου έχουν µεταφραστεί σε 30 χώρες, να φτιάξει ένα κείµενο γεµάτο κοµψότητα και συγκίνηση.

Ο Γκρένταλ θαβρίσκεται στην Αθήνα την Πέµπτη το βράδυ στο Ινστιτούτο της ∆ανίας και θα συζητήσει µε την ελληνίδα συγγραφέα Αµάντα Μιχαλοπούλου. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν µόνον δύο βιβλία του από τα 15 και πλέον που έχει δηµοσιεύσει, και τα δύο από τις Εκδόσεις Πόλις σε µετάφραση Λύο Καλοβυρνά.

Είχε προηγηθεί η κυκλοφορία του «Ηχου της καρδιάς», όπου και πάλι αναζητεί τα νήµατα και τα δροµολόγια των ζωών δύο παιδικών φίλων, που βρίσκονται ο ένας στην Κοπεγχάγη και ο άλλος στη Νέα Υόρκη. Η αναζήτηση του εαυτού µας µέσα από τη µνήµη και το παρελθόν, το εύθραυστο της ανθρώπινης ταυτότητας, τα θαµµένα όνειρα και τα αξεδιάλυτα νήµατα, αλλά και η σύγκρουση προσωπικής ελευθερίας και ευθύνης, είναι από τα αγαπηµένα θέµατα ενός συγγραφέα που θεωρείταιαπό τους σηµαντικότερους της σύγχρονης δανέζικης πεζογραφίας. Στην εκδήλωση θα διαβαστούν αποσπάσµατα και από το νέο µυθιστόρηµά του «Μην το κάνεις», όπου ένα ζευγάρι καλείται να αντιµετωπίσει την επιλογή της κόρης του να ερωτευτεί έναν «ξένο».

Θρίλερ στη Σαντορίνη


Μετά το «Στη Σκιά των Πύργων», αυτό είναι το δεύτερο µυθιστόρηµα του Αλέξανδρου Ντερπούλη, ένα θρησκευτικό θρίλερ που κινείται στο οµιχλώδες, νησιωτικό τοπίο της Σαντορίνης. Με φόντο τον απόηχο της σύγκρουσης µεταξύ των οπαδών του παλαιού και του νέου ηµερολογίου το 1927, ο αρχιµανδρίτης ∆ανιήλ, που έρχεται στο νησί για να ερευνήσει κάποιες καταγγελίες εκκλησιαστικής φύσεως, θα εµπλακεί σε ένα µυστήριο µε πολλούς φόνους το οποίο παραπέµπει στην αιώνια διαπάλη µεταξύ έρευνας και πίστης, φύσης και µεταφυσικής. Οι αντιφάσεις αυτές ενυπάρχουν στον ίδιο τον ήρωα, ο οποίος πριν χειροτονηθεί ήταν ιατροδικαστής. Στα άδυτα της εκκλησιαστικής ιστορίας, όλα φαντάζουν δεδοµένα µέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο…

«Απολογητικά» ποιήµατα


Τρία ποιήµατα «για την εξαγορά του φόβου», άλλα τρία αφιερωµένα σε αγαπηµέναπρόσωπα που πέθαναν και όλα τα υπόλοιπα σε αυτή τη συλλογή «απολογητικά». Ποιητής βιωµατικός και στοχαστικός, τεχνίτης έµπειρος στη στιχουργική και γοητευτικός, σε µόνιµο διάλογο µε τη γαλλική ποίηση την οποία έχει ανθολογήσει (και έχει µεταφράσει Ιβ Μπονφουά), µεταφραστής πεζών του Σταντάλ, του Καµί, του Βαλερί, του Ζενέ, ο 65χρονος σήµερα Χριστόφορος Λιοντάκης έχει τιµηθεί µε Κρατικό Βραβείο Ποίησης και Βραβείο του ∆ιαβάζω το 2000 για τη συλλογή του «Με το φως». Σήµερα, στο ποίηµά του «Πρόθυµη φωνή» γράφει: «Μόνο γιατί δε σε περίµενα. / Μόνο για την πρόθυµη φωνή σου. / Μόνο γιατί δε θα σε ξαναδώ. / Θα ‘σαι το παρόν του µέλλοντός µου».

Μηχανισµοί προκατάληψης


Η «αλβανοφοβία» καιη «ισλαµοφοβία» ως χαρακτηριστικές περιπτώσεις «ηθικού πανικού» που καλλιεργείται στηνελληνική κοινωνία, αλλά και η εθνικότητα ως άτυπο κριτήριοάνισης ποινικής µεταχείρισηςή οι παράπλευρες συνέπειες που είχε το σκάνδαλο του παραδικαστικού κυκλώµατος είναιζητήµατα που ερεύνησε ο εγκληµατολόγος Β. Καρύδης µαζί µε οµάδες φοιτητών. Αυτά τα ζητήµατα και άλλα παρόµοια, στα οποία παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο τα ΜΜΕ εδραιώνοντας στερεότυπες αντιλήψεις και αντιδράσεις, αναπτύσσοντας προκαταλήψεις κ.λπ., αναλύονται (και µε στατιστικούς πίνακες) σε αυτή τη µελέτη που συµβάλλει στον προβληµατισµό γύρω από την έννοιατου κοινωνικού ελέγχου και των µηχανισµών άσκησής του.

Τα ξύλινα τα λόγια τα µεγάλα

< Δ.Ν.Μ.


Οι ξύλινες φράσεις του µιντιακού λόγου δεν είναι κενές ιδεολογικούπεριεχοµένου αλλά αποτελούν και τον βασικό µοχλότης µετατροπής των µέσωνενηµέρωσης σε µέσα επηρεασµού. Ο συγγραφέαςτου απολαυστικού λεξικού καταλήγει σε αυτήντη θέση και σταχυολογεί δείγµατα της ξύλινης γλώσσας µε τη σχολαστικότητα ενός πολεοδόµου (αυτή είναι και η ιδιότητα του κ. Ρωµανού που ανάµεσα σε άλλα έχειεκπονήσει και µελέτηγια τη διάσωση του οικισµού της πατρίδας µου, της Μυκόνου). Ετσι κι αλλιώς, όπως αναφέρει, ως πολεοδόµος έχει το ειδικό πλεονέκτηµα να ασχοληθεί µε τηνξύλινη γλώσσα («το θερµόµετρο πάντα χτυπάει κόκκινο», «η καταστροφήείναι πάντα βιβλική»)αφού και η επιστηµονική του ιδιότητα έχει αδειάσει από νόηµα και έχει µετατραπεί σε συνώνυµο κρατικών υπηρεσιών και άσκησης διόρθωσης των λαθών του άστεως. Θα συµπληρώναµε –διαβάζοντας τον έξοχο πρόλογο της ΜαρίαςΧούκλη – ότι ο ξύλινος λόγος µοιάζει πολύ µε την κακή δόµηση, η γλώσσα ασχήµυνε από εκφράσεις όπως η πόλη από πολεοδοµικά εγκλήµατα.

Τα 124 πρώτα λήµµατα της ξύλινης γλώσσας, λοιπόν, αλλά και η ταξινόµηση των ειδών αυτού του λόγου (λόγος ωραιοποίησης, λόγος υποκριτικός κ.ά.) µας θυµίζει την κυριαρχία του τηλεοπτικού λόγου, τη διάχυση στην καθηµερινότητα αλλά και την επίδρασή του στις όψεις της ζωής (αλήθεια πόσες φορές την ηµέρα χρησιµοποιείται η φράση «κατάθεση ψυχής» και όχι µόνον από καταθέτες;).