Η ανατολή κάθε νέου έτους φέρνει,συνήθως, ελπίδες για εκπλήρωση επιθυµιών και στόχων. Το 2011 όµωςέρχεται κουβαλώντας φόβους και ανασφάλειες. Θα τα καταφέρει η οικονοµία µας; Θα βουλιάξουµε; Τι επιπτώσεις θα έχει η οικονοµική κατρακύλα τόσο στην άσκηση της ιατρικής ως φροντίδας για τον άρρωστο όσο και στην ιατρική έρευνα για διεύρυνση της επιστηµονικής γνώσης; Αλλά ο φόβος της καταστροφής µπορεί να φέρει την άνοιξη. Μπορεί να οδηγήσει σε ένα ορθολογικότερο σύστηµα, µε µικρότερο συνολικό κόστος και καλύτερο επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας, καθώς επίσης και έρευνας.

«Ουδέν κακόν αµιγές καλού», δηλαδή. Εξηγούµαι:

Οι υγειονοµικές µονάδες µας αποτέλεσαν σοβαρή πληγή που συντέλεσε καθοριστικά στην αιµορραγία του κρατικού προϋπολογισµού. Υπήρξαν πηγή κατασπατάλησης χρήµατος από αδόκιµη συνταγογράφηση ακριβών φαρµακευτικών ουσιών, από κατάχρηση διαγνωστικών εξετάσεων και από υπερτιµολόγηση βιολογικών προϊόντων. Ευτυχώς, αυτά άρχισαν να αντιµετωπίζονται µε τη δραστική ελάττωση των τιµών των φαρµάκων, του κέρδους των φαρµακοποιών και µε την αγορά βιοτεχνολογικών προϊόντων σε τιµές αντίστοιχες άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η εφαρµογή των µέτρων αυτών είναι σίγουρο ότι θα περιορίσει, ενδεχοµένως και θα εξαλείψει τις παράνοµες σχέσεις µεταξύ των λειτουργών της υγείας και της ιατρικής βιοµηχανίας.

Από την άλλη µεριά, το ιατρικό σώµα πρέπει να παίξειτον δικό του ουσιαστικό ρόλο για τον περιορισµό της οικονοµικής δυσπραγίας του κράτους. Απλώς πρέπειτα µέλη του να εγκύψουν στα αυστηρά επιστηµονικά τους καθήκοντα. Θεωρώ ότι, αργά ή γρήγορα, αν δεν το κάνουν, δεν θα επιβιώσουν επαγγελµατικά. Ελπίζουµε ότι µε το νέο έτος η συνταγογράφηση φαρµάκων και η παραγγελία παρακλινικών εξετάσεων θα γίνεται µε φειδώ και µόνο έπειτα από απόλυτη ιατρική ένδειξη, χωρίς αυτό να στερεί τίποτα από τηδιαγνωστική και θεραπευτική παρέµβαση του ιατρού. Σηµαντική, προς αυτήν την κατεύθυνση, φαίνεται ότι είναι η παρέµβαση του κράτους µέσω της δηµιουργίας, από τον ΕθνικόΟργανισµό Φαρµάκων, πρωτοκόλλων συνταγογράφησης. Ελπίζουµε ότι και οι ιατρικές επιστηµονικές εταιρείες θα αναλάβουν τον ρόλο τους και θα καταρτίσουν αντίστοιχα θεραπευτικά πρωτόκολλα.

Το υπουργείο Υγείας καλείταιάµεσα να καταγράψει τον υγειονοµικό χάρτη της χώρας. Χρησιµοποιώντας αυτόν ως µπούσουλα και λαµβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες να καλύψει τιςανάγκες σε προσωπικό και υποδοµές, συνενώνοντας µονάδες υγείας, µετακινώντας πλεονάζον προσωπικό σε µονάδες που το έχουν ανάγκη και συνταξιοδοτώντας τους κηφήνες που παρασιτούν σε διάφορα νοσηλευτικά ιδρύµατα.

Η οικονοµική κατάσταση σαφώς έχει και δυσµενείς επιπτώσεις στον δηµόσιο τοµέα υγείας. Υπό τις παρούσεςδύσκολες συνθήκες, ο εκσυγχρονισµός, µε µόνη την κρατικήεπιχορήγηση των νοσοκοµείων, δεν είναι δυνατός. Εδώ, χρειάζεται προσκλητήριο σε αυτούς που έχουν περίσσευµα πλούτου και ευαισθησίας, να συµπεριφερθούν µε τον τρόπο που µας δίδαξαν από τα παλιά χρόνια εκλεκτοί συµπατριώτες µας. Θα είναι ελπιδοφόρο αν η οιονεί χρεοκοπία γεννήσει νέους ευπατρίδες όπως κάποτε ήταν ο Καπλάνης, οι Ζωσιµάδες, οι Ριζάρηδες, ο Γ. Χατζηκώστας και τόσοι άλλοι. Οι σύγχρονοι δωρητές, έπειτα από µελέτη, µπορούννα βοηθήσουν, όπως πολλοί εξάλλου είχαν κάνει έως τώρα, στον εκσυγχρονισµό της υποδοµής των νοσοκοµείων µας.

Το άλλο πρόβληµα που εγκυµονεί η οικονοµική κατάσταση της χώρας είναι ο σηµαντικός περιορισµός των εθνικών πόρων για την έρευνα.Εδώ, ο ρόλος της βιοτεχνολογικής και φαρµακευτικής βιοµηχανίας µπορεί να καταστεί σηµαντικός. Αντί να σπαταλά τα χρήµατα ταξιδεύοντας γιατρούς και τις οικογένειές τους σε ποικίλα συνέδρια ανά τον κόσµο, τα οποία – σηµειωτέον – η πλειονότητα των γιατρών-συνέδρων δεν παρακολουθεί καν, µπορεί να κατευθύνει τα χρήµατα αυτά στη δηµιουργία κεφαλαίων για τη χρηµατοδότηση, έπειτα από αυστηρή αξιολόγηση, της έρευνας. Οι ικανοίερευνητές της χώρας µας είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουν προσελκύοντας ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές ή άλλες χρηµατοδοτήσεις. Τα άτοµα των οποίων η έρευνα δεν είναι ανταγωνιστική θα οδηγηθούν είτε σε αλλαγή πορείας της ερευνητικής τους κατεύθυνσης είτε σε αλλαγή τουεπαγγελµατικού τους προσανατολισµού.

Είµαι αισιόδοξος; Ναι. Πιστεύω ότι η (σχεδόν) χρεοκοπία θα φέρει στο εγγύς µέλλον τον εκσυγχρονισµό των υγειονοµικών υπηρεσιών της χώρας µας. Το καινούργιοθα στηθεί στα συντρίµµια του παλαιού.

ΑΝΤΙ Η ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

να σπαταλά τα χρήµατα ταξιδεύοντας γιατρούς σε ποικίλα συνέδρια ανά τον κόσµο, µπορεί να χρηµατοδoτήσει, έπειτα από αυστηρή αξιολόγηση, την έρευνα

Ο Χαράλαµπος Μ. Μουτσόπουλος είναι καθηγητής Ιατρικής