Η δηµοσιοποίηση των οικονοµικών στοιχείων του β’ τριµήνου έσπειρε ταραχή στο µέσον της κυβερνητικής ανάπαυλας του Αυγούστου. Ωστόσο, οι συνολικές αποκλίσεις από τα αρχικώς αναµενόµενα δεν είναι µεγάλες σε ό,τι αφορά τα εγχώρια µεγέθη της ύφεσης και της ανεργίας. Πιο ανησυχητικές εµφανίζονται οι προοπτικές της διεθνούς οικονοµίας: το ενδεχόµενο να ξαναβουτήξει ο κόσµος στην ύφεση απειλεί τις αφετηριακές παραδοχές του Μνηµονίου. Αλλά επ’ αυτού η κυβέρνηση δεν µπορεί να κάνει και πολλά. Οπότε είναι προτιµότερο, παρά τις εξωτερικές αβεβαιότητες, να συγκεντρωθεί χωρίς ψυχολογικές µεταπτώσεις σ’ εκείνα στα οποία έχει εξουσία.

Ασφαλώς, η κυβερνητική δραστηριότητα δεν µπορεί να εξαντλείται στην επίτευξη των αριθµητικών στόχων του Μνηµονίου, ακόµα κι αν οι αριθµοί είναι ενδεικτικοί απολύτως πραγµατικών µεγεθών της οικονοµίας.

Επιστρέφοντας από την Πάρο, ο Πρωθυπουργός καλείται να ανασυνθέσει το «εθνικό αφήγηµα» που χάθηκε για τα τελευταία έξι χρόνια – στην πραγµατικότητα, για µια δεκαετία αν δεν υπολογίσουµε το ολυµπιακό του υποκατάστατο. Και ίσως να µη χρειάζεται να αναζητηθεί ένα καινούργιο σύνθηµα. Αρκεί να ανανοηµατοδοτηθεί το παλιό σλόγκαν του ΠΑΣΟΚ για εκείνη τη «δίκαιη κοινωνία». Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται η κυβέρνηση να υπερασπιστεί τις µέχρι σήµερα πολιτικές της χωρίς το υποτιµητικό άλλοθι του εξωτερικού καταναγκασµού, αλλά κυρίως χρειάζεται να δείξει πως η συνεπής προέκταση αυτών των πολιτικών ανασυνθέτει τα οικονοµικά και κοινωνικά δεδοµένα της χώρας.

Η εποχή προσφέρεται για «εξαγγελίες».

Από την ιδρυτική επέτειο του ΠΑΣΟΚ µέχρι την οµιλία του στη ΔΕΘ, µια εβδοµάδα µετά, ο Πρωθυπουργός αναµένεται να ξεδιπλώσει ένα σχέδιο που θα ενσωµατώνει χωρίς αντίφαση τη µέχρι σήµερα κυβερνητική δράση. Τούτο σηµαίνει ότι οι προσδοκίες ενός παραδοσιακού λόγου περί παροχών θα διαψευστούν. Για να είναι συνεπής µε τον εαυτό του και για να συµβάλει στην ύφανση του νέου εθνικού αφηγήµατος, ο Πρωθυπουργός δεν µπορεί να περιοριστεί στην εξαγγελία επιδοµατικών πολιτικών, οσοδήποτε στοχευµένων. Πιο λειτουργική θα είναι η εξαγγελία της δηµιουργίας κοινωνικών υποδοµών, η υστέρηση ή η ανυπαρξία των οποίων αναπληρωνόταν δήθεν µε παροχές αγορασµένες µε δανεικά.

Εφόσον δεν επιτρέπουµε πια στις µητέρες ανηλίκων να συνταξιοδοτούνται πρόωρα, δεν έχουµε την παραµικρή (έστω και µέχρι γελοιότητας στρεβλή) δικαιολογία να µη θέτουµε στη διάθεσή τους βρεφονηπιακούς σταθµούς. Το κράτος θα πάψει να εξαγοράζει τις υποχρεώσεις του εξαγοράζοντας τους πολίτες. (Κατά ειρωνικό τρόπο, η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους στην ανεπτυγµένη Ευρώπη θα καταστήσει πιο εύκολη τη σύγκλισή µας µε τους υπόλοιπους).

Μάλλον, όµως, το παιχνίδι θα κριθεί στην αναθεώρηση της σχέσης του ιδιωτικού µε τον δηµόσιο τοµέα. Στις νέες συνθήκες, η ιδιωτική οικονοµία αντέδρασε παράγοντας στασιµοπληθωρισµό. Η ανεργία αυξάνεται και οι τιµές διατηρούνται στα ύψη. Ισως η εξήγηση να βρίσκεται στην ανθεκτικότητα της αφανούς οικονοµίας, αλλά αυτό συνιστά µια επιπλέον πρόκληση για το κράτος που αποδεικνύεται ξανά παροιµιωδώς ανίκανο να συλλάβει τη φορολογητέα ύλη και να επιβάλει κανόνες στην αγορά εργασίας. Η γενική αναµονή του ανοίγµατος του ΕΣΠΑ και του αναπτυξιακού νόµου είναι, σε µια δεύτερη ανάγνωση, ενδεικτική των προσδοκιών µιας «αγοράς» που έχει µάθει να ζει µε κρατικές ενέσεις. Τουλάχιστον ας ελπίσουµε ότι και το ίδιο το κράτος δεν θα χρησιµοποιήσει αυτά τα «αναπτυξιακά εργαλεία» για την περαιτέρω χειραγώγηση της «αγοράς» που, ούτως ή άλλως, είναι έτσι µαθηµένη. Το άνοιγµα των κλειστών επαγγελµάτων θα βοηθήσει, αν και οι συγκεκριµένοι κλάδοι βραχυπρόθεσµα θα πιεσθούν ακόµα και ως προς την ανεργία.

Τα κλειστά επαγγέλµατα ήταν κυρίως προστατευµένα επαγγέλµατα µε κρατικά εγγυηµένες ελάχιστες αµοιβές και περιθώρια κέρδους, και σ’ αυτά είχε βρει στέγη και τροφή ένα µεγάλος αριθµός «ελεύθερων» υπό την κρατική αιγίδα επαγγελµατιών.

Οµως για την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ, η µητέρα των µαχών θα δοθεί στις ΔΕΚΟ. Η συνέχιση της παραγωγής ελλειµµάτων στην παρούσα συγκυρία είναι, εκτός από οικονοµικά, και κοινωνικά αφόρητη. Η κυβέρνηση θα διευκολυνθεί στην κοινωνική αποδοχή των αποφάσεών της δίνοντας στη δηµοσιότητα τις αµοιβές των εργαζοµένων στη ΔΕΗ, στον ΟΣΕ και τους υπόλοιπους συγκοινωνιακούς οργανισµούς καθώς και στην αµυντική βιοµηχανία. Δεν είναι ζήτηµα ενεργοποίησης του κοινωνικού αυτοµατισµού. Αν θέλουµε κοινωνική δικαιοσύνη, χρειάζεται να απαλλάξουµε την έννοια του εθνικού συµφέροντος από την καπηλεία του µέσα στο πολιτικο-συνδικαλιστικό κύκλωµα. Που σηµαίνει ότι οι πολιτικοί θα πάψουν να µετέχουν σ’ αυτό.

Επιστρέφοντας από την Πάρο, ο Πρωθυπουργός θα έχει να µας πει για µια πιο δίκαιη κοινωνία, που παράγει πλούτο και δεν διανέµει άδικα τα χρέη της. Η επανόρθωση της αδικίας είναι επώδυνη όταν χρειάζεται να αλλάξεις ζωή. Αλλά, το εµπεδώσαµε πια, η λάθος ζωή έχει τελειώσει. Είναι αβίωτη.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΧΗ

Για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η µητέρα των µαχών θα δοθεί στις ΔΕΚΟ

Τελευταία Νέα