Να κοιταχτούμε στον καθρέφτη

Ετσι που είμαστε σήμερα, θα πρέπει, έστω και καθυστερημένα, να βρούμε το θάρρος να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Χωρίς τα φτιασίδια και τις μπογιές που χρόνια τώρα χρησιμοποιούσαν πολιτικάντηδες παλιάς κοπής, μαζί με τους πολλούς παρατρεχάμενους, για να ωραιοποιήσουν την εικόνα ενός μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης και διαχείρισης των κοινών που είχε φτάσει πλέον στα όριά του. Η αυτογνωσία προηγείται της αλλαγής.

Θα πρέπει να βρούμε τι έφταιξε, αναζητώντας και ονοματεπώνυμα στις ευθύνες. Χωρίς κάθαρση δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική αποδοχή μιας εξαιρετικά, αλλά αναπόφευκτα, επώδυνης προσαρμογής. Σίγουρα οι πολλοί δεν είναι άμοιροι ευθυνών (ο αθώος και ανεύθυνος λαός που παραπλανήθηκε από λίγους απατεώνες και πλουτοκράτες είναι βολικό σύνθημα για όσους επιμένουν να λαϊκίζουν αφόρητα). Αλλά δεν χρειάζεται να φτάσουμε και στο άλλο άκρο διαχέοντας τις ευθύνες στο ανώνυμο πλήθος. Θα μπορούσε άραγε να συσταθεί μια επιτροπή προσωπικοτήτων με ευρύτερο κύρος που θα αναλάμβανε την ευθύνη να παρουσιάσει μια έκθεση τεκμηριωμένη για τα πεπραγμένα της περιόδου συμμετοχής μας στο ευρώ; Οι Ισλανδοί το έκαναν ήδη με εντυπωσιακά αποτελέσματα για τη δική τους τραπεζική κρίση. Ή μήπως εδώ είναι Βαλκάνια και προτιμάμε να κρύβουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί; Η εμπειρία από τις Εξεταστικές Επιτροπές της Βουλής θα πρέπει να μας οδηγήσει στην αναζήτηση άλλων μέσων, εφόσον επιθυμούμε πραγματικά να μάθουμε τι έγινε και ποιος έφταιξε.

Εδώ που βρισκόμαστε σήμερα δεν υπάρχουν δυστυχώς πολλές επιλογές για την άμεση διαχείριση της κρίσης- και καμιά δεν είναι ανώδυνη. Οσοι καταγγέλλουν, θα πρέπει να καταθέτουν και συγκεκριμένες εναλλακτικές προτάσεις. Αλλιώς, μας κοροϊδεύουν. Πέρα όμως από τη διαχείριση μιας κρίσης στην οποία οι δανειστές επιβάλλουν σε σημαντικό βαθμό τους όρους, ακόμη περισσότερο αν ο δανειζόμενος έχει αποδείξει επανειλημμένα την αδυναμία του να διαχειριστεί τα του οίκου του, υπάρχουν επιλογές για τη μελλοντική ανάπτυξη αυτού του τόπου.

Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε σοβαρά διαμορφώνοντας στην πορεία νέες πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες; Τα παραδοσιακά κομματικά σύνορα της μεταπολίτευσης έχουν προ πολλού ξεπεραστεί. Δεν θα αντέξουν σε μια τόσο μεγάλη κρίση. Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει και πώς προετοιμαζόμαστε για τη νέα εποχή. Δεν χάθηκε η ελπίδα, αρκεί να αποφασίσουμε συλλογικά τι θέλουμε, με θεμέλια αυτής της θέλησης πράξεις και όχι λόγια. Από λόγια χορτάσαμε.