ΦΙΛΟΔΟΞΗ αλλά υλοποιήσιμη χαρακτηρίζει την οικονομική πολιτική που ανακοίνωσε ο Γιώργος Παπανδρέου στη Θεσσαλονίκη ο καθηγητής Βασίλης Ράπανος που εκφράζει την ανησυχία του ότι η ελληνική οικονομία θα καθυστερήσει να βγει από την κρίση σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κι αυτό γιατί η κυβέρνηση της Ν.Δ. την παραδίδει «ξυπόλητη στ΄ αγκάθια», όπως λέει.
Τι τίτλο θα βάζατε στην οικονομική πολιτική που εξήγγειλε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από το βήμα της ΔΕΘ;

Φιλόδοξη αλλά υλοποιήσιμη, αν τηρηθεί με συνέπεια και αξιοπιστία στο πλαίσιο του τριετούς προγράμματος που εξήγγειλε. Και πώς χαρακτηρίζετε αυτήν που εξαγγέλθηκε από τον Πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή;

Γενική και μη πειστική. Πέρα από το πάγωμα των μισθών στο Δημόσιο, τα υπόλοιπα θα μπορούσε να έχουν γίνει και δεν έγιναν.

Θεωρείτε ότι με αυτές τις αλλαγές στη φορολογία που εξήγγειλε ο κ. Παπανδρέου μπορεί να βρεθούν τα έσοδα για τη μείωση του εκρηκτικού δημοσιονομικού ελλείμματος;

Όσο σημαντική και να είναι η αύξηση των φορολογικών εσόδων, το έλλειμμα δεν θα μειωθεί σε μόνιμη βάση χωρίς τον έλεγχο και την εξυγίανση των δαπανών. Η διεθνής οικονομία δείχνει να ανακάμπτει. Η ελληνική;

Λόγω εσωστρέφειας και χαμηλής ανταγωνιστικότητας η οικονομία μας θα αργήσει να ανακάμψει. Βλέπετε κίνδυνο να παραμείνει στάσιμη η οικονομία;

Η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών και η μη πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων θα οδηγήσουν σε χαμηλή πτήση την οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια.

Υπάρχουν λύσεις για την τόνωση της οικονομίας που δεν επελέγησαν από την κυβέρνηση;

Λύσεις πάντα υπάρχουν, αλλά για να είναι αποτελεσματικές απαιτείται να υπάρχει σχέδιο, αποφασιστικότητα, ικανότητα για συναινέσεις και διάθεση για συγκρούσεις με κατεστημένα συμφέροντα, στοιχεία που δυστυχώς δεν διαθέτει η σημερινή κυβέρνηση. Ποια μέτρα θα προτείνατε για να βελτιωθεί η δημοσιονομική κατάσταση;

Απαιτούνται βαθιές θεσμικές αλλαγές και μια οικονομική πολιτική που θα χαρακτηρίζεται από συνέχεια, συνέπεια και αξιοπιστία.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει περισσότερη φτώχεια, σε σύγκριση με την Ευρώπη των 15. Είναι αλήθεια ή δεν καταγράφονται τα πραγματικά εισοδήματα;

Είναι αλήθεια ότι πολλά εισοδήματα δεν καταγράφονται, λόγω παραοικονομίας και φοροδιαφυγής. Από την άλλη πλευρά όμως το υψηλό ποσοστό φτώχειας αντανακλά και τις αναποτελεσματικές πολιτικές αντιμετώπισής της. Η Ελλάδα εξακολουθεί να δανείζεται πανάκριβα. Γιατί;

Με ένα τεράστιο δημόσιο χρέος και συνεχώς διογκούμενα ελλείμματα είναι φυσικό οι αγορές να μας τιμωρούν.

Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι δανείστηκε πολλά για να δημιουργήσει μαξιλάρι ασφαλείας. Είναι αλήθεια;

Δανείστηκε περισσότερα απ΄ ό,τι έλεγε επειδή της ξέφυγαν τα ελλείμματα. Αν είναι να κοιμάται κανείς σε τόσο πανάκριβα μαξιλάρια, καλύτερα να κοιμάται χωρίς μαξιλάρι.

Πώς κρίνετε τα εισπρακτικά μέτρα που έχει λάβει έως τώρα η κυβέρνηση;

Τα μέτρα είναι εισπρακτικά και σπασμωδικά, χωρίς συνοχή, αντιφατικά και θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τη φοροδιαφυγή. Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας θα πιστοποιήσει και το τέλος του νεοφιλελευθερισμού;

Ο φιλελευθερισμός όπως τον γνωρίσαμε στις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει τελειώσει. Το ζητούμενο είναι να διαμορφωθεί μια νέα οικονομία με ισχυρό και αποτελεσματικό κράτος και εύρυθμα λειτουργούσες αγορές. Η Ν.Δ. είχε χαρακτηρίσει την ελληνική οικονομία «τραβεστί». Εσείς πώς θα τη χαρακτηρίζατε σήμερα;

Η Ν.Δ. παρέλαβε μια οικονομία, με αδυναμίες αλλά σε καλό δρόμο και με αντοχές και παραδίδει μια οικονομία «ξυπόλητη στ΄ αγκάθια». Ποιο ήταν το μεγαλύτερο λάθος οικονομικής πολιτικής που έκανε η Ν.Δ.;

Δεν έκανε καμιά ουσιαστική μεταρρύθμιση, με αποτέλεσμα όταν φάνηκαν οι πρώτες δυσκολίες να βρεθεί σε αδιέξοδο.

Και η πιο σωστή κίνηση;

Η διακήρυξή της να επανιδρύσει το κράτος. Δυστυχώς έκανε το εντελώς αντίθετο.

Πήραμε διδάγματα από την κρίση;

Αν και νωρίς για να βγάλει κανείς συμπεράσματα, θέλω να ελπίζω ότι το πάθημα θα μας γίνει μάθημα.

Γιατί τα χρηματιστήρια τρέχουν την ώρα που οι οικονομίες είναι σε κακό χάλι;

Τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν και κατεβαίνουν απότομα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν και τώρα δεν υπερεκτιμούν την ανάκαμψη, που δειλά και με μεγάλη αβεβαιότητα αναφαίνεται στον ορίζοντα.

Πόσο απέχει η οικονομική θεωρία από την οικονομική πραγματικότητα;

Όσο ένας οδικός χάρτης της Αθήνας από την πραγματική Αθήνα. Μια δική σας ερώτηση;

Πόσο μπορεί να αισιοδοξεί κανείς μέσα στο σημερινό οικονομικό και πολιτικό σκηνικό;

Και η απάντηση;

Θ΄ απαντήσω με τη ρήση του Carl Ρopper ότι «στη ζωή υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων: οι αισιόδοξοι και οι απαισιόδοξοι. Οι απαισιόδοξοι έχουν συνήθως δίκιο. Αν όμως η ανθρωπότητα έφτασε ώς εδώ, το χρωστάει στους αισιόδοξους».