Νέες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα μωρά και τα πολύ μικρά παιδιά είναι… μικροί Αϊνστάιν. Γνωρίζουν, παρατηρούν, εξερευνούν, φαντάζονται και μαθαίνουν περισσότερα απ΄ όσα θα πιστεύαμε ποτέ. Από μερικές πλευρές, είναι εξυπνότερα από τους ενηλίκους.


Τρία πρόσφατα πειράματα έδειξαν ότι ακόμη και τα μικρότερα παιδιά έχουν εξελιγμένες και ισχυρές ικανότητες εκμάθησης. Πέρυσι, οι Φέι Σου και Βάστι Γκαρσία του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας απέδειξαν ότι τα μωρά μπορούν να κατανοούν τις πιθανότητες. Το 2007, οι Λόρα Σουλτς και Ελίζαμπετ Μπάραφ Μπόναβιτς στο ΜΙΤ έδειξαν πως όταν τα μικρά παιδιά παίζουν, συσχετίζουν αίτια και αποτελέσματα. Επίσης το 2007, στο εργαστήριό μου στο Μπέρκλεϊ, η Ταμάρ Κουσνίρ κι εγώ ανακαλύψαμε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να χρησιμοποιούν τις πιθανότητες για να μαθαίνουν πώς λειτουργούν τα διάφορα πράγματα και αυτό τους επιτρέπει να φαντάζονται νέες δυνατότητες.

Διαφορετική ευφυΐα

Όμως η ευφυΐα των μωρών, δείχνουν οι έρευνες, είναι πολύ διαφορετική απ΄ αυτή των ενηλίκων και από το είδος της ευφυΐας που συνήθως καλλιεργούμε στο σχολείο. Η σχολική εργασία θέλει τα παιδιά να επικεντρώνουν και να σχεδιάζουν. Θέτουμε στόχους για τα παιδιά, με έμφαση στις δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτήσουν ή τις πληροφορίες που θα πρέπει να ξέρουν. Τα παιδιά κάνουν τεστ για να αποδείξουν ότι έχουν απορροφήσει ένα συγκεκριμένο σύνολο δεξιοτήτων και γεγονότων, χωρίς περισπασμούς από άλλες δυνατότητες.

Αυτή η προσέγγιση μπορεί να λειτουργεί για παιδιά άνω των 5 ετών. Όταν λέμε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν προσέχουν, στην πραγματικότητα εννοούμε ότι δεν μπορούν να μην προσέχουν: δυσκολεύονται να επικεντρώσουν σ΄ ένα μόνο συμβάν και να αποκλείσουν όλα τα υπόλοιπα. Αυτό μας έκανε στο παρελθόν να υποτιμήσουμε τα μωρά. Όμως η νέα έρευνα μας λέει ότι τα μωρά μπορούν να είναι ορθολογικά χωρίς να είναι προσανατολισμένα σ΄ έναν στόχο.

Υπέρ και κατά

Κάθε είδος ευφυΐας έχει τα υπέρ και τα κατά του. Το να επικεντρώνεις και να σχεδιάζεις σε οδηγούν ταχύτερα στον στόχο σου, αλλά μπορεί επίσης να σε κλειδώσουν μέσα σ΄ αυτά που ήδη γνωρίζεις, αποκλείοντάς σε από εναλλακτικές δυνατότητες. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά εκ φύσεως εξερευνούν και θα πρέπει να ενθαρρύνονται να το κάνουν.

Και αυτό που τα παιδιά παρατηρούν από πιο κοντά, εξερευνούν πιο επίμονα και φαντάζονται πιο ζωηρά, είναι οι άνθρωποι γύρω τους. Δεν υπάρχουν τέλεια παιχνίδια· δεν υπάρχει μαγική φόρμουλα. Οι γονείς και οι άλλοι που τα φροντίζουν, διδάσκουν τα μικρά παιδιά δίνοντάς τους την προσοχή τους και αλληλεπιδρώντας φυσικά μαζί τους και, το κυριότερο, επιτρέποντάς τους απλώς να παίζουν.

Η Άλισον Γκόπνικ είναι καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Μπέρκλεϊ και συγγραφέας του βιβλίου «Τhe Ρhilosophical Βaby».

«Ρωτήστε τα στη δική τους γλώσσα»


«Η ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΙΔΕΑ της Γνωστικής Επιστήμης είναι πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας υπολογιστής- αν και βαθιά διαφορετικός και απέραντα ισχυρότερος απ΄ αυτούς που έχουμε τώρα. Ως εκ τούτου ο εγκέφαλος των μωρών είναι εξίσου ικανός για υπολογισμούς με τους ενήλικους εγκεφάλους, έστω κι αν τα μωρά μπορεί να μην μπορούν να πούνε συνειδητά τι κάνει ο εγκέφαλός τους».

«ΑΝ ΡΩΤΗΣΕΙΣ ένα 3χρονο παιδί μια ευθεία ερώτηση όπως “πώς λειτουργεί αυτή η μηχανή;”, το πιθανότερο είναι να πάρεις για απάντηση ένα γλυκό βλέμμα ή ασυναρτησίες. Αν όμως το ρωτήσεις “παίρνει μπρος με τον κύβο ή με το κίτρινο κουμπί;”, θα σου δώσει τη σωστή απάντηση. Πρέπει να ρωτάς τα μωρά και τα παιδιά στη γλώσσα τους, όχι στη δική μας. Μας πήρε 30 χρόνια για να φανταστούμε πώς να το κάνουμε και ακόμη μαθαίνουμε».

« ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ, η αναζήτηση εξηγήσεων είναι τόσο βαθιά ριζωμένη όσο η αναζήτηση τροφής ή νερού.

Αυτό που κάνουμε ως επιστήμονες και φιλόσοφοι είναι να επεκτείνουμε αυτή την παρόρμηση της παιδικής ηλικίας- τα ερωτήματα αλλάζουν συνεχώς, όμως η παρόρμηση να τα θέτουμε, είναι που μας κάνει ανθρώπους».

«ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ να προβλέψουμε πώς η συμπεριφορά μας ως γονιών θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τα παιδιά μας. Πολλοί μπορεί να επιτύχουν σπουδαία πράγματα ως ενήλικες παρά το γεγονός ότι- ή ακριβώς επειδή- ήταν δυστυχείς ως παιδιά. Όμως έχουμε τεράστια εξουσία πάνω στη ζωή των παιδιών μας όταν είναι παιδιά. Μπορούμε να καθορίσουμε αν θα ευτυχήσουν ως παιδιά και αν θα θυμούνται αυτή την ευτυχισμένη παιδική ηλικία ως ενήλικοι. Αυτό δεν είναι το σημαντικότερο;».

Αποσπάσματα από τη συνέντευξη που έδωσε η Άλισον Γκόπνικ στον Ρόμπερτ Μπάρτον του ηλεκτρονικού περιοδικού Salon.com.

Τελευταία Νέα