Η φιλία της Αλίκης Νισκοπούλου και της Ντίνας Σιώζου γεννήθηκε στο Γυμνάσιο. Τώρα μετρά 14 χρόνια και όπως λένε οι δύο 26χρονες, «είμαστε μαζί σε κάθε στάδιο της ζωής μας από τότε. Σπουδάσαμε μαζί, συγκατοικήσαμε, έχουμε κοινό αντικείμενο εργασίας. Με δυο λόγια περάσαμε παρέα χαρές και λύπες».


Για την Αλίκη «η Ντίνα είναι το πρώτο άτομο που θα συμβουλευθώ για όποια σημαντική απόφαση κληθώ να πάρω», ενώ για την Ντίνα «η Αλίκη είναι ο άνθρωπος που ξέρω ότι θα με στηρίξει στις δύσκολες στιγμές και αποφάσεις». Όπως σημειώνουν, η πολυετής φιλία τούς έχει εξασφαλίσει την αμοιβαία κατανόηση, «χωρίς καν να χρειαστεί να πεις ή να εξηγήσεις τι σκέφτεσαι» και την ασφάλεια πως όποιο πρόβλημα και αν αντιμετωπίζει η μια, η άλλη θα είναι πάντα δίπλα της.

Οι φίλοι, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, δεν λειτουργούν μόνο ως αντίδοτο στη μοναξιά, αλλά και ως… φάρμακο. «Η ευεργετική επίδραση της φιλίας σε ψυχολογικό επίπεδο είναι αδιαμφισβήτητη», λέει η ψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου. «Οι φίλοι με την καλή τους κουβέντα, τη συναισθηματική στήριξη και την κατανόηση μάς βοηθούν να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Όμως η σημασία τους δεν περιορίζεται εκεί. Η παρουσία τους δίπλα σε ανθρώπους με χρόνια προβλήματα υγείας είναι εξίσου σημαντική. Η υποστήριξη λειτουργεί θεραπευτικά. Και μόνο το να ακούν το πρόβλημα ή απλά το ότι πονάμε αρκεί για να μας βοηθήσουν».

Ο κ. Ντίνος Σταυρίδης, ογκολόγος – χειρουργός, τονίζει ότι αυτό που υποστηρίζει η κοινή λογική, ότι δηλαδή οι φίλοι δίνουν κουράγιο στον ασθενή, ισχύει και ιατρικά: «Θα μπορούσαμε να πούμε με απλά λόγια πώς η ύπαρξη φίλων γύρω από τον ασθενή δημιουργεί καλό κλίμα. Αυτό συμβάλλει στην παραγωγή ενδορφινών στον οργανισμό, οι οποίες με τη σειρά τους βελτιώνουν την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου και έτσι ο οργανισμός αντιμετωπίζει καλύτερα την ασθένεια». Προσθέτει δε ότι «τα τελευταία δέκα- ίσως και παραπάνωχρόνια, έχουν δημοσιευθεί αρκετές έρευνες στην Αμερική, οι οποίες αποκαλύπτουν την αξία της φιλίας και των κοινωνικών δεσμών στην υγεία του ανθρώπου, όχι μόνο την ψυχολογική αλλά και τη σωματική».

Οι έρευνες

Το γεγονός ότι οι φίλοι μπορούν να αποτελέσουν ασπίδα προστασίας επιβεβαιώνεται από αρκετές έρευνες. Το 2008 ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ηarvard διαπίστωσαν ότι ισχυρές κοινωνικές σχέσεις διασφαλίζουν την πνευματική υγεία των ανθρώπων όσο μεγαλώνουν. Αυστραλοί επιστήμονες σε μελέτη που διήρκεσε 10 χρόνια διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι με πολλούς φίλους είχαν 22% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια της έρευνας. Επίσης, έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2006 σε πάνω από 3.000 νοσοκόμες με καρκίνο του μαστού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσες δεν είχαν στενούς φίλους είχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν.

Όπως άλλωστε συμπληρώνει και ο κ. Σταυρίδης, «η προσωπική μου εμπειρία με τους ασθενείς καθημερινά επιβεβαιώνει τα ευρήματα των ερευνών. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που αντλούν δύναμη από οικείους ανθρώπους για να καταπολεμήσουν την ασθένεια. Το καλό κλίμα που δημιουργούν αυτοί οι άνθρωποι συνήθως συνεπάγεται ότι ο ασθενής κάνει θετικές σκέψεις και διαχειρίζεται με δύναμη το πρόβλημά του». Βέβαια επισημαίνει πως «η στήριξη των φίλων ή της οικογένειας δεν αρκεί. Τον πρώτο ρόλο στη διαμόρφωση της ψυχολογίας του τον έχει ο ίδιος ο ασθενής και από αυτόν εξαρτάται η σωστή διοχέτευση της στήριξης και του καλού κλίματος. Όποιος το βάζει κάτω, όσο στενούς και καλούς φίλους κι αν έχει, δεν θα αντεπεξέλθει καλά».

Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις έχει παρατηρήσει ότι οι φίλοι μπορεί να βοηθήσουν περισσότερο από το οικογενειακό περιβάλλον. «Η ελληνική οικογένεια συνήθως συμπάσχει. Οι φίλοι από την άλλη, αν φυσικά έχει κάνει κάποιος καλή επιλογή, συμμετέχουν ενεργά», αναφέρει. Ένα ακόμη πλεονέκτημά τους σε σύγκριση με τους συγγενείς, σύμφωνα με τον ογκολόγο- χειρουργό, είναι ότι «επειδή είναι τρίτοι, παρατηρητές, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με μεγαλύτερη ψυχραιμία, την οποία έχουν τη δυνατότητα να μεταδώ- σουν στον ασθενή».

Η ΕΞΗΓΗΣΗ

Η ύπαρξη φίλων συμβάλλει στην παραγωγή ενδορφινών και άρα στην αντιμετώπιση της ασθένειας

Ανεπαρκές το υποκατάστατο του Facebook


«ΟΙ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣκοινωνικής δικτύωσης έρχονται να υποκαταστήσουν τον χρόνο που χάνει ο άνθρωπος στην καθημερινή παραγωγή. Η ψηφιακότητα μάς δίνει έναν νέο χρόνο. Εκμηδενίζονται οι αποστάσεις που θα θέλαμε να διανύσουμε, ο χρόνος που θα χρειαζόταν να αφιερώσουμε ώστε να βρεθούμε με τον φίλο μας», σημειώνει ο κοινωνιολόγος κ. Χαράλαμπος Στέρτσος. Όπως υποστηρίζει, τα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας που τα τελευταία χρόνια έχουν αντικαταστήσει τη μέθοδο της αλληλογραφίας, είναι μια νέα μορφή επικοινωνίας, όπου ουσιαστικά αυτό που αλλάζει δεν είναι το περιεχόμενο, αλλά το καλούπι.

Ωστόσο, δεν λείπουν και τα αρνητικά. «Η προσωπική επαφή είναι σαν το τρίψιμο δύο πετρών, από το οποίο παράγονται συναισθήματα, κάτι που είναι αμφίβολο αν μπορεί να γίνει μέσω του υπολογιστή όπου δεν μπορείς να «χαρτογραφήσεις» τον άλλο. Είναι πιθανόν να υπάρξουν αλλαγές σε ένα πρόσωπο τις οποίες δεν μπορούμε να κρίνουμε και τις οποίες δεν θα επιθυμούσαμε να έχει ένας φίλος μας», τονίζει ο κ. Στέρτσος, και χαρακτηρίζει τη φιλία σαν μια μπαταρία ενός τηλεφώνου που θέλει συνεχώς ανατροφοδότηση με ειλικρίνεια και ενδιαφέρον.

Οι γυναίκες δίνουν μεγαλύτερο βάρος στη φιλία


ΣΕ ΜΕΛΕΤΗτου Πανεπιστημίου Αιγαίου από το 2003 ώς το 2004 οι ερευνητές κ. Ευστράτιος Παπάνης, επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας και η κοινωνιολόγος Αγγελική Λουίζου κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα για το πώς επηρεάζουν τη φιλία παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και ο γάμος. Όπως δηλώνουν, «η φιλία αξιολογείται πιο υψηλά από τις γυναίκες, κάτι που φανερώνει ότι αυτές δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα κοινωνικά τους δίκτυα. Το παραπάνω εύρημα βρίσκεται σε συμφωνία με άλλες έρευνες, οι οποίες έχουν αποδείξει ότι οι γυναίκες έχουν πιο ποιοτικά κοινωνικά δίκτυα συγκριτικά με αυτά των ανδρών. Φαίνεται ότι οι άνδρες όταν σταματούν κάποια δραστηριότητα ή αλλάζουν τα ενδιαφέροντά τους, μεταβάλλουν ταυτόχρονα και τις φιλικές τους σχέσεις». Συμπληρώνουν δε ότι «τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση δίνουν μικρότερη αξία στη φιλία συγκριτικά με τα άτομα που έχουν τελειώσει ΤΕΙ ή ΑΕΙ. Ενδεχομένως, αυτοί που έχουν ολοκληρώσει την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και ανάγκες συγκριτικά με άτομα υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, όπως για παράδειγμα κοινωνική ανέλιξη και βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου», λένε.

«Είναι σχέση αποσυμπίεσης»


ΟΙ ΦΙΛΟΙέχουν θετική επίδραση και στην κοινωνία ως σύνολο. «Η φιλία είναι ένας διαπροσωπικός δεσμός που στηρίζεται στην αμοιβαιότητα. Αφορά συναισθηματικές, ηθικές, αισθητικές ή γνωστικές ανταλλαγές. Ο ρόλος της είναι σημαντικότατος τόσο στην ισορροπημένη ανάπτυξη της προσωπικότητας όσο και στη συνολική λειτουργία της κοινωνίας, δηλαδή στη σύσφιγξη του κοινωνικού δεσμού. Με δεδομένη την πίεση που ασκούν οι ιεραρχικές σχέσεις (οι οποίες είναι συνήθως σχέσεις εξουσίας), οι οικονομικές σχέσεις (οι οποίες είναι σχέσεις εκμετάλλευσης πόρων) και τέλος την κλειστότητα των ερωτικών σχέσεων, η φιλία εμφανίζεται ως ένας χώρος συναισθηματικής, ηθικής, αισθητικής, γνωστικής και, τελικώς, κοινωνικής αποσυμπίεσης», σημειώνει ο κ. ο Αντώνης Γεωργούλας, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Βέβαια, σύμφωνα με τον κ. Γεωργούλα, η φιλία έχει κάποιες προϋποθέσεις. «Προφανώς η αμοιβαιότητα που απαιτεί δεν μπορεί να δημιουργηθεί ούτε στις σχέσεις που μεσολαβεί το χρήμα, ούτε στις σχέσεις των ανθρώπων με τα πράγματα. Αν και η ιεραρχία δεν είναι πάντα ένας αποτρεπτικός παράγοντας, ο φιλικός δεσμός συνήθως δημιουργείται ανάμεσα σε πρόσωπα που βρίσκουν κάποια κοινά στοιχεία σε κοινωνικό, ηλικιακό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο».

Τελευταία Νέα