Πρωτοπόρος, η εύθραυστη αλλά δαιμόνια Νelly΄s ήταν η πρώτη σπουδασμένη καλλιτέχνιδα- φωτογράφος στην Ελλάδα.

Γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας το 1899 και έζησε έναν αιώνα. Η μονογραφία της που κυκλοφορεί το Σάββατο με «ΤΑ ΝΕΑ» καταγράφει βήμα βήμα την ταραχώδη ζωή και τη σταδιοδρομία της. Η Καταστροφή το 1922 τη βρήκε στη Δρέσδη να βγάζει το γυμνό έξω από το στούντιο, στο ύπαιθρο. Η 24χρονη κόρη ευκατάστατου εμπόρου είχε ήδη κατορθώσει να πείσει τον πατέρα της όχι μόνο να πάει στη Γερμανία για να σπουδάσει, αλλά και να αλλάξει πορεία- να σπουδάσει τη νεόκοπη τέχνη της φωτογραφίας σε μια πόλη όπου επικρατούσε αναβρασμός εξαιτίας της οικονομικής κρίσης μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η οποία παλλόταν από το ρεύμα του εξπρεσιονισμού. Τελειοποίησε μια ιδιαίτερη τεχνική που συνδύαζε τη φωτογραφία και τη ζωγραφική, τη βρωμοελαιοτυπία, και άνοιξε δικό της στούντιο.

Οι συνθήκες την έφεραν πίσω στην Ελλάδα. Το 1925 άνοιξε ένα μικρό ατελιέ και γρήγορα αναδείχθηκε σε φωτογράφο της υψηλής κοινωνίας. Οι φωτογραφίες της έχουν εικαστική ποιότητα, τεχνική αλλά και ψυχή. Έφεραν μια νέα αισθητική αντίληψη στην Ελλάδα.

Η Νelly΄s δεν έμεινε στο Σύνταγμα και στ΄ Ανάκτορα. Κάτω από αντίξοες συνθήκες εξόρμησε στα παραπήγματα των προσφύγων, στην ύπαιθρο:

Άργος, Ναύπλιο, Τρίπολη, Σπάρτη. Φωτογράφισε τα αρχαία μνημεία αλλά και τους ανθρώπους.

Το 1927 κατόρθωσε να πείσει τον Αλέξανδρο Φιλαδελφέα να της επιτρέψει να φωτογραφίσει μια γυμνή χορεύτρια της Οpera Comique του Παρισιού στον Παρθενώνα. Οι φωτογραφίες δημοσιεύθηκαν σε γαλλικό περιοδικό και στην Ελλάδα «έγινε χαμός» με τη… βεβήλωση. Βρήκε όμως και υπερασπιστές.

Φωτογράφισε ακόμα και το Άγιον Όρος- διά του αφοσιωμένου συζύγου της. Ο φακός της ήταν στις Δελφικές Γιορτές του Άγγελου Σικελιανού το 1930. Το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τη βρήκε στη Νέα Υόρκη και το 1940 μια φωτογραφία της έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό «Life».

Έμεινε στις Ηνωμένες Πολιτείες πολλά χρόνια φωτογραφίζοντας για τον Αριστοτέλη Ωνάση και για τη μόδα και επανήλθε οριστικά στην Αθήνα το 1966 οπότε άρχισε και η έκδοση βιβλίων της και η απονομή τιμών από Πολιτεία και πνευματικά ιδρύματα. Το 1985 χάρισε το πολύτιμο φωτογραφικό της αρχείο στο Μουσείο Μπενάκη.

ΙΝFΟ

Ο τόμος «Νelly΄s» από τη σειρά «Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί» σε κείμενα Άλκη Ξανθάκη, από το Σάββατο στα περίπτερα. Σελ. 146. Τιμή 7,90 ευρώ