Αποφασισμένος να διατηρήσει τη θέση του στην πρωθυπουργία του Καναδά εμφανίζεται ο ηγέτης του συντηρητικού κόμματος Στίβεν Χάρπερ, παρόλο που οι τελευταίες δημοσκοπήσεις λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες προέβλεπαν μια ακόμη αδύναμη κυβέρνηση μειοψηφίας.

Οι πρώτοι από τους 23,4 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόρους του Καναδά άρχισαν να προσέρχονται στις κάλπες πριν από λίγες ώρες, ενώ ο Χάρπερ και ο κυριότερος αντίπαλός του, υποψήφιος του κόμματος των Φιλελευθέρων, Στεφάν Ντιόν όργωναν τη χώρα μέχρι αργά το βράδυ της Δευτέρας.

Ο Χάρπερ βρίσκεται στην εξουσία με ισχνή πλειοψηφία από το 2006 και στο χρονικό διάστημα αυτό χρειάστηκε πολλές φορές να στηριχθεί στην αντιπολίτευση για να περάσει νομοθεσίες. Όταν προκήρυξε πρόωρες εκλογές, στις αρχές Σεπτεμβρίου, φιλοδοξούσε να εκμεταλλευθεί την αυξημένη τότε δημοτικότητά του και να ενισχύσει τη θέση του στην πρωθυπουργία, όμως δεν προέβλεψε την παγκόσμια οικονομική κρίση που –ναι!- έχει φτάσει και στον Καναδά.

Στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας, οι δημοσκοπήσεις έδιναν προβάδισμα στον Χάρπερ, όμως ο πρωθυπουργός σημείωσε …αυτογκόλ, όταν στη διάρκεια ενός ντιμπέιτ δήλωσε ότι οι καναδοί δεν ανησυχούν για τις δουλειές ή για τα δάνειά τους. Λίγες ημέρες αργότερα είπε ότι οι μετοχές είναι φθηνές, αμέσως μετά όμως το χρηματιστήριο του Καναδά είχε τη χειρότερη εβδομάδα του, τα τελευταία 70 χρόνια. Ο Χάρπερ αναγκάστηκε να αλλάξει «ρότα», άρχισε να δηλώνει ότι οι Καναδοί ανησυχούν και να συγκρίνει τη χώρα του με τις Ηνωμένες Πολιτείες, εξαίροντας το πόσο ανθηρότερη είναι η καναδική οικονομία.

«Το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να έχει ο Χάρπερ είναι η ισοπαλία», προβλέπει ο Ρόμπερτ Μπόθγουελ, επικεφαλής του προγράμματος Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Τορόντο. «Ίσως να καταφέρει να διατηρήσει την εξουσία, όμως δεν θα είναι σε θέση να εφαρμόσει το όποιο πρόγραμμά του», σημειώνει ο ίδιος.

Η διεθνής οικονομική κρίση

Η οικονομία φαίνεται πως θα είναι ο παράγοντας – κλειδί και στις καναδικές εκλογές, σύμφωνα με πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές. Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Χάρπερ, ο Ντιόν αλλά και ο ηγέτης του Νέου Δημοκρατικού Κόμματος Τζακ Λέιτον εστίασαν στη διεθνή οικονομική κρίση την προεκλογική τους εκστρατεία. «Δεν θα διατηρήσουμε στην εξουσία έναν πρωθυπουργό που δεν έκανε τίποτα για να μας προετοιμάσει για τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα», τόνιζε ο Ντιόν, ενώ ο Λέιτον ανέφερε πολλάκις ότι «ο Χάρπερ δεν έκανε τίποτα τα τελευταία δύο χρόνια και δεν θα κάνει ούτε τώρα».

Όσο και αν ο Χάρπερ προσπάθησε να πείσει ότι ο Καναδάς είναι οχυρωμένος απέναντι στην παγκόσμια οικονομική κρίση, τα δεδομένα τον διαψεύδουν. Το δεύτερο τρίμηνο του 2008, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ενισχύθηκε μόλις κατά 0,1% (έναντι 0,7% που προέβλεπαν οι οικονομολόγοι), ενώ οι οικοδομικές άδειες μειώθηκαν τον Αύγουστο κατά 13,5% σε σχέση με τον Ιούλιο.

Τη Δευτέρα, το χρηματιστήριο του Τορόντο κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων δύο δεκαετιών, με τον δείκτη να υποχωρεί κατά 10%, πριν κλείσει με απώλειες 5 μονάδων. Πρόσφατη έκθεση της Bank of Nova Scotia προέβλεψε ύφεση της καναδικής οικονομίας για ολόκληρο σχεδόν το 2009, ενώ οικονομολόγοι προβλέπουν επιβράδυνση των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης για το επόμενο έτος. Παράλληλα, οι εξαγωγές (που αποτελούν και την κινητήριο δύναμη της καναδικής οικονομίας) μειώθηκαν κατά 5% σε σχέση με πέρισυ.

Επίσης, όσο κι αν ο Χάρπερ προσπάθησε να πείσει ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην καναδική και την αμερικανική οικονομία, τα δεδομένα δείχνουν πως πρόκειται για δύο οικονομίες αλληλοεξαρτώμενες, καθώς οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Καναδά (το 76% των καναδικών εξαγωγών απορροφούνται από τις ΗΠΑ και το 65% των καναδικών εισαγωγών προέρχονται από τις ΗΠΑ). Όπως ανέφερε σε πρόσφατο οικονομικό συνέδριο στο Τορόντο, ο ανώτερος οικονομολόγος της Βασιλικής Τράπεζας του Καναδά, Κρεγκ Ράιτ, «η ύφεση της αμερικανικής οικονομίας είναι δεδομένη και η ανάκαμψη θα είναι δύσκολη, γεγονός που θα πλήξει αναπόφευκτα τις καναδικές εξαγωγές».

Οι Φιλελεύθεροι

Βασικός αντίπαλος του Χάρπερ στις καναδικές εκλογές είναι ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Στεφάν Ντιόν, για τον οποίο όμως ως μεγαλύτερο πρόβλημα αναδεικνύεται η …γλώσσα. Ο Ντιόν είναι πρώην καθηγητής από τη γαλλόφωνη επαρχία του Κεμπέκ και παλεύει να μιλήσει καλά αγγλικά. Έχει κατηγορηθεί ότι «κατακρεουργεί» τη γραμματική, ενώ έκανε συχνά γλωσσικά λάθη στις ομιλίες του. «Πολλοί ψηφοφόροι τον αποστρέφονται ακριβώς επειδή δεν τον καταλαβαίνουν», σημειώνει ο Μπόθγουελ, από το πανεπιστήμιο του Τορόντο. Το κόμμα των Φιλελευθέρων, ωστόσο, ήταν παραδοσιακά κόμμα εξουσίας στον Καναδά, καθώς στα τελευταία 100 χρόνια, τα 65 ήταν κυβέρνηση.

Ο Ντιόν έστρεψε το κόμμα του λίγο πιο …αριστερά και οικολογικά, προτείνοντας την επιβολή «πράσινου φόρου». Ο Ντιόν έχει διατελέσει υπουργός περιβάλλοντος, έχει ονομάσει το σκύλο του «Κιότο», προς τιμήν του πρωτοκόλλου για τον περιορισμό των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και επιθυμεί να επιβάλει φορολογία σε όλα τα ορυκτά καύσιμα εκτός από τη βενζίνη. Σε προεκλογικές τηλεοπτικές τους διαφημίσεις οι Συντηρητικοί τον κατηγόρησαν ότι θα αυξήσει το κόστος της ενέργειας, ωστόσο ο ίδιος υπεραμύνθηκε του σχεδίου του, λέγοντας ότι θα ισοσκελίσει το αυξημένο κόστος για την ενέργεια, μειώνοντας τη φορολογία εισοδήματος.