Οι επιστήμονες το υποψιάζονταν από καιρό, ωστόσο σήμερα το θεωρούν σχεδόν βέβαιο. Το DΝΑ έχει μνήμη, μνήμη που επηρεάζει τις επόμενες γενιές, ανάλογα με τη δική μας στάση ζωής. Έτσι, αν το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία αποτελούν χαρακτηριστικά του δικού μας μοντέλου διαβίωσης, τότε θα πρέπει να περιμένουμε πως τα «αποτυπώματά» τους δεν θα σταματήσουν σ΄ εμάς.


Μέχρι πρόσφατα πάντως, οι ειδικοί στην πλειονότητά τους πίστευαν πως τα γονίδιά μας ήταν αρκετά προσαρμοστικά και ανθεκτικά. Ακόμη και αν λειτουργούσαμε δηλαδή με ακραίο τρόπο ή σχεδόν αυτοκαταστροφικά στη ζωή μας, επιλέγοντας για παράδειγμα κακή διατροφή και κάπνισμα χωρίς άσκηση, οι περισσότεροι θεωρούσαν πως το κακό που κάνουμε σταματά σ΄ εμάς και δεν περνάει στις επόμενες γενιές.

Η συγκεκριμένη άποψη ωστόσο επανεξετάζεται και αυτό οφείλεται στο εξής: το DΝΑ μας μπορεί

ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Τα αυξανόμενα κρούσματα διαβήτη, παχυσαρκίας και καρδιακών συνδέονται με το πώς ζούσαν οι παππούδες μας

να τροποποιηθεί ή να δεχτεί καταγραφές και εμπειρίες από τους προγόνους μας. Σύμφωνα με την επιστήμη της επιγενετικής, οι διατροφικές συνήθειες των παππούδων μας ή η έκθεσή τους σε μολυσματικούς παράγοντες μπορεί να επηρεάζουν κι εμάς σήμερα και αλυσιδωτά ο δικός μας τρόπος ζωής μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά και τα εγγόνια μας.

Οι έρευνες

Αυτό επιβεβαιώνεται από τις τελευταίες έρευνες. Υπάρχουν, για παράδειγμα, στοιχεία που δείχνουν πως τα αυξανόμενα κρούσματα διαβήτη, παχυσαρκίας και καρδιακών ασθενειών συνδέονται με τον τρόπο ζωής παλαιών συγγενών. Την περασμένη εβδομάδα, επιστήμονες από το Βaylor College Ιατρικής στο Χιούστον του Τέξας δημοσίευσαν έρευνα, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά υπέρβαρων μητέρων αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο βάρος σε σύγκριση με τη μητέρα τους. «Γιατί αυξάνει το βάρος των ανθρώπων όλο και περισσότερο; Σύμφωνα με μια θεωρία, η μητρική παχυσαρκία πριν και κατά την εγκυμοσύνη προκαλεί επιγενετικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται τα γονίδια», επισημαίνει ο Ρόμπερτ Γουότερλαντ, ο καθηγητής Παιδιατρικής που ηγήθηκε της έρευνας. Σε άλλη μελέτη, του Ινστιτούτου Παιδικής Υγείας στο Λονδίνο, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι γιοι 166 πατεράδων που παραδέχτηκαν ότι άρχισαν να καπνίζουν πριν συμπληρώσουν τα 11 χρόνια, είχαν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας. Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι μια επιπλοκή του καπνίσματος, που αλλοίωσε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα γονίδια, χωρίς στην ουσία να τα αλλάζουν.

Η αλλαγή δεν συμβαίνει στο ίδιο το DΝΑ, αλλά στους μηχανισμούς εκείνους που ενεργοποιούν ή όχι τα γονίδια, επισημαίνουν οι «Κυριακάτικοι Τάιμς» του Λονδίνου. Αν δηλαδή πίνουμε πολύ ή παίρνουμε ναρκωτικά, μπορεί τελικά ορισμένα γονίδια που δεν συνδέονται διαφορετικά να συνδεθούν και να χαλαρώσουν οι δεσμοί ανάμεσα σε άλλα.

Η επιγενετική και το παρελθόν


● Η ΕΠΙΓΕΝΕΤΙΚΗ μελετά τις αλλαγές της έκφρασης των γονιδίων και τις μοριακές τροποποιήσεις που καθοδηγούν τον τρόπο συμπεριφοράς των κυττάρων. ● Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ για την εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής απαντάται στις ιδέες του Ζαν Μπαπτίστ Λαμάρκ, βάσει των οποίων τα χαρακτηριστικά που αποκτά ένας οργανισμός κατά τη διάρκεια της ζωής του μπορούν να κληροδοτηθούν στους απογόνους του.

● ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΥΟ δεν γνώριζε πώς λειτουργεί η κληρονομικότητα. Το DΝΑ και ο ρόλος του τούς ήταν άγνωστα. Ο Γκρέγκορ Μέντελ, ο πατέρας της σύγχρονης γενετικής, δημοσίευσε τις μελέτες του για την κληρονομικότητα αργότερα, αλλά δεν έτυχαν άμεσης προσοχής.

● Η ΕΠΙΓΕΝΕΤΙΚΗ δεν εναντιώνεται στον Δαρβίνο ή τον Μέντελ, δείχνει όμως πως υπήρχε κάποια αλήθεια στις ιδέες του Λαμάρκ.