ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ να ξαναγυρίσω στην εικόνα της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής μιας παλαιότερης εποχής. Εκείνης που κάλυπτε την πρώτη οκταετία του αείμνηστου Κ. Καραμανλή, σε μια προσπάθεια εκ νέου αποτίμησης των πραγμάτων. Για την περίοδο εκείνη είχα ασκήσει αυστηρή κριτική, ίσως κάποτε υπερβολική. Κοιτάζοντας λοιπόν τώρα προς τα πίσω, θεωρώ ότι, αν και το ύφος ήταν ενίοτε τραχύ, ορθά επέμενα πως εκείνο που αποκαλούσαν ανάπτυξη, παρ΄ όλες τις θετικές στατιστικές ενδείξεις, δεν συνιστούσε μετασχηματισμό της οικονομίας. Ήταν αύξηση δεικτών και μεγεθών που τελικά δεν συναρθρώνονταν με τέτοιο τρόπο ώστε να μεταβάλουν ανάλογα τη λειτουργία της οικονομίας. Το σύστημα παρέμενε «παρασιτικό» και καθυστερημένο. Και όσο οι ποσοτικοί δείκτες ψήλωναν, τόσο βαθύτερα εγκλωβιζόταν η οικονομία στον παρασιτισμό. Παράσιτα παντού. Παράσιτα στη γεωργία. Παράσιτα στη βιομηχανία. Παράσιτα στη Διοίκηση. Ώσπου τελικά, και ενώ στο μεταξύ βάθαινε η καθυστέρηση με όσα στο μεσοδιάστημα απερίσκεπτα συνέβαιναν, φτάσαμε σε μια οικονομία ώς το 1974 που είχε «εξαπίνης» καταληφθεί από τις δραματικές τότε αλλαγές που συντελούνταν στη Νοτιοανατολική Ασία. Με τις σοβαρές επιπτώσεις στην εσωτερική ανταγωνιστικότητα και τον κορμό του παραγωγικού ιστού.

Καθώς λοιπόν προετοίμαζα έναν στοιχειώδη σκελετό για την εισήγησή μου στο προχθεσινό συνέδριο τιμής για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Κ. Καραμανλή, επανεκτιμώντας εκείνη τη πρώιμη περίοδο, θα έλεγα: Ναι, πραγματικά ο Καραμανλής, ίσως πρώτος τότε, έδωσε με επιμονή πρωτεύουσα σημασία στην οικονομική ανάπτυξη. Έγιναν πολλά, και είναι καταγεγραμμένα, «κτίστηκαν» περισσότερα, και στον πρωτογενή τομέα και στη βιομηχανία. Τις γεωργικές βιομηχανίες να θυμηθώ μόνο. Τώρα, πόσο αυτά βάραιναν για πραγματική ανάπτυξη, δεν ξέρω. Δημιουργήθηκαν θεσμοί και οργανισμοί. Οργανισμός Βιομηχανικής Ανάπτυξης. Τόσοι άλλοι. Επεκτάθηκαν τράπεζες στους χώρους παραγωγής. Δεν θα συνεχίσω. Θα πω όμως πως τούτα όλα δεν συνιστούσαν ανάπτυξηστέρεη και με προοπτική. Όπως άλλωστε αποδείχθηκε αργότερα. Θα μου πείτε τώρα πως το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξανόταν, ενώ ο αείμνηστος δάσκαλός μας Ζολώτας κρατούσε τη δραχμή στέρεη και ισχυρή. Το πραγματικό ερώτημα εκ των υστέρων είναι αλλού: Τι άλλο μπορούσε να κάνει τότε ο Καραμανλής κάτω από εκείνες τις συνθήκες; Με ποια Διοίκηση; Με τι κράτος; Και ακόμη, με ποιους ανθρώπους;

Επιστρέφοντας από εκείνο το παρελθόν, σκέπτομαι ότι σήμερα πολλά τα επιτεύγματα, και πολλές οι προοπτικές. Αφήσαμε την καθυστέρηση και βρεθήκαμε στην αφθονία… μαζί με τη διαφθορά και την ανομία. Ίδια όπως τότε η κακοφορμισμένη πληγή που εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό και την ουσιαστική ανάπτυξη. Ένα ανίκανο, σχεδόν αγροίκο, σπάταλο Κράτος, για να αναρωτιέται ο επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής: «Είναι Κράτος αυτό;».

Τελευταία Νέα