Είτε όταν τους παρατηρούν ελεύθερους στη φύση, είτε όταν κάνουν μαζί τους πειράματα σε ζωολογικούς κήπους, οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα πως οι χιμπαντζήδες μοιάζουν απίστευτα πολύ στους στενούς συγγενείς τους, τους ανθρώπους, ενώ σε ορισμένα θέματα είναι μερικές φορές πιο έξυπνοι!


Η«οικογενειακή» ομοιότητα που παρουσιάζουν χιμπαντζήδες και άνθρωποι, γοητεύει τον κόσμο, ενώ οι επιστήμονες βλέπουν ολοένα και περισσότερες αποδείξεις ομοιοτήτων στη συμπεριφορά και τις ικανότητες των χιμπαντζήδων υιοθετώντας πολλές νέες σκέψεις για την εξέλιξη των ειδών.

Οι σύγχρονες έρευνες

Οι εξελικτικοί παλαιοντολόγοι και βιολόγοι γνώριζαν ότι οι πρόγονοι των χιμπαντζήδων ήταν η τελευταία σειρά της σύγχρονης οικογένειας των μεγάλων πιθήκων που διαφοροποιήθηκαν από τον κλάδο που οδήγησε στην εξέλιξη του ανθρώπου, πιθανώς προ 4-6 εκατομμυρίων ετών. Πιο σύγχρονες έρευνες φανερώνουν ότι η γονιδιακή απόκλιση που διαφοροποιεί τον homo sapiens από τους χιμπαντζήδες ανέρχεται μόλις στο 1,23%. Οι χιμπαντζήδες επιδεικνύουν εκπληκτική γκάμα συμπεριφορών και δεξιοτήτων. Κατασκευάζουν και χρησιμοποιούν απλά εργαλεία, κυνηγούν κατά ομάδες, εμπλέκονται ομαδικά σε βίαιες, επιθετικές ενέργειες. Είναι κοινωνικά όντα που μοιάζουν ικανά να νιώσουν συμπόνια, αλτρουισμό, έχουν συνείδηση να συνεργαστούν για την επίλυση προβλημάτων και τη μάθηση μέσω παραδειγμάτων και της εμπειρίας. Οι χιμπαντζήδες μάλιστα έχουν καλύτερες επιδόσεις από τους ανθρώπους σε ορισμένα θέματα και τεστ μνήμης. Σε αυτά τα συμπεράσματα κατέληξαν Ιάπωνες επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κιότο οι οποίοι σε πειράματα για τη διερεύνηση της βραχείας μνήμης των χιμπαντζήδων διαπίστωσαν ότι είναι καλύτερη απ΄ ό,τι των ανθρώπων.

Μία πιθανή εξήγηση που δίνουν γι΄ αυτό είναι ότι οι άνθρωποι «έχασαν συν τω χρόνω τη βραχεία μνήμη για να μπορέσουν να αναπτύξουν τις ικανότητες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της γλώσσας». Η συναίνεση ανάμεσα στους επιστήμονες γύρω από το θέμα της ικανότητας των χιμπαντζήδων να προσλαμβάνουν γνωστικά ερεθίσματα και να δημιουργούν «πολιτισμό» οδήγησε στην πραγματοποίηση συμποσίου τον Μάρτιο στη Νέα Υόρκη με θέμα «Ο εγκέφαλος του χιμπαντζή» και με τη συμμετοχή τουλάχιστον 300 ειδικών σε θέματα πρωτευόντων θηλαστικών και της εξελικτικής θεωρίας.

Αναζητούν «πολιτισμό» και συναισθήματα


ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ότι οι χιμπαντζήδες είναι πιο έξυπνοι από ό,τι νομίζαμε συγκλίνουν ολοένα και περισσότεροι ειδικοί της εξέλιξης σήμερα αρκετές δεκαετίες από τότε που πρώτη η Τζέιν Γούνταλ, μια νεαρή Αγγλίδα που εργαζόταν στην Αφρική τη δεκαετία του ΄60, έκανε τις πρώτες διαπιστώσεις, μεταβάλλοντας βαθμηδόν τις πεποιθήσεις και θέσεις των επιστημόνων στο θέμα των πρωτευόντων θηλαστικών και της στενότατης σχέσης τους με τους ανθρώπους. Αρχικά, οι ειδικοί την επέκριναν αυστηρά, ιδιαίτερα όσον αφορά τους ισχυρισμούς της ότι οι χιμπαντζήδες μπορούν να δημιουργούν «πολιτισμό» και να εκφράζουν συναισθήματα. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ενδεικτικό είναι ότι στο βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε με θέμα «Πρωτεύοντα θηλαστικά και φιλόσοφοι», ο ειδικός σε θέματα θηλαστικών συγγενών στον άνθρωπο Φρανς ντε Βάαλ, διευθυντής του Living Links Center στο Πανεπιστήμιο Έιμορι, υπερασπίζεται την άποψη ότι οι ρίζες της ηθικής μπορούν να αναζητηθούν στην κοινωνική συμπεριφορά των πιθήκων.