Το 1776, 57 χρόνια από τότε που ο Ντάνιελ Ντεφόε έγραψε τον «Ροβινσώνα Κρούσο», οκτώ άνθρωποι βρέθηκαν σε ένα μικροσκοπικό και άδεντρο νησί στον Ινδικό Ωκεανό. Επτά γυναίκες είχαν επιβιώσει εκεί για 15 χρόνια και ένα μωρό είχε γεννηθεί εκεί.


Oι γυναίκες ήταν ό,τι είχε απομείνει από μια ομάδα 60 ανθρώπων που είχαν ναυαγήσει και είχαν ξεβραστεί πάνω σε εκείνο το κομμάτι γης από κοράλλι και άμμο το 1761. Εγκαταλειμμένοι και ξεχασμένοι, 300 μίλια από την κοντινότερη γη, για έναν απλό και απάνθρωπο λόγο: ήταν δούλοι.

Τώρα, 230 χρόνια αργότερα, μια ομάδα Γάλλων αρχαιολόγων έχει περάσει έναν μήνα αναζητώντας το ναυάγιο του πλοίου εκείνων των ανθρώπων και ανασκάπτοντας το επίπεδο και αφιλόξενο νησί. Ανακάλυψαν μερικά μυστικά για το πώς αυτοί οι απόβλητοι τα κατάφεραν να επιβιώσουν- και να αναπτύξουν μια ολόκληρη κοινότητα- πάνω σε ένα κομμάτι άγονης γης που τη σάρωναν κάθε τόσο οι τυφώνες. Η αρχαιολογική έρευνα ετέθη υπό την αιγίδα της Unesco, στο πλαίσιο της εκστρατείας της κατά της δουλείας.

Ένα γαλλικό πλοίο, που μετέφερε ένα παράνομο φορτίο από δούλους, βυθίστηκε κοντά στο νησί Τρομελίν, ανατολικά της Μαδαγασκάρης, τον Ιούλιο του 1761. Τουλάχιστον 20 ναυτικοί πνίγηκαν. Το ίδιο και 70 ή περισσότεροι σκλάβοι, παγιδευμένοι στα αμπάρια, πίσω από καρφωμένες πόρτες.

Δεν επέστρεψαν

Ύστερα από έξι μήνες, όσοι ναυτικοί είχαν απομείνει ζωντανοί έφτιαξαν ένα αυτοσχέδιο πλεούμενο και έφυγαν. Άφησαν πίσω τους τους δούλους, με την υπόσχεση πως θα επέστρεφαν για να τους πάρουν. Όμως δεν επέστρεψαν ποτέ.

Οι ναυαγοί δεν το έβαλαν κάτω. Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια κρατούσαν την ίδια φωτιά αναμμένη, «ταΐζοντάς» την με κομμάτια από το βυθισμένο ξύλινο πλοίο. Έχτισαν σπίτια από κομμάτια κοραλλιών και άμμο- μερικά απομεινάρια τους βρέθηκαν από τους αρχαιολόγους. Έφτιαξαν έναν φούρνο. Και επιβίωσαν τρώγοντας χελώνες, θαλασσοπούλια και αχηβάδες.

Ο αρχαιολόγος Μαξ Γκερού, πρώην αξιωματικός του γαλλικού ναυτικού, ο οποίος είναι ο επικεφαλής της αποστολής, λέει: «Δεν ήταν άνθρωποι που τους κατέβαλε η μοίρα τους. Συνεργάστηκαν όλοι τους με επιτυχία. Βρήκαμε πού έμεναν και τι έτρωγαν. Είναι μια πολύ ανθρώπινη ιστορία, μιας ιστορία επιβίωσης ανθρώπων που εγκαταλείφθηκαν επειδή κάποιοι συνάνθρωποί τους τους θεώρησαν λιγότερο ανθρώπους από αυτούς».

Πολλοί πέθαναν από τη δίψα


Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ Μαξ Γκερού έψαξε τα γαλλικά και τα βρετανικά αρχεία εκείνης της περιόδου. Και ανακάλυψε, μεταξύ άλλων, το ημερολόγιο του «Utile», του γαλλικού πλοίου που ναυάγησε στο νησί το 1761 με παράνομο φορτίο τουλάχιστον 150 δούλους. Στο νησί, το οποίο διεκδικούν η Μαδαγασκάρη και ο Μαυρίκιος, υπάρχει μετεωρολογικός σταθμός από το 1953. Το 1761, δεν ήταν παρά άλλη μια αχαρτογράφητη περιοχή στον Ινδικό Ωκεανό.

Το ημερολόγιο του γαλλικού πλοίου γράφει ότι πολλοί από τους δούλους που αρχικά κατάφεραν να βγουν σώοι στο νησί, πέθαναν, επειδή οι ναυτικοί κρατούσαν το λιγοστό νερό που τους είχε απομείνει για τον εαυτό τους. Όταν πια οι ναυτικοί έφτιαξαν τη σχεδία τους και την έριξαν στο νερό, τους άφησαν λίγη τροφή και τους υποσχέθηκαν πως θα επέστρεφαν για να τους πάρουν. Σύμφωνα με άλλα αρχεία που βρήκε ο αρχαιολόγος Γκερού, ο λόγος που δεν τήρησαν την υπόσχεσή τους ήταν ότι ο διοικητής της Γαλλικής Εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών δεν ήθελε να ρισκάρει την απώλεια ενός ακόμη πλοίου για μερικούς ανεπιθύμητους και παράνομους δούλους.