Η γενιά του μολύβδου πληρώνει ακόμα

«Τα περισσότερα παιδιά τότε είχαμε ζαλάδες, ναυτίες, δύσπνοια, οξείς πόνους στην κοιλιά, κάναμε εμετούς. Όταν τελικά έγινε η μεγάλη επιδημιολογική μελέτη είχαμε εμφανίσει αυξημένα επίπεδα μολύβδου στο αίμα μας. Όσο λειτουργούσε το εργοστάσιο τα πάντα εδώ γύρω ήταν γεμάτα απόβλητα μολύβδου. Ακόμα και σήμερα όμως που το εργοστάσιο δεν λειτουργεί πια δεν ξέρουμε αν έχει καθαρίσει εντελώς η περιοχή. Κάναμε εξετάσεις στα παιδιά μας και περιμένουμε τα αποτελέσματα».

Η κ. Μαρία Πατούλα είναι ένα από τα 644 παιδιά που είχαν εξεταστεί από τους γιατρούς στην επιδημιολογική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Λαύριο το 1989. Τα συμπεράσματα της έρευνας ήταν συγκλονιστικά: Το 90% του δείγματος του παιδικού πληθυσμού είχε βρεθεί με ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου στο αίμα, ενώ αποδείχθηκε ότι η μακροχρόνια έκθεση στο συγκεκριμένο μέταλλο μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο

ΕΡΕΥΝΑ

«Η μακροχρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο των παιδιών»

των παιδιών. Επίσης, τα ανεβασμένα επίπεδα μολύβδου συνδέονταν και με την εμφάνιση νοητικών διαταραχών.

Παραμένει

«Ακόμα και όταν η περιοχή έχει απορρυπανθεί από το μόλυβδο, κάποια επίδραση στα παιδιά μπορεί να παραμείνει γιατί επηρεάζεται το νευρικό σύστημα και η νευροψυχολογική συμπεριφορά», αναφέρει ο δρ Άγγελος Χατζάκης, ο οποίος συμμετείχε στην επιδημιολογική μελέτη που διεξήχθη στο Λαύριο το 1989. «Οτιδήποτε επιβαρύνει την νευροψυχολογική συμπεριφορά στις μικρές ηλικίες έχει αντίκτυπο στην μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού. Αν βέβαια αρθεί το πρόβλημα της ρύπανσης από μόλυβδο οι συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία συνεχώς μειώνονται», λέει ο δρ Χατζάκης.

Η κ. Ευαγγελία Βελούδου, κάτοικος της συνοικίας Καβοδόκανου που βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το γαλλικό εργοστάσιο κατεργασίας μολύβδου στο Λαύριο, θυμάται τις καταστροφικές συνέπειες: «Τέσσερα από τα επτά παιδιά μου βρέθηκε ότι είχαν βαριάς μορφής μολυβδίαση. Έπαιζαν εδώ στο χώμα και απέναντι στην παραλία. Έπιαναν κάτω και μετά έβαζαν τα χέρια τους στο στόμα. Τελικά τα πήγα στο “Παίδων” και μετά για χρόνια μπαινοβγαίναμε στην “Παμμακάριστο”. Ακόμα και τώρα πιστεύω ότι αυτό το πράγμα, ο μόλυβδος, υπάρχει στο χώμα μας. Το βλέπεις από τα ζώα- μερικά από αυτά αρρωσταίνουν. Τώρα εδώ παίζουν τα εγγόνια μας».

Και στο νερό

Όπως λέει η κ. Βελούδου, μεγάλο ρόλο στα προβλήματα υγείας των κατοίκων της περιοχής έπαιξε το γεγονός ότι πριν από πολλά χρόνια οι κάτοικοι του Καβοδόκανου υδρεύονταν από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. «Το νερό τότε, όταν το παίρναμε από το εργοστάσιο δίπλα μας, είχε μόλυβδο. Έτσι έχασα σχεδόν όλα μου τα δόντια».

«Να ολοκληρωθεί»

Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν: το Λαύριο έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης και οι εργασίες αποκατάστασης και απορρύπανσης έχουν προχωρήσει αρκετά, πρέπει όμως κάποια στιγμή να ολοκληρωθούν.

Ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία των κατοίκων θεωρείται η απόθεση λυμάτων στις περιοχές της Πράσινης Αλεπούς και της Νόριας. Πρόκειται για μία έκταση αρκετών στρεμμάτων, η οποία αποτελείται από απόβλητα μολύβδου σε μορφή σκόνης που διασκορπίζονται με τον άνεμο. «Είμαστε έτοιμοι να υποβάλουμε αιτήσεις για τα κονδύλια από το Δ΄ ΚΠΣ που αφορούν στο περιβάλλον ώστε να απορρυπάνουμε εντελώς την περιοχή», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Λουκάς, δήμαρχος του Λαυρίου.

Στο μάτι του κυκλώνα τώρα το Στρατώνι

ΕΙΔΙΚΟΙ και περιβαλλοντικές οργανώσεις τώρα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την περίπτωση του Στρατωνίου Χαλκιδικής, όπου εξορύσσονται και κατεργάζονται μόλυβδος και ψευδάργυρος.

«Ολόκληρη η περιοχή είναι μολυσμένη. Για να καταλάβετε, η παραλία του χωριού σε μήκος 900 μέτρα, πλάτος 120 μέτρα και σε βάθος 5 έως 6 μέτρα είναι γεμάτη από απόβλητα του εμπλουτισμού. Και εκεί παίζουν παιδάκια», αναφέρει ο κ. Τόλης Παπαγεωργίου, μέλος του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, που υπολογίζει ότι ο παιδικός πληθυσμός της περιοχής ξεπερνάει τα 200 άτομα.

Το μετάλλευμα της περιοχής του Στρατωνίου είναι μεικτό θειούχο και περιέχει μία μεγάλη ποικιλία από βαριά τοξικά μέταλλα. Από την κατεργασία του «βγαίνει» 60% του μολύβδου και ψευδαργύρου, ενώ το υπόλοιπο 40% μαζί με κυάνιο και άλλα μέταλλα είναι απόβλητα.

«Από μελέτες της προηγούμενης εταιρείας που λειτουργούσε το μεταλλείο και του ΙΓΜΕ προκύπτει ότι η περιεχόμενη ποσότητα μολύβδου, αρσενικού και καδμίου είναι έως 10 φορές μεγαλύτερη από τα ανώτατα επιτρεπόμενα βιομηχανικά όρια σε αποθέσεις στην περιοχή. Τα απόβλητα αποτελούν μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία και ας γίνονται πλέον οι αποθέσεις στα 800 μέτρα πάνω από το Στρατώνι. Όταν έχει βροχές, καταιγίδες και άνεμους αυτά μεταφέρονται παντού», λέει ο κ. Παπαγεωργίου.

«Προς το παρόν δεν έχουμε αντιμετωπίσει κάποια εμφανή προβλήματα υγείας τα οποία μπορούμε να συνδέσουμε άμεσα με τη ρύπανση. Αν βέβαια γίνει έλεγχος υποθέτω ότι σε κάποιους κατοίκους θα βρεθούν ανεβασμένα τα επίπεδα του μολύβδου. Ευελπιστούμε ότι θα εφαρμόζονται τα κατάλληλα μέτρα», λέει ο κ. Γεώργιος Βουρβουτσιώτης, γιατρός του Στρατωνίου.