Ο πολιτιστικός τουρισμός εξακολουθεί να είναι ακόμη ένα ζητούμενο. Μπορεί να

ακούμε πολλά από τις προεκλογικές προθέσεις των κομμάτων, αλλά ελάχιστα έχουμε

δει να γίνονται, ιδίως από τη νέα διακυβέρνηση, η οποία μάλιστα ίδρυσε και

σχετικές ειδικές υπηρεσίες. Θυμίζω ότι υπάρχουν πετυχημένα προηγούμενα, όπως

π.χ. στη δεκαετία 1955-1965, με εκθέσεις νεοελληνικής τέχνης σε

κρουαζιερόπλοια και σε πρεσβείες, γεγονότα που διαφήμιζαν τη χώρα και αύξαναν

τον τουρισμό.

Παρακολουθώντας, λοιπόν, με ετοιμότητα το θέμα, δύσκολα θα διέφευγε από την

προσοχή μας η μεγάλη έκθεση «Art Kites – Χαρταετοί» που μόλις εγκαινιάστηκε

και λειτουργεί στις Βρυξέλλες – και μάλιστα σε μεγάλη αίθουσα του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου. Εμπνευστές της, ο πρόεδρος Πολιτισμού του Ευρωκοινοβουλίου,

ευρωβουλευτής N. Σηφουνάκης, ο πρέσβης Δ. Τσικουρής και εκτελεστές η κ. Αντ.

Δημητρακοπούλου της γκαλερί «Αστρολάβος», με τους περίπου 30 γνωστούς

εικαστικούς καλλιτέχνες που φιλοτέχνησαν έργα τέχνης – αφιέρωμα στον χαρταετό

της Καθαράς Δευτέρας. Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε την έκθεση, να δούμε

τα έργα απλωμένα στον χώρο του Κοινοβουλίου, συναντήσαμε τους πολλούς Έλληνες

και μη που παραβρέθηκαν και συζητήσαμε με τους οργανωτές.

H εκδήλωση είχε ευστοχία στις προθέσεις, καλλιτεχνικές και επικοινωνιακές, γι’

αυτό και πέτυχε. Δεν γνωρίζω πόσο μπορεί να κόστισε και σε ποιον – ασφαλώς

όμως πολύ λιγότερο από τις πανηγυρικές συμμετοχές του ΥΠΟ σε Μπιενάλε, που

κοστίζουν συνήθως πάνω από 300.000 ευρώ και ούτε διακρίσεις μάς αποφέρουν ούτε

κάποια διαφήμιση έμμεση, έστω. Οι προθέσεις της συγκεκριμένης έκθεσης δεν ήταν

μόνο εικαστικές, αλλά και πολιτισμικές, αφού τα εικαστικά έργα (πίνακες ή και

εγκαταστάσεις) είχαν έντονη τη λαογραφική «ανάμνηση» από αυτό το δημοφιλές

σπορ της Καθαράς Δευτέρας, που τηρείται απαραιτήτως κάθε χρόνο και γεμίζει

τους ουρανούς με αισιόδοξα χρώματα και πετάγματα.

Από την τεκμηριωμένη βιβλιογραφικά μελέτη του λαογράφου Βασίλη Πλάτανου

που δημοσιεύεται (ελληνικά-αγγλικά) στον κατάλογο μάθαμε πολλά σχετικά ήθη και

έθιμα, καθώς επίσης ότι πρόκειται για επινόηση αρχαιοελληνική. Ως τελική

«γεύση» της έκθεσης, λοιπόν, είναι ένα μεικτό συναίσθημα από τον ευρύτερο

νεοελληνικό πολιτισμό και όχι αποκλειστικά από τις ικανότητες και καινοτομικές

διαθέσεις των ζωγράφων, γνώρισμα για το οποίο καμιά κοινή γνώμη (Ελλήνων ή

όχι) δεν ενδιαφέρεται, εάν δεν το συναρτήσει με το ευρύτερο πολιτισμικό κύμα

επί του οποίου κινείται κάθε δημιουργός.

Χαρήκαμε, λοιπόν, και πάλι τους πίνακες των κορυφαίων μας Δ. Μυταρά, N.

Στεφάνου, A. Φασιανού, των καταξιωμένων Γ. Γκολφίνου, Γ. Λασηθιωτάκη, M.

Λεβεντάκου, Φ. Πατρικαλάκη, Τρ. Πατρασκίδη, M. Χάρου, των νεώτερων K.

Βαβλίτου, E. Γράββαλου, K. Μπομπού κ.ά. που, είτε ενσωμάτωναν τις πολύχρωμες

πτυχές των χαρταετών μέσα στους πίνακες είτε επεξέτειναν τις ζωγραφιές στον

χώρο με αυτούσιες χάρτινες ουρές. Το θέαμα ήταν πολύ ζωντανό, χωρίς αμφιβολία,

και προκαλούσε συμμετοχή των επισκεπτών.

Ο μεικτός αυτός χαρακτήρας της έκθεσης μας θύμισε την παλιά, καλή εποχή της

νεοελληνικής τέχνης, τους ζωγράφους και διανοούμενους της «γενιάς του 1930»

(Σπ. Βασιλείου, N. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γ. Μόραλης, Γ. Τσαρούχης κ.ά.), οι

οποίοι δεν είχαν κανένα κόμπλεξ να απαρνηθούν τις λαογραφικές ρίζες τους.

Αντίθετα, μάλιστα, τις ενσωμάτωναν στο μοντέρνο λεξιλόγιο των ημερών τους και

ολοκλήρωσαν έτσι μια προσφορά υψηλής πνοής, διακριτή στη διεθνή συγκριτική της

αντιπαράθεση, ιδιότητα που δύσκολα πετυχαίνουν τα έργα των επόμενων γενεών.

INFO

«Art Kites»: έκθεση 30 γνωστών Ελλήνων ζωγράφων της γκαλερί «Αστρολάβος» με

θέμα τον χαρταετό της Καθαράς Δευτέρας. Ευρωκοινοβούλιο – κτίριο Σπάακ –

Βρυξέλλες – 27 Φεβρουαρίου-17 Μαρτίου