H τζαζ είναι μια ανοιχτή μουσική και μπορεί κανείς να την αντιμετωπίσει και

τσιγγάνικα, με τον τρόπο του Τζάνγκο Ράιχαρντ. Γιατί το φοβούνται λοιπόν;

αναρωτιέται ο κιθαρίστας Μπιρελί Λαγκρέν

Για δεύτερη φορά ένας μεγάλος της τζαζ manouche (γαλλόφωνοι Τσιγγάνοι)

κιθάρας, ο Μπιρελί Λαγκρέν, είναι καλεσμένος για τρεις ζωντανές εμφανίσεις, σε

έναν από τους ελάχιστους συναυλιακούς χώρους που διαθέτει η ελληνική

πρωτεύουσα και που συστηματικά φιλοξενούν την εγχώρια και διεθνή τζαζ σκηνή.

Δεδομένης λοιπόν της ευκαιρίας, οφείλουμε να πούμε ότι μέσα στο γενικότερο

κλίμα απαξίας όπου η σύγχρονη ελληνική πολιτιστική αντίληψη έχει καταδικάσει

την τζαζ, υπάρχουν χώροι και κυρίως πρωτοβουλίες που αντιστέκονται.

Το «Αθηνά Live», οργανικό κομμάτι του «Ωδείου Γιώργος Φακανάς», μπορεί να

υπερηφανεύεται πλέον ότι έχει δημιουργήσει μια, πολλά υποσχόμενη, μουσική

κατάσταση γύρω από την τζαζ. Σημαντικές προσωπικότητες έχουν παρελάσει από

εκεί, όπως πρόσφατα οι κιθαρίστες Μάικ Στερν και Πατ Μαρτίνο. Ο Γαλλοτσιγγάνος

κιθαρίστας Μπιρελί Λαγκρέν επιστρέφει στον ίδιο χώρο έπειτα από 7 μήνες. Για

μας πρόκειται για τη ραχοκοκαλιά της μεγάλης κληρονομιάς του Τζάνγκο Ράιχαρντ.

Σε μια περίοδο όπου θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «manouche revival», ο

σαραντάχρονος κιθαρίστας με τις όλο και πιο πυκνές δισκογραφικές αλλά και τις

ζωντανές του εμφανίσεις σε Ευρώπη και Αμερική απέδειξε ότι αυτό που επιχειρεί

δεν είναι, σε καμιά περίπτωση, μια πετυχημένη αναπαράσταση της μουσικής του

πνευματικού του πατέρα.

Για εμάς η τέχνη (και όχι τόσο η δεξιοτεχνία) του Μπιρελί Λαγκρέν είναι

το πιο ζωντανό και φρέσκο νήμα μιας παράδοσης που εξελίσσεται μέσα στο σύμπαν

της τζαζ, εκεί όπου μπορεί να εμπνέει και να εμπνέεται, να διαφοροποιεί και να

διαφοροποιείται. Δηλαδή να ζει! Ο ίδιος σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο

περιοδικό «Jazz Magazine» έλεγε χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει τζαζ manouche!»,

εξηγώντας παρακάτω ότι δεν πρόκειται για έναν καθαρό μουσικό ιδιωματισμό που

παίζεται αποκλειστικά από τους Τσιγγάνους. «Ξέρω ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν

μουσικοί της τζαζ που φοβούνται να παίξουν με αυτόν τον τρόπο, γιατί δεν είναι

Τσιγγάνοι. Κάνουν λάθος. Είναι μια ανοιχτή μουσική».

Όποιος μπορεί έστω και στο ελάχιστο να αντιληφθεί το μουσικό πνεύμα του

μεγαλύτερου Ευρωπαίου τζάζμαν όλων των εποχών, του Τζάνγκο Ράιχαρντ, θα

συμφωνήσει ότι – αν μη τι άλλο – η μουσική χειρονομία του Τζάνγκο δεν ήταν

παρά η ιδιοφυής επινόηση μιας σχέσης με το διαφορετικό.

Σκεφτείτε μόνο ότι το «alter ego» του στα τέλη του ’30, δηλαδή την πιο

σημαντική και δημιουργική του περίοδο που διανύθηκε στο ιστορικό «Hot Club De

France», ήταν ο βιολιστής Στεφάν Γκραπελί που κατάγονταν από ένα εντελώς

διαφορετικό κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Σκεφτείτε ακόμα το τόσο

ποικίλο ρεπερτόριό του που ανοίγονταν από τα κλασικά τζαζ στάνταρντς μέχρι τις

δικές του – για εμάς – επίσης κλασικές συνθέσεις. Να λοιπόν μέσα από ποια

αντίληψη ο Μπιρελί Λαγκρέν είναι «πιστός» στην παράδοση του Τζάνγκο.

H νοσταλγία συναντά το «τώρα»

Όπως είχαμε γράψει παλαιότερα παρουσιάζοντας τους δύο δίσκους του Μπιρελί

Λαγκρέν με τον τίτλο «Gipsy Project and Friends», η τέχνη του, που εδώ και

πολλά χρόνια διαμορφώνει την ιδιαιτερότητά της μέσα από εξαιρετικές

συνεργασίες, με κορυφαία εκείνη με τον μπασίστα Τζάκο Παστόριους, είναι ένας

σύγχρονος μουσικός τόπος, όπου η νοσταλγία και η έμπνευση συναντούν το «εδώ

και τώρα» μέσα από μια ευφάνταστη αυτοσχεδιαστική πράξη. Για του λόγου μας το

αληθές, ακούστε τον εξαιρετικό δίσκο του «Swing ’81» που επανακυκλοφόρησε στα

τέλη του 2005 από τη LeChantduMonde. Και κυρίως μη χάσετε την ευκαιρία να τον

ακούσετε από κοντά.

INFO

«Gipsy Project» στο «Αθηνά Live» (Λ. Ποσειδώνος 3 – Παραλία N. Φαλήρου –

Μοσχάτου, τηλ. 210-4813.605, 210-4819.355) απόψε στις 20.30, αύριο στις 22.30.

Εισιτήρια: 35 ευρώ.