TO «ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ» του Βρετανού πρωθυπουργού, Τόνι Μπλερ, για την Ευρώπη,

έτσι όπως έχει παρουσιασθεί μέχρι στιγμής, δεν αποτελεί τίποτε άλλο από τον

περίφημο «τρίτο δρόμο» που εφήρμοσε και στη χώρα του. Σε γενικές γραμμές, θα

μπορούσε να περιγραφεί ως ένα μετα-θατσερικό, εναλλακτικό προς το

σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο, που στηρίζεται στο δόγμα πως η ανάπτυξη κι η

ανταγωνιστικότητα οδηγούν και στην στήριξη των κοινωνικά ασθενέστερων.

Ο κ. Μπλερ κι οι συνοδοιπόροι του έχουν ένα ακαταμάχητο επιχείρημα έναντι των

«παραδοσιακών» σοσιαλδημοκρατών ή ευρωπαϊστών – το θαύμα της μηδενικής

ανεργίας, το οποίο ακόμη κι η ατζέντα της Λισαβώνας, για την οποία ήταν τόσο

περήφανοι οι Ευρωπαίοι, το τοποθετεί για το 2010 (και το χρονοδιάγραμμα έχει

ήδη ανατραπεί).

Πράγματι, οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες, με το βάρος των 5 εκατομμυρίων ανέργων

και την οικονομία τους να παίρνει αργά και σταθερά την κατιούσα, δεν

προσπαθούν καν να αντιπαρατεθούν στον κ. Μπλερ – έχουν ήδη μαζέψει τα

υπάρχοντά τους κι ετοιμάζονται αμαχητί να παραδώσουν στους

Χριστιανοδημοκράτες. Στη Γαλλία, ένα διχασμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα περιορίζεται

σε άρνηση κάθε πρότασης κι επανάληψη χιλιοειπωμένων ρήσεων που δεν συγκινούν

κανέναν – σε αντίθεση με τα συνθήματα της ακροδεξιάς, που έχουν μια έστω και

περιορισμένη απήχηση.

Κάπως έτσι το περίφημο κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης έμεινε χωρίς υπεράσπιση –

αλλά κάπως έτσι και η Κεντροαριστερά έμεινε χωρίς άλλη ταυτότητα από εκείνη

του βρετανικού μοντέλου, το οποίο βέβαια είναι δύσκολο να χαρακτηρισθεί

κεντροαριστερό, πόσο μάλλον αριστερό. Κάποιοι συνοψίζουν το δίλημμα μεταξύ

μπλερικού «τρίτου δρόμου» και παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας στο εξής πολύ

απλό: «Θέλουμε έναν άνθρωπο άνεργο, που θα συντηρείται από το κράτος και τους

φορολογούμενους, εκτός παραγωγής, ή θέλουμε αυτός ο άνεργος να απασχοληθεί με

όρους μερικής, κακοπληρωμένης απασχόλησης σε κάποιο φαστφουντάδικο;».

Είναι προφανές ότι η απάντηση μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς δεν

μπορεί να είναι η προτίμηση κανενός εκ των δυο επιλογών. Το ερώτημα, λοιπόν,

είναι «ποια λύση». Αυτή δεν έχει προβληθεί ακόμη, μολονότι κάποιοι ελπίζουν

πως θα προέλθει από τη σύμπραξη Λαφοντέν και Γκίζι στη Γερμανία. Το ζητούμενο,

όμως, έχει χαρτογραφηθεί – ένας «τρίτος δρόμος» απέναντι στον τρίτο δρόμο του

Μπλερ.