Ένα από τα «Φυλακτά» της Ειρήνης Γκόνου στη «Σκουφά». H τρυφερή διαχείριση

της φόρμας και της υφής των υλικών (ύφασμα, μέταλλα, άχυρο κ.ά.) τα μετατρέπει

σε λιτά εικονοστάσια

Γιατί άραγε τα «χαμηλόφωνα» έργα δεν έρχονται στην επικαιρότητα; Μόνο τα

μνημειακά, τα επαναστατικά, τα καινοτομικά και τα εντυπωσιακά, γενικότερα,

είναι τέχνη; Αν ήταν κάτι τέτοιο αλήθεια, στην κλασική μουσική θα είχαμε μόνο

όπερες ή συμφωνίες και καθόλου μουσική δωματίου, στη λογοτεχνία μόνο μεγάλα

έπη και μυθιστορήματα και καθόλου ποιήματα, στην αρχιτεκτονική μόνο ναούς και

δημόσια κτίρια και στα εικαστικά μόνο μεγάλες «εγκαταστάσεις» στον χώρο των

μουσείων ή πίνακες πολλών μέτρων για αίθουσες συσκέψεων. Και όμως, παρά τα

αυτονόητα, οι εκθέσεις που δεν έχουν μεγαλόστομη ρητορεία σπάνια γίνονται

αντικείμενο κριτικών σχολίων, ακόμη και το ρεπορτάζ τις θεωρεί ελάσσονες.

Ζούμε σε ρωμαϊκών αντιλήψεων εποχή, φαίνεται, το μέγεθος και η παραξενιά είναι

που κερδίζουν τις εντυπώσεις, όχι το μέτρο και η ωριμότητα. Κι αν πράγματι

είναι έτσι, τότε για ποιους γίνεται η εντυπωσιακή τέχνη και για ποιους η

μετρημένη;

Με τέτοιες σκέψεις είδαμε πολλές απ’ τις εκθέσεις των ημερών, καλλιτεχνών

γνωστών και έγκυρων, αλλά που «δεν βγάζουν είδηση». Από την άλλη πλευρά,

τέτοιες εκδηλώσεις αποτελούν τον κορμό των πραγμάτων, είναι εκατοντάδες οι

επαγγελματίες με έργο απαραίτητο σε κάθε απολογισμό της τέχνης μας, συνεπείς

ως μάστορες και ως ιδεολόγοι, και δημοφιλείς σε μεγάλο κοινό, είτε με εκθέματα

στο γνωστό ύφος τους είτε σε ειδικότερες παράπλευρες περιοχές.

Τα ποιήματα του Δημήτρη Μυταρά ξαφνιάζουν. Τα βλέπουμε σε αυτόνομη

έκδοση να συνοδεύουν μια μικρή ανθολογία ζωγραφικής του στο Γαλλικό Ινστιτούτο

και μια μουσική συναυλία βασισμένη σ’ αυτά. «Τη νύχτα ακούω να μεγαλώνουν τα

νύχια μου, το πρωί τα κόβω με τα δόντια μου», γράφει. Αγχωτικά τα περισσότερα,

λιγόλογα, επιγραμματικά, παρουσιάζουν την κρυφή ιδεολογική κουζίνα του

κορυφαίου ζωγράφου και φωτίζουν συμπληρωματικά τα γνωστά έργα του, όπου συχνά

η σχεδιαστική του μαστοριά σκεπάζει τους μεταφυσικούς φόβους που παρακινούν το

χέρι του.

Οι πίνακες του Γιάννη Μιχαηλίδη αποτελούν την ωριμότερη έκθεσή του,

νομίζω. Πολυάριθμες μικρές πινελιές σαν έγχρωμα βέλη συναποτελούν τις

αφαιρετικές συνθέσεις του, ένα κινούμενο δυναμικό σύμπαν που ελκύει το βλέμμα

και κινείται σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Σεμνός ζωγράφος ο Μιχαηλίδης, με συνεπή

πορεία δεκαετιών, ολοκληρώνει σε ταπεινούς τόνους ένα όραμα που τον απασχολεί

εξ αρχής, τον συνδυασμό της ορατής επιφάνειας με τις υπόγειες δυναμικές τάσεις

της, θέμα όχι μόνο στοχαστικό, όπως ακούγεται, αλλά – στα προκείμενα έργα –

και παλλόμενο, γοητευτικό.

Στη «Σκουφά» η Ειρήνη Γκόνου δείχνει κατασκευές στο γνωστό δικό της

αισθητικό στυλ, έργα γεμάτα τρυφερή και αποσπασματική διαχείριση της φόρμας

και της υφής των υλικών (ύφασμα, μέταλλα, άχυρα κ.ά.) που τα μετατρέπει σε

μικρά εικονοστάσια. Λιτότητα και σύμβολα που μας ωθούν σε συνθετότερα νοητικά

ταξίδια.

Ο Βασίλης Παπασάικας στην «Έκφραση» είναι γλύπτης με θέματα

ανθρωπομορφικά και τεχνοτροπία ρεαλιστική, απηχώντας μιαν αντίληψη

κλασικίζουσα και μεταδοτική. Αυτό που τον κάνει να μοιάζει πολύ σύγχρονος

είναι ο λυρικός τόνος που αναδίδεται, ακόμη και όταν οι στάσεις των σωμάτων

είναι λυπημένες και στατικές. Πολύτιμη, όσο και σεμνή, παρουσία στην τέχνη μας

αυτός ο γλύπτης, επιβεβαιώνει ότι η παλιά αυτή τέχνη δεν χάθηκε εντελώς.

Ο Κώστας Γραμματόπουλος δεν έχει βέβαια ανάγκη συστάσεων, αν και

κοντεύει να γεράσει η γενιά που μεγάλωσε με τα αναγνωστικά που στολίστηκαν με

χαρακτικά του. Στην πολύ καλή ανθολογία που αντικρύζουμε στην «Αργώ» –

καλορίζικος ο νέος χώρος! -, ο φιλότεχνος αντικρύζει τον υπέροχο εκείνο

συνδυασμό δεξιοτεχνίας, μυθολογικών θεμάτων και λυρικού ρεαλισμού από την

τοπιογραφία του Αιγαίου, τα αφαιρετικά χαρακτικά μεγάλων διαστάσεων που του

έδωσαν τα πολλά διεθνή βραβεία και ενδιαφέρουσες άγνωστες ελαιογραφίες του.

Με τη διάθεση να τιμηθούν τα «μικρά και ταπεινά», αξίζει επίσης να επισκεφθεί

κανείς και την έκθεση χαρταετών από εικαστικούς καλλιτέχνες που οργάνωσε για

ακόμη μία χρονιά ο «Αστρολάβος».

INFO

Μυταράς Δημήτρης, «H Νύχτα», ποιήματα και έκθεση, Γαλλικό Ινστιτούτο, Σίνα 31,

τηλ. 210-3398.600, έως 28 Μαρτίου

Μιχαηλίδης Γιάννης, ζωγραφική, «Νέες Μορφές», τηλ. 210-3616.165, έως 2

Απριλίου

Γκόνου Ειρήνη, «Φυλακτά», «Σκουφά», Σκουφά 4, τηλ. 210-3643.025, έως 25

Μαρτίου

Παπασάικας Βασίλης, Γλυπτά, «Έκφραση – Γραμματοπούλου», Βαλαωρίτου 9α, τηλ.

210-3607.598, έως 2 Απριλίου

Γραμματόπουλος Κώστας, Αναδρομική, «Αργώ», Νεοφ. Δούκα 5, τηλ. 210-7249.333,

έως 9 Απριλίου

Χ-art-αετοί, Ομαδική, «Αστρολάβος», Ξανθίππου 11, τηλ. 210-7294.342, έως 23

Μαρτίου