Τι είναι…

… εκείνο που κάνει τα έργα του Νορβηγού ζωγράφου Έντβαρντ Μουνκ τόσο

ελκυστικά στους κλέφτες; αναρωτιόταν τις προάλλες αρθρογράφος της εφημερίδας

«Ιντιπέντεντ». Θα σκεφτόταν κανείς πως στα γούστα του υποκόσμου θα ταίριαζε

καλύτερα κάτι πιο φανταχτερό ή κάτι πιο πρωτόγονο από την κατάδυση του

ζωγράφου στην ανθρώπινη ψυχή. Μήπως οι κλέφτες δεν είναι οι ψυχροί

επαγγελματίες που τους θέλει η λαϊκή φαντασία; Μήπως είναι και αυτοί το ίδιο

ευαίσθητοι στα ανθρώπινα πάθη όπως όλες οι άλλες βασανισμένες ψυχές;

Ο έρωτας…

… τραγουδάει η Κάρμεν στην όπερα του Μπιζέ, είναι ένα γυφτόπουλο που ποτέ

δεν γνώρισε νόμο. Φυλάξου απ’ αυτόν, αν και δεν βγαίνει τίποτα έτσι. Πάντα

φέρνει οδύνες και κόστος αρκετό. Όταν η ζήλεια σουβλίζει σαν μαχαίρι την

καρδιά, ακόμη και η πιο τρυφερή σχέση κινδυνεύει να γίνει ματωμένος γάμος.

Κάτι ήξερε ο Ραφαήλ και φρόντισε να κρύψει τη δική του σχέση στα διαφορετικά

πρόσωπα μιας γυναίκας. H «Μικρή φουρνάρισσα» ήταν άραγε ερωμένη του; Τη

ζωγράφισε από έρωτα ή για το χρήμα; Το αίνιγμα βασανίζει τους τεχνοκριτικούς.

Την τελευταία φορά…

… που εκτέθηκε, στη Νέα Υόρκη, ανάμεσα στα πορτρέτα δύο Άγγλων αριστοκρατών

από τον Γκένσμπορο και τον Βαν Ντάικ, οι δύο τζέντλεμαν έδειχναν σαν να μην

μπορούσαν να πάρουν τα μάτια τους από την ημίγυμνη Ιταλίδα. Και ποιος θα

μπορούσε; H επιδερμίδα της είναι αψεγάδιαστη και αλαβάστρινη, τα μάγουλά της

τριανταφυλλένια, τα μάτια της αστραφτερά. Ανασηκώνει ένα διάφανο πέπλο πάνω

στο στήθος της, με μια χειρονομία που θυμίζει Αφροδίτη. Το άλλο της χέρι

αναπαύεται ανάμεσα στα πόδια της, με κατακόκκινα δάχτυλα. Κοιτάζει ντροπαλά

στο πλάι, μάλλον τον καλλιτέχνη. Ένα χαμόγελο παιχνιδίζει στις άκρες των

χειλιών της. Ποια είναι η μυστηριώδης μαυρομάτα; Είναι η νέα σύζυγος του

Αγκοστίνο Κίτζι, τραπεζίτη του Πάπα και προστάτη του Ραφαήλ; Ή μήπως είναι,

όπως λένε, η Μαργκερίτα Λούτι, η τελευταία ερωμένη του ζωγράφου; Ο επιθεωρητής

των ρωμαϊκών μουσείων Κλαούντιο Στρινάτι λέει πως είναι η σύζυγος του Κίτζι.

Την άφησε άραγε ο τραπεζίτης μονάχη της με τον ζωγράφο, που οι βιογράφοι του

λένε πως πέθανε σε ηλικία 37 ετών, από πυρετό που του έφερε η ερωτική

κατάχρηση;

Ο Ραφαήλ…

… όμως ζωγράφισε άλλο ένα πορτρέτο μιας γυναίκας που λένε πως ήταν η

τελευταία ερωμένη του. H «Πεπλοφορεμένη» φοράει περισσότερα ρούχα, αλλά η

ομοιότητά της με τη «Μικρή φουρνάρισσα» είναι φως φανάρι – το πιγούνι, τα

μάγουλα, τα μαύρα αμυγδαλωτά μάτια. Ο Στρινάτι λέει πως οι δυο γυναίκες είναι

διαφορετικές όσο και μια άμωμη παρθένα από μια ξετσίπωτη πόρνη. Όμως, η

κριτικός Μία Φάινμαν – που σαν γυναίκα κάτι ξέρει παραπάνω – έχει άλλη γνώμη:

«Είναι η ίδια γυναίκα», λέει, «στον έναν πίνακα ντυμένη και σεμνή, στον άλλο

γυμνή και ερωτική». Τα διαφορετικά πρόσωπα μιας γυναίκας.