Ξαναζεί το θέατρο του Διονύσου

H ώρα της αποκατάστασης και αναδόμησης του κοίλου του μεγάλου Διονυσιακού

Θεάτρου στην πλαγιά της Ακροπόλεως ενισχύεται μ’ ένα ανέλπιστο δώρο που

περισυλλέχθηκε από τους λιθοσωρούς και τις παρατοποθετήσεις: διακόσια δεκαοκτώ

διάσπαρτα εδώλια που θα ενταχθούν ξανά στις κερκίδες.

Έργο γιγαντιαίο, λόγω των μεγάλων διαστάσεων (90 x 90 μ.), το Διονυσιακό

Θέατρο – που θεωρείται ως το πρώτο θέατρο της ανθρωπότητας και τόπος γέννησης

της αρχαίας τραγωδίας αλλά σήμερα έχει γίνει αγνώριστο, επειδή υπέστη όλες τις

ταλαιπωρίες και τα δεινά της μακραίωνης ιστορίας του, αλλά και τις συνέπειες

των αμήχανων αναστηλωτικών επεμβάσεων – μπαίνει τώρα στον, μακρύ και με

απροσδιόριστο χρονικό ορίζοντα, δρόμο της ουσιαστικής αναστήλωσης, που θα

αλλάξει τελείως την εικόνα του.

Ψυχή του αναστηλωτικού προγράμματος, ο αρχιτέκτων Κωνσταντίνος Μπολέτης, ο

άνθρωπος που αποκατέστησε με επιτυχία το θέατρο της Επιδαύρου, εξήγησε χθες σε

διάλεξη το τι, πώς και το γιατί των επεμβάσεων στο σώμα του εμβληματικού

θεάτρου. Επεμβάσεις που βασίζονται, όπως και τα έργα της Ακροπόλεως, στην αρχή

της αναστρεψιμότητας, στη χρήση τιτανίου και τσιμέντου για τους συνδέσμους και

στην αρχή ότι το νέο υλικό που θα χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση των κενών

στις περιοχές που θα αναδομηθούν θα είναι ποσοστιαία λιγότερο από το αρχαίο

υλικό που θα επανενταχθεί.

H αρχή θα γίνει από τις δύο κεντρικές κερκίδες. Ήδη λειτουργεί μια βάση

δεδομένων με φωτογραφίες, σχέδια, λεπτομερείς μετρήσεις και αποτυπώσεις των

495 εδωλίων ή θραυσμάτων τους που έχουν απομακρυνθεί και των 480 εδωλίων ή

θραυσμάτων που έχουν παρατοποθετηθεί μέσα στο θέατρο. «Ως βασική αναστηλωτική

αρχή τίθεται η επανένταξη σε ομόλογη θέση όλων των αυτοτελώς σωζόμενων εδωλίων

καθώς και εκείνων που διατηρούν το πλήρες αρχικό τους μήκος και πλάτος»,

τόνισε ο κ. Μπολέτης.

H υποβαθμισμένη εικόνα του θεάτρου οφείλεται σε πολλά: επιχωματώσεις από το

ξέπλυμα του υπεδάφους των άνω διαζωμάτων εξαιτίας των βροχών και συσσώρευσή

του στα κάτω διαζώματα, τυχαία απορροή των ομβρίων υδάτων που κάνουν

νεροσυρμές – θα δημιουργηθεί κεντρική νεροσυρμή που θα ανάγει τα νερά δεξιά

και αριστερά -, νεώτερες αναδομήσεις και αναλημματικά τοιχάρια, «άμορφη

διευθέτηση των πρανών που προκαλεί ασάφειες ως προς την αρχική μορφή και

έκταση του μνημείου». Συχνά χρησιμοποιήθηκαν ακατέργαστοι λίθοι για την

υποστήριξη ετοιμόρροπων εδωλίων.

Ήδη έχει ολοκληρωθεί η αναστήλωση της ετοιμόρροπης ανατολικής παρόδου του

Διονυσιακού Θεάτρου, που ενισχύθηκε με 274 νέους λίθους και συμπληρώματα για

να συγκρατηθούν τα πρανή, και βρίσκεται σε εξέλιξη η αποκατάστασή της με 111

νέους λίθους.

Έβαλε το χέρι του και ο Έλγιν

Θύμα πολέμου – ανατινάχθηκε το 1827 – το Χορηγικό Μνημείο του Θρασύλλου,

ριζωμένο σε μια αετοφωλιά στον απόκρημνο βράχο ακριβώς πάνω από το Θέατρο,

ανασυντίθεται στον βράχο με τη βοήθεια 40 νέων λίθων αλλά και με τον

επαναπατρισμό πολλών τμημάτων του από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στην

αρχαιότητα ένας μαρμάρινος Απόλλων ήταν καθισμένος στην κορυφή του επιβλητικού

κτίσματος και «παρακολουθούσε» από ψηλά τις παραστάσεις του αρχαίου δράματος

στο Διονυσιακό Θέατρο. Το αριστούργημα του 270 π.X. που αφαιρέθηκε από τον

Έλγιν και βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, ενώ οι περισσότεροι λίθοι

του κτίσματος έχουν χρησιμοποιηθεί στην αναστήλωση της Ρωσικής Εκκλησίας στην

οδό Φιλελλήνων! Όμως ένα μεγάλο τμήμα της μνημειακής πρόσοψης, με τις

παραστάδες και τον θριγκό, που οδηγούν στο σπήλαιο, την Παναγία τη

Σπηλιώτισσα, θα ανακατασκευαστεί εν μέρει αξιοποιώντας τους 44 σωζόμενους

λίθους και αρχιτεκτονικά μέλη που προέκυψαν από περισυλλογές και απανωτές

συγκολλήσεις θραυσμάτων. H συντήρηση και συγκόλληση των μελών έχει ολοκληρωθεί.