«Aνακάλυψα το λουτρό του Iησού στο υπόγειό μου»

Κοντά στον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στη Ναζαρέτ, στον

τόπο όπου γεννήθηκε ο Ιησούς, βρίσκεται ένα μικρό κατάστημα αναμνηστικών ειδών

με την επωνυμία «Cactus». Κάτω από τον «Κάκτο» ανακαλύφθηκε πρόσφατα ρωμαϊκό

δημόσιο λουτρό, ηλικίας 2.000 ετών, το οποίο μπορεί να πυροδοτήσει αναθεώρηση

της ιστορίας του χριστιανισμού.

Ενθουσιασμός και επιφυλάξεις

Ο ιδιοκτήτης του «Κάκτου», Ελίας Σάμα, Άραβας χριστιανός, δεν κρύβει μιλώντας

στον ανταποκριτή της «Γκάρντιαν» τον ενθουσιασμό του για την ανακάλυψη που

έκανε ο ίδιος – και την οποία επιβεβαίωσε ομάδα επιφανών αρχαιολόγων και

μελετητών της Βίβλου. Αγόρασε, μαζί με τη Βελγίδα σύζυγό του, το μικρό

κατάστημα το 1993. H στρατηγική του τοποθεσία, κοντά στον Ιερό Ναό όπου

σύμφωνα με την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία αποκάλυψε ο αρχάγγελος Γαβριήλ στην

Παναγία πως έφερε στα σπλάχνα της τον υιό του Θεού, αποτελούσε εγγύηση

κέρδους. Δεν είχε αρχίσει ακόμη η δεύτερη Ιντιφάντα, οι τουρίστες και οι

προσκυνητές ήταν χιλιάδες, και οι περισσότεροι πρόθυμοι να αγοράσουν κάποιο

σουβενίρ – ένα αγαλματάκι της Παρθένου Μαρίας, ένα σταυρουδάκι από ξύλο

ελιάς… Εδώ και τρία χρόνια, ο «Κάκτος»… φυτοζωεί. Ο Σάμα όμως είναι

πεπεισμένος πως σκεπάζει έναν πολύτιμο θησαυρό. Είναι πεπεισμένος πως

ανακάλυψε «το λουτρό του Ιησού».

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Φρόιντ, από το Κέντρο Εβραϊκών Σπουδών Maurice Greenberg

του Πανεπιστημίου Χάρτφορντ, στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, είναι λίγο επιφυλακτικός

ως προς αυτό το σημείο. Θα χρειαστούν και άλλες ανασκαφές και έρευνες, λέει,

μιας και τα ειδικά μηχανήματα έχουν δείξει πως κάτω από το ήδη ανακαλυφθέν

λουτρό βρίσκεται ακόμη ένα, και μάλιστα ακόμη παλαιότερο, που κρύβει

ενδεχομένως νομίσματα, μικροαντικείμενα και κεραμικά ανεκτίμητης ιστορικής

αξίας. Δηλώνει ωστόσο και αυτός βέβαιος «πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα

δημόσιο λουτρό από την εποχή του Ιησού. Και οι συνέπειες της ανακάλυψής του

για την αρχαιολογία, και για τις γνώσεις μας όσον αφορά τη ζωή του Ιησού,

είναι πολύ σημαντικές».

Όπως εξηγεί ο Φρόιντ, οι ιστορικοί θα πρέπει πιθανότατα να επανεξετάσουν τη

θέση και τη σημασία που είχε η Ναζαρέτ στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία – και κατά

συνέπεια τις εμπειρίες που διαμόρφωσαν την παιδική ηλικία του Ιησού. Μέχρι

σήμερα πιστεύαμε πως πριν από 2.000 χρόνια η Ναζαρέτ ήταν ένα φτωχό εβραϊκό

χωριό στην περιφέρεια της αυτοκρατορίας, με τους ντόπιους να ζουν σε σπηλιές

στη λοφοπλαγιά όπου βρίσκεται η πόλη. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ο νεαρός

Ιησούς πρέπει να είχε λιγοστές επαφές με τους Ρωμαίους προτού εγκαταλείψει,

ενήλικος πλέον, την περιοχή.

Το μέγεθος του λουτρού που ανακάλυψε ο Σαμά, όμως, «αναβαθμίζει» σημαντικά τη

Ναζαρέτ. Μόνο για μία ρωμαϊκή πόλη, ή για μια σημαντική οχυρωματική πόλη, θα

μπορούσε να είχε κατασκευαστεί ένα γιγάντιο λουτρό όπως αυτό. Αυτό σημαίνει

πως ο Ιωσήφ, η Παναγία και ο Ιησούς ζούσαν στην καρδιά της δύναμης κατοχής.

Κάτι που θα έχει αναμφισβήτητα πολύ μεγάλη σημασία για τους μελετητές της

Καινής Διαθήκης όσον αφορά την κατανόηση των κατοπινών διδαχών του Ιησού.

H χρηματοδότηση

Το μόνο πρόβλημα είναι πως ουδείς εμφανίζεται πρόθυμος να χρηματοδοτήσει τις

ανασκαφές του Σαμά. Και ας ενισχύει η ανακάλυψή του το πιστεύω της Ορθόδοξης

Εκκλησίας πως η αληθινή τοποθεσία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι το μικρό

ελληνορθόδοξο προσκύνημα που βρίσκεται κοντά στον «Κάκτο» – και όχι η καθολική

Βασιλική του Ευαγγελισμού, που βρίσκεται από την άλλη πλευρά της πόλης. Όσο

για τους Ισραηλινούς, αυτοί σαφώς δεν ενδιαφέρονται. Στην αρχή, μάλιστα, είχαν

υποστηρίξει πως το δημόσιο λουτρό που ανακαλύφθηκε είχε ηλικία μόλις 150 ετών,

χρονολογούνταν δηλαδή από την οθωμανική περίοδο…