Ας πούμε ότι συμμετέχετε σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι και σας ζητούν να

κατονομάσετε τρεις σύγχρονους Ρώσους συγγραφείς. Έστω δύο. Έναν. Θα είχατε

κάτι να πείτε;

Βίκτορ Πελέβιν: «Όταν καλούν έναν συγγραφέα στη Φρανκφούρτη, τον σερβίρουν

συνήθως σαν φαγητό» (σκίτσο από το New York Times Book Review)

Και όμως. Το τελευταίο βιβλίο του Βίκτορ Πελέβιν, που κυκλοφόρησε στις 2

Σεπτεμβρίου ύστερα από πέντε χρόνια σιωπής του συγγραφέα, έχει πουλήσει ήδη 2

εκατομμύρια αντίτυπα – μόνο στη Ρωσία, αφού δεν έχει μεταφραστεί ακόμη σε άλλη

γλώσσα. Έχει τίτλο «H διαλεκτική της περιόδου της μετάβασης από το πουθενά στο

πουθενά» και, μεταξύ άλλων, εξετάζει την κρυφή σχέση μεταξύ «πουτινισμού» και

ομοφυλοφιλίας, ενώ δίνει και έναν καινούργιο ορισμό για το κυβερνοσέξ. Αλλά

δεν ασχολείται μόνο με τη Ρωσία. Πρωταγωνιστής είναι ένας τραπεζίτης

παθιασμένος με τους αριθμούς, που οδηγείται σιγά αλλά σταθερά στη χρεοκοπία.

Οι κριτικοί δεν ενθουσιάστηκαν με το βιβλίο, βρίσκουν ότι δεν έχει να

προσθέσει τίποτα στο «Generation Ρ», που προκάλεσε αίσθηση όταν κυκλοφόρησε το

1999. Αλλά οι αναγνώστες φαίνεται πως διαφωνούν.

Ο 40χρονος Πελέβιν δεν θα είναι σήμερα στη Φρανκφούρτη, όπου ξεκινά το διεθνές

φεστιβάλ βιβλίου με επίσημη προσκεκλημένη τη χώρα του. «Το να γράφεις είναι

ήδη μια επίπονη διαδικασία, αν αρχίσεις και τις δημόσιες σχέσεις η ζωή σου θα

γίνει εφιάλτης», λέει στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. Θα είναι παρόντες όμως

άλλοι 100 Ρώσοι συγγραφείς, στο πλαίσιο μιας «επιθετικής» διαφημιστικής

εκστρατείας της Μόσχας για να κάνει γνωστή τη σύγχρονη ρωσική λογοτεχνία στο

ευρωπαϊκό κοινό. Διότι η Ρωσία είναι γεμάτη με νέους, και πολύ ενδιαφέροντες,

Ρώσους λογοτέχνες. Οι περισσότεροι έχουν απορρίψει τον μεταμοντερισμό (του

οποίου εκπρόσωποι θεωρούνται ο Πελέβιν, ο Βλαντίμιρ Σορόκιν, ο Πεπερσέτιν) και

περιγράφουν την πραγματικότητα. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που

ασχολούνται με την περιπέτεια της χώρας τους στην Τσετσενία. Ένας βετεράνος

αυτού του πολέμου, με το πρόσωπο παραμορφωμένο από μια έκρηξη βόμβας, είναι ο

πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος «Δίψα», που υπογράφεται από τον 38χρονο

Αντρέι Γκελάσιμοφ. H αποκάλυψη της χρονιάς είναι όμως ο Στρογκάλσικοφ, πρώην

εκπρόσωπος Τύπου μιας πετρελαϊκής εταιρείας, που έχει δημιουργήσει τον

δημοσιογράφο Βλαντίμιρ Λουζγκίν για να περιγράψει τη σύγχρονη Ρωσία.

Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία των γυναικών, οι οποίες άρχισαν να

αναδεικνύονται στη Ρωσία πολύ αργότερα απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. Ξεχωρίζουν οι

συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, όπως η Αλεξάντρα Μαρίνινα, η Ντάρια

Ντοντσόβα, η Τατιάνα Πολιακόβα, η Πολίνα Ντασκόβα και, κυρίως, η Τατιάνα

Ουστίνοβα, η οποία έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις όλες τις προηγούμενες. H

λεγόμενη «σοβαρή λογοτεχνία» εκπροσωπείται από τουλάχιστον 15 σημαντικές

γυναίκες, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν η Λουντμίλα Ουλίτσκαγια, η Όλγα

Σλάβνικοβα, η Τατιάνα Τολστάγια και η νεαρή Αναστασία Γκόστεβα.

H ρωσική λογοτεχνία πέτυχε όμως ακόμη κάτι: όπως επισημαίνει η Ελ Παΐς,

κατάφερε επιτέλους να ξεπεράσει τη διάκριση ανάμεσα στους συγγραφείς

«εσωτερικού» και «εξωτερικού». Ενιαία πηγαίνει στη Φρανκφούρτη, προκαλώντας

μας να τη γνωρίσουμε.