Η φτώχεια απειλεί τους Έλληνες περισσότερο απ’ όλους του Ευρωπαίους! Δύο

στους δέκα κατοίκους της χώρας μας κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να «κηρύξουν

πτώχευση», παρά τις κοινωνικές παροχές που λαμβάνουν.

Επιπλέον, η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (11,1%) στην

Ευρώπη, μετά την Ισπανία (14,1%). Η εικόνα της χώρας μας στον τομέα της

απασχόλησης γίνεται ακόμη πιο γκρίζα, καθώς κατέχει την τρίτη θέση στην

ανεργία των νέων και τη δεύτερη, μετά την Ιταλία, σε ποσοστό ανθρώπων που

είναι άνεργοι περισσότερο από έναν χρόνο. Άνεργοι, όμως, είναι και το 8,6% των

νέων που έχουν διδακτορικό ή μεταπτυχιακό! Παρά την ανεργία, η Ελλάδα διατηρεί

τα χαμηλότερα ποσοστά μερικής απασχόλησης και μάλιστα με διαφορά από τον

ευρωπαϊκό μέσο όρο. Διαφορά που είναι ιδιαίτερα μεγάλη στις γυναίκες, αφού στη

χώρα μας υποαπασχολείται το 8% του γυναικείου εργατικού δυναμικού, ενώ το

αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 34%.

Έκθεση της Eurostat

Τα στοιχεία προκύπτουν από έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής

Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την «Κοινωνική Κατάσταση στην Ευρώπη του

2002», η οποία ανακοινώθηκε χθες στο Ινστιτούτο Γκαίτε, παράλληλα με το

«Κοινωνικό Πορτρέτο» της Ελλάδας, μια συνολική εργασία που παρουσίασε για

πρώτη φορά το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

μία θετική και δύο αρνητικές πρωτιές συμπληρώνουν την εικόνα της χώρας μας. Η

Ελλάδα είναι πρώτη ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. που δαπανούν τα λιγότερα

χρήματα για την εκπαίδευση, μόλις το 3,7% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος

κυμαίνεται στο 5%, και πρώτη στους θανάτους από τροχαία ατυχήματα. Αντίθετα,

ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι στη χώρα μας γίνονται τα λιγότερα εργατικά

ατυχήματα – 79 ανά 100.000 εργαζομένους.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές του ΕΚΚΕ, οι οποίοι επιμελήθηκαν του

«Κοινωνικού Πορτρέτου», «η εικόνα της ελληνικής κοινωνίας δείχνει ότι η Ελλάδα

βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, ακολουθώντας με σημαντική όμως χρονική

υστέρηση τα βήματα των πλέον αναπτυγμένων χωρών της Ένωσης».

Πολύ δυσαρεστημένοι

Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 35% των φτωχών Ελλήνων είναι

γυναίκες μεγάλη ηλικίας, ενώ ένα στα τέσσερα παιδιά που ζουν σε κατάσταση

ανέχειας είναι παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών. Στον τομέα της υγείας, οι

Έλληνες (κυρίως οι ηλικιωμένοι) δηλώνουν «πολύ δυσαρεστημένοι» από τις

υπηρεσίες υγείας σε ποσοστό 37,8%, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση στην

Ευρώπη, μετά τους Πορτογάλους (39,9%). Η χώρα μας δεν ξεφεύγει από τον

ευρωπαϊκό κανόνα, ο οποίος θέλει ως πρώτη αιτία θανάτου τα καρδιαγγειακά

νοσήματα, ενώ ακολουθούν ο καρκίνος και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Ανθρώπους από

120 χώρες του κόσμου φιλοξενεί η Ελλάδα, με το 65% των αλλοδαπών να

προέρχονται από την Αλβανία και το 44,2% να επιλέγει ως τόπο διαμονής το

Λεκανοπέδιο. Το 1999 έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης 35.666 αλλοδαπές,

ενώ το σύνολο των ανθρώπων που εξαναγκάζονταν στην πορνεία ανερχόταν σε 20.300.

Αύξηση στις μονογονεϊκές οικογένειες

Μοναχικοί άνθρωποι, μονογονεϊκές οικογένειες και ζευγάρια σε ελεύθερη

συμβίωση προτιμούν τα μεγάλα αστικά κέντρα – Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αντίθετα,

αν και λιγοστεύουν με την πάροδο των ετών, οι περισσότεροι πολύτεκνοι ζουν

στις αγροτικές περιοχές. Η παραδοσιακή τετραμελής οικογένεια εξακολουθεί να

υπερέχει στις περισσότερες περιοχές της υπαίθρου. Παρά το γεγονός ότι οι

μονογονεϊκές οικογένειες παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία χρόνια και στην

Ελλάδα, αγγίζοντας το 4,8%, η νέα αυτή μορφή οικογένειας δεν είναι ακόμη τόσο

διαδεδομένη εδώ όσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως επισημαίνεται στην έρευνα της

Ματίνας Ναούμη και της Γεωργίας Παπαπέτρου, «η αποδοχή του νέου προτύπου,

δηλαδή της περιορισμένης πυρηνικής οικογένειας, υιοθετείται πρώτα από τους

κατοίκους της πρωτεύουσας». Στο Λεκανοπέδιο τα ζευγάρια με ένα παιδί είναι

διπλάσια, σε σύγκριση με την ύπαιθρο και κυρίως τις αγροτικές περιοχές, στις

οποίες καταγράφονται όμως πολλά ζευγάρια μόνα. Πρόκειται κυρίως για

ηλικιωμένους, των οποίων τα παιδιά έχουν εγκατασταθεί σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του ΕΚΚΕ, οι άνθρωποι που ζουν μόνοι τους

αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία 20 χρόνια. Μοναχικά άτομα κάτω των 65 ετών

κατοικούν κυρίως στην Αττική, ενώ μόνοι τους μένουν το 10% των ηλικιωμένων

στις αγροτικές περιοχές.