Διαστάσεις Μεταμελημένοι ισλαμιστές

Ένα πράγμα δεν μάθαμε για τη χθεσινή συνάντηση του Μπερλουσκόνι με τον

Ερντογάν: αν συζητήθηκε η άποψη του Ιταλού πρωθυπουργού για την ανωτερότητα

του χριστιανισμού.

Η νέα κυβέρνηση της Τουρκίας ανησυχεί για το αν θα λάβει από τη διάσκεψη της

Κοπεγχάγης τη μαγική ημερομηνία. Ο πρόεδρος Σεζέρ, μαζί με τον τουρκικό

στρατό, περιμένουν να μάθουν το όνομα του νέου πρωθυπουργού. Και στα γραφεία

των ευρωπαϊκών εφημερίδων – συμπεριλαμβανομένης αυτής που κρατάτε – οι

δημοσιογράφοι αναρωτιούνται πώς πρέπει να αποκαλούν το κόμμα του Ρετζέπ

Ερντογάν. Τα περί «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» είναι πολύ επίσημα – και πολύ

μακροσκελή. Να το λέμε ισλαμικό; Ισλαμιστικό; Πρώην ισλαμιστικό;

Φιλο-ισλαμικό; Ή μήπως απλώς «μουσουλμανικό»; Να υιοθετήσουμε τον καινούργιο

όρο «μουσουλμανοδημοκράτες», κατά το «χριστιανοδημοκράτες»; Δύσκολο κι αυτό.

Θυμίζει την παρατήρηση ενός συναδέλφου όταν άκουσε ότι το σχέδιο Αννάν

περιλαμβάνει μεταξύ των εθνικών εορτών της Κύπρου και τα γενέθλια του Μωάμεθ:

«Τι θα λέμε δηλαδή, καλά Μωαμεθούγεννα;»

Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια (μόνο) ετυμολογικό, αλλά βαθύτατα πολιτικό. Ο

Ερντογάν επιμένει ότι δεν είναι (πια) ισλαμιστής. Και όπως άλλαξαν οι (πρώην)

κομμουνιστές, έχει κι αυτός δικαίωμα να αλλάξει. Κάποτε έλεγε: «Δόξα τω Θεώ,

είμαι οπαδός της σαρία». Κάποτε χαρακτήριζε τη δημοκρατία «μέσον για την

επίτευξη ενός σκοπού». Σήμερα υπερασπίζεται με θέρμη την κεμαλική κληρονομιά

και τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. «Γνωρίζω ότι εγκατέλειψαν τον

ισλαμισμό», λέει ο Ρουσέν Τσακίρ, συγγραφέας μιας βιογραφίας του Ερντογάν και

ο εγκυρότερος ίσως Τούρκος ειδικός για το θέμα. «Είναι πρώην ισλαμιστές, αυτή

είναι η αίσθησή μου. Έχουν γίνει κάτι άλλο. Τι όμως, δεν ξέρω».

Εμείς όμως πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας. Το κακό είναι ότι όσο πιο ακριβής

προσπαθεί να είναι μια εφημερίδα, τόσο περισσότερα προβλήματα αντιμετωπίζει.

Το «βιβλίο ύφους» που έχει εκδώσει η Ελ Παΐς αναφέρει ότι ισλαμιστής

είναι «ο μελετητής του Ισλάμ». Με αφορμή τις εκλογές στο Μαρόκο, όμως, δύο

αναγνώστες επισήμαναν ότι «ισλαμιστής» είναι ουσιαστικά ο «φανατικός

μουσουλμάνος». Κατόπιν αυτού, η εφημερίδα αποφάσισε να χρησιμοποιεί τον όρο

μόνο για τις εξτρεμιστικές πολιτικές εκδηλώσεις του μουσουλμανικού κόσμου. Την

επομένη των τουρκικών εκλογών, όμως, όποιος αγόρασε την Ελ Παΐς διάβασε στην

πρώτη σελίδα ότι «το ισλαμικό κόμμα κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στην

Τουρκία», ενώ ο τίτλος της δεύτερης σελίδας ήταν «Απόλυτη πλειοψηφία του

μετριοπαθούς ισλαμισμού». Την επομένη, η εφημερίδα έσπερνε ακόμη μεγαλύτερη

σύγχυση γράφοντας ότι «οι Τούρκοι ισλαμιστές υπόσχονται ένα δημοκρατικό και

κοσμικό καθεστώς». Μύλος. Νέα τηλεφωνήματα. Και ο συνήγορος του αναγνώστη να

προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα.

Θα συνηθίσουμε. Έτσι κι αλλιώς, το σημαντικότερο δεν είναι πώς θα αποκαλείται

το κόμμα του Ερντογάν. Αλλά πώς θα πειστεί η Ευρώπη να δεχθεί αυτή τη χώρα

στις τάξεις της.