Ελέγχουν τα… πάντα

Το ιστορικό δικαίωμα της… καυχησιολογίας χάρισαν στον Αμερικανό Πρόεδρο,

Τζορτζ Μπους, οι εκλογές της Τρίτης. Μόλις ορκιστεί το νέο Κογκρέσο, τον

ερχόμενο Ιανουάριο, οι Ρεπουμπλικανοί θα αποκτήσουν, για πρώτη φορά τα

τελευταία πενήντα χρόνια, τον έλεγχο του Λευκού Οίκου, της Γερουσίας και της

Βουλής των Αντιπροσώπων ταυτόχρονα.

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ανέκτησε, με τουλάχιστον 51 έδρες συν την κρίσιμη

ψήφο του αντιπροέδρου Ντικ Τσέινι, τον έλεγχο της Γερουσίας. Ενίσχυσε, με

τουλάχιστον τέσσερις περισσότερες έδρες, την πλειοψηφία του στη Βουλή των

Αντιπροσώπων. Και υπέστη μικρές μόνο απώλειες σε επίπεδο κυβερνητών: εκτιμάται

πως θα ελέγχει περίπου ίσο αριθμό πολιτειών με τους Δημοκρατικούς. Ήταν,

πράγματι, μία ιστορική επιτυχία και μια προσωπική δικαίωση για τον Μπους, που

πέρασε το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων δύο εβδομάδων περιοδεύοντας ανά τις

ΗΠΑ.

Το κόμμα που ελέγχει τον Λευκό Οίκο υφίσταται κατά κανόνα απώλειες στις

εκλογές για την ανανέωση του Κογκρέσου. Μέχρι προχθές, μόνον επί Ρούζβελτ, το

1934, και επί Κλίντον, το 1998, είχε αυξήσει το προεδρικό κόμμα το έρεισμά του

στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Οι Ρεπουμπλικανοί, όμως, ουδέποτε είχαν κερδίσει

έδρες στη Βουλή επί ρεπουμπλικανικής προεδρίας. Η ίδια τάση είχε εφαρμογή και

στη Γερουσία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως το 1962, επί Κέννεντυ το 1970, επί

Νίξον ­ και τώρα, επί Μπους.

Χαρακτηριστικό είναι πως από τις έξι θεωρούμενες ως κρίσιμες για τη μάχη της

Γερουσίας πολιτείες – τη Νότια Ντακότα, τη Μινεσότα, το Μιζούρι, το Νιου

Χάμσαϊρ, το Κολοράντο και το Άρκανσο -, οι Δημοκρατικοί κατόρθωσαν να

επικρατήσουν μόνο στις δύο – στη Νότια Ντακότα, όπου όμως θεωρείται σχεδόν

βέβαιο ότι θα ακολουθήσει ανακαταμέτρηση μιας και ο Τιμ Τζόνσον προηγείται

κατά 500 μόλις ψήφους, και στο Άρκανσο, τη γενέτειρα του Κλίντον, όπου εξελέγη

ο Μαρκ Πράιορ. Μεγάλη απογοήτευση τούς επιφύλαξε η Μινεσότα: σε πείσμα των

δημοσκοπήσεων, ο Γ. Μοντέιλ, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, που μπήκε στη μάχη

στη θέση του αποθανόντος Π. Γουέλστοουν, ηττήθηκε από τον Ρεπουμπλικανό Ν.

Κόουλμαν. Το μεγαλύτερο πλήγμα, ωστόσο, το υπέστησαν οι Δημοκρατικοί στη

Φλόριντα: εκεί όπου επανεξελέγη κυβερνήτης, θριαμβευτικά, με ποσοστό 56%, ο

αδελφός του Τζορτζ Μπους, Τζεμπ.

Οι ηγέτες των Ρεπουμπλικανών περιόδευαν χθες στα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα

χωρίς να κρύβουν την ικανοποίησή τους. «Οφείλω να πω ότι τα αποτελέσματα

υπερβαίνουν τις ελπίδες και τις προσδοκίες μας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο

γερουσιαστής Τρεντ Λοτ, ο οποίος αναμένεται να επιστρέψει στο Κογκρέσο ως

ηγέτης της πλειοψηφίας. Ο Λοτ πίστωσε τη νίκη στην επιθετική εκστρατεία του

Μπους, καθώς και στη δραστηριοποίηση της βάσης του κόμματος. Οι ηγέτες των

Δημοκρατικών, από την άλλη πλευρά, χρέωσαν την ήττα τους στα τρομοκρατικά

χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου και στις συνέπειές τους. «Βρισκόμαστε σε μία

ασυνήθιστη εκλογική περίοδο», δήλωσε ο ηγέτης της δημοκρατικής μειοψηφίας στην

απερχόμενη Βουλή των Αντιπροσώπων, Ντικ Γκέπχαρντ.

Οι αναλυτές

Στην άποψη αυτή συγκλίνουν και οι περισσότεροι αναλυτές: «Το μήνυμα της ψήφου

είναι ότι ο λαός στοιχίζεται πίσω από έναν δημοφιλή πρόεδρο σε καιρό πολέμου»,

δήλωσε ο Μπους Μπιουκάναν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του

Τέξας. «Οι Δημοκρατικοί εμφανίστηκαν διστακτικοί και διασπασμένοι», πρόσθεσε ο

συνάδελφός του από το Πανεπιστήμιο Τεμπλ, Τζέιμς Χίλτι. Ρεπουμπλικανοί και

Δημοκρατικοί εξίσου, πάντως, ελάχιστα κατάφεραν να αυξήσουν το ενδιαφέρον του

εκλογικού σώματος για το πολιτικό γίγνεσθαι: το ποσοστό της συμμετοχής

κυμάνθηκε στο 39% – ήταν μόλις 1,4% υψηλότερο από το αντίστοιχο του 1998.

Πώς μεταφράζεται, όμως, στην πράξη το αποτέλεσμα των προχθεσινών εκλογών;

Καταρχάς, ανοίγει ή μάλλον γίνεται πιο εύκολος ο δρόμος για την επανεκλογή του

Μπους στην προεδρία – οι συνεργάτες του δεν δίστασαν να το δηλώσουν ανοιχτά.

Και, πιο βραχυπρόθεσμα, ο Αμερικανός Πρόεδρος αποκτά ή μάλλον ανακτά τη

δυνατότητα να προωθήσει το πρόγραμμά του, από τις φορολογικές ελαφρύνσεις των

επιχειρήσεων και την ιδιωτικοποίηση των συντάξεων μέχρι τη δημιουργία ενός

υπερυπουργείου ασφάλειας και τον διορισμό των «δικών του» δικαστών, πιο άνετα.

Αν και όχι απρόσκοπτα: Ο κανονισμός της Γερουσίας απαιτεί, συνήθως, μια

πλειοψηφία 60 ψήφων για την υιοθέτηση ενός νομοσχεδίου.

Τα παραλειπόμενα της ψηφοφορίας

* Μάταια περίμεναν οι Αμερικανοί τηλεθεατές, ανάμεσά τους και πολλοί

υποψήφιοι, να πληροφορηθούν τα αποτελέσματα τών κατά τόπους αναμετρήσεων

αμέσως μόλις έκλεισαν οι κάλπες. Η Υπηρεσία Ενημέρωσης των Ψηφοφόρων, ένα

κονσόρτσιουμ οργανώσεων που πραγματοποιούν δημοσκοπήσεις κατά την έξοδο των

εκλογέων από τις κάλπες (exit-polls), ανακοίνωσε το απόγευμα της Τρίτης ότι το

σύστημά της είχε καταρρεύσει. Αναγκαστικά λοιπόν, οι τηλεθεατές έμαθαν τα

αποτελέσματα με τον πατροπαράδοτο τρόπο: την καταμέτρηση των ψήφων.

* Μπους εναντίον Κέννεντυ: 1-0. Ο αδελφός του προέδρου Μπους, Τζεμπ,

επανεξελέγη άνετα κυβερνήτης στην Φλόριντα διαψεύδοντας τις ελπίδες των

Δημοκρατικών ότι θα κατόρθωναν να «πάρουν πίσω το αίμα τους» για τις

προεδρικές εκλογές του 2000. Αντιθέτως, στο Μέριλαντ, η Δημοκρατική Κάθλιν

Κέννεντυ Ντάουνσεντ, κόρη του πρώην γερουσιαστή Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ, έχασε τη

θέση του κυβερνήτη από τον Ρεπουμπλικανό Ρόμπερτ Λ. Έχριτς – ήταν η πρώτη φορά

που εκλέγεται στη συγκεκριμένη πολιτεία Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης μετά τον

Σπάιρο Άγκνιου, το 1966. Ο Πάτρικ Κέννεντυ, πάντως, γιος του γερουσιαστή

Έντουαρντ Κέννεντυ, επανεξελέγη βουλευτής στο Ρόουντ Άιλαντ.

* Στη Λουϊζιάνα, η Δημοκρατική γερουσιαστής Μέρι Λάντριου δεν κατόρθωσε

να συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των ψήφων και θα αναγκαστεί να

διεκδικήσει και δεύτερη φορά τη νίκη, τον επόμενο μήνα.

* Χάος επικράτησε στην Αλαμπάμα όταν αυτοανακηρύχθηκαν νικητές τόσο ο

Δημοκρατικός απερχόμενος κυβερνήτης, Ντον Σίγκελμαν, όσο και ο Ρεπουμπλικανός

αντίπαλός του, Μπομπ Ρίλεϊ. Οι δύο υποψήφιοι έδωσαν ραντεβού στο δικαστήριο.

ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

Γάμοι, Χόλιγουντ και κοκορομαχίες!

Ως είθισται κάθε φορά που διεξάγονται στις ΗΠΑ εκλογές για την ανανέωση του

Κογκρέσου, έτσι και την Τρίτη οι Αμερικανοί ψηφοφόροι κλήθηκαν να αποφανθούν

ταυτόχρονα για μια σειρά τοπικών θεμάτων: από τη νομιμοποίηση της κατοχής

μικροποσοτήτων μαριχουάνας και του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων (στη Νεβάδα) έως

την υποχρεωτική σήμανση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και την καθιέρωση

της δωρεάν περίθαλψης για όλους (στο Όρεγκον). Οι ψηφοφόροι είπαν «όχι» και

στα τέσσερα προαναφερθέντα δημοψηφίσματα. Την ίδια αρνητική υποδοχή συνάντησε

και η πρόταση να υποχρεωθούν οι τοξικομανείς να μετέχουν σε προγράμματα

αποτοξίνωσης αντί να οδηγούνται στη φυλακή, στο Οχάιο. Το «όχι» επικράτησε

επίσης στο δημοψήφισμα που έγινε για την «ανεξαρτητοποίηση» του Χόλιγουντ,

καθώς και του Σαν Φερνάντο Βάλεϊ, από τον Δήμο του Λος Άντζελες, τον οποίο

κατηγορούν (ίσως όχι αδικαιολόγητα) για ολιγωρία. Μέχρι αργά χθες το βράδυ,

πάντως, οι πολίτες της Οκλαχόμα δεν γνώριζαν ακόμη αν θα τους επιτραπεί ή όχι

να συνεχίσουν το παραδοσιακό τους όσο και αιματηρό «σπορ» των κοκορομαχιών…