Αναπάντεχη, αλλά ευκαιρία

Ο βασικός στόχος της 17Ν ήταν να αλλάξει τη μορφή της ελληνικής κοινωνίας

και να την οδηγήσει σε μια επαναστατική κατάσταση. Όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες

στην Ιταλία, η Άμεση Δράση στη Γαλλία και η Φράξια Κόκκινος Στρατός στη

Γερμανία, η 17Ν χρησιμοποίησε το ίδιο επιχείρημα, πως αν η βία αποτελεί το πιο

αποτελεσματικό και ουσιαστικό εργαλείο, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να πετύχει η

επανάσταση, τότε είναι επιθυμητή, λογική και δικαιολογημένη. Επιχείρημα το

οποίο, αν και η 17Ν υπηρέτησε με πίστη και μοχθηρία, δεν είχε, ωστόσο, καμία

σχέση με τις σύγχρονες ελληνικές πολιτικές και κοινωνικές πραγματικότητες.

Η Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1970 – όταν η 17Ν πρωτοεμφανίστηκε – δεν

ήταν στα πρόθυρα μιας επανάστασης. Καμία σχέση. Ευτυχώς ή δυστυχώς, η

επανάσταση ήταν το τελευταίο πράγμα που περνούσε από το μυαλό του καθημερινού

Έλληνα πολίτη. Επτά χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας είχαν δραματικό αντίκτυπο

στις εθνικές πολιτικές αξίες και συμπεριφορές. Το μόνο που ήθελε η ελληνική

κοινωνία μετά το 1974 ήταν πολιτική ηρεμία και μακροπρόθεσμη συνταγματική

σταθερότητα. Αλλά ακόμη και αν συνέβαινε το απίθανο, αν δηλαδή είχε προκύψει

μια επαναστατική κατάσταση, η 17Ν δεν θα είχε την οργανωτική δομή να την

εκμεταλλευθεί. Γιατί όχι; Για τον απλούστατο λόγο ότι η 17Ν δεν υπήρξε ποτέ

ούτε αντάρτικη δύναμη ούτε πραγματικό ένοπλο κίνημα με χιλιάδες μέλη, όπως

ήταν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες του Ρενάτο Κούρτσιο και του Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι.

Και γι’ αυτό, η οργάνωση δεν αποτέλεσε ποτέ σοβαρή απειλή για το ελληνικό

πολιτικοκοινωνικό κατεστημένο.

Αυτό που η 17Ν ήταν και συνεχίζει να είναι μέχρι να οδηγηθούν τα μέλη της στη

Δικαιοσύνη, είναι μια παράνομη ομάδα ένοπλων ριζοσπαστών με ροπή προς τον

επαναστατικό συμβολισμό και την αδιάλλακτη εθνοπατριωτική ρητορική, που

προσπάθησε, από την πρώτη ημέρα της εμφάνισής της και ξεπερνώντας κάθε

εφευρετικότητα, να δημιουργήσει την εικόνα μιας αυθεντικής επαναστατικής

οργάνωσης που βρισκόταν σε διαρκή σύγκρουση με τους εχθρούς του ελληνικού

λαού. Εσωτερικούς και εξωτερικούς.

Όμως, πίσω από όλα αυτά κρύβεται, τελικά, ένα στοιχειώδες ερώτημα: γιατί και

πώς μια ομάδα τρομοκρατών χωρίς λαϊκό έρεισμα, απήχηση και συγκεκριμένο

προσανατολισμό μπόρεσε να αναπτυχθεί τόσο ανεξέλεγκτα, ώστε να φθάσει να

αποτελεί μόνιμο στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής ζωής. Εκεί ακριβώς βρίσκεται

το πρόβλημα. Ίσως, η ζωή θα έπρεπε να είναι πιο γενναιόδωρη με τις ελληνικές

διωκτικές αρχές, αλλά, δυστυχώς, η ελληνική αντιτρομοκρατική εμπειρία αποτελεί

πλέον για πανεπιστημιακούς με ειδίκευση στην αντιτρομοκρατία ένα έξοχο case

study ως προς το ότι «αναποφάσιστες κυβερνήσεις, πολιτικοποιημένοι μηχανισμοί

ασφαλείας, διεφθαρμένες υπηρεσίες πληροφοριών και παντελής έλλειψη

επιστημονικής έρευνας εμποδίζουν την εφαρμογή μια συνολικής και συνεκτικής

προσέγγισης της τρομοκρατικής δράσης».

Διότι, σε τελευταία ανάλυση, η δυνατότητα προστασίας των πολιτών από την

τρομοκρατία αποτελεί απαραίτητο χαρακτηριστικό και αναγκαία υποχρέωση κάθε

σύγχρονου δημοκρατικού κράτους. Το ελληνικό κράτος – μέχρι προχθές – όποτε

χρειάστηκε να αποδείξει ότι είχε αυτήν τη δυνατότητα αποτύγχανε παταγωδώς.

Και όχι μόνο αυτό. Η καμπάνια τρομοκρατικής βίας της 17Ν, για να λέμε τα

πράγματα με το αληθινό τους όνομα, διανθισμένη με δεκάδες θύματα και σοβαρούς

τραυματισμούς, εκατοντάδες βομβιστικές επιθέσεις και υλικές ζημιές

δισεκατομμυρίων δραχμών έκανε το ελληνικό κράτος να δείχνει ανόητο, ανεύθυνο,

ανίσχυρο και ανεπαρκές. Μία ανεπάρκεια, η οποία κηλίδωνε το κύρος της χώρας

και των πολιτών της στο εξωτερικό και, την ίδια στιγμή, δηλητηρίαζε τη δημόσια

ζωή στο εσωτερικό.

Προχθές, όμως, οι ελληνικές κρατικές αρχές (έστω και με την απαραίτητη βοήθεια

των ξένων υπηρεσιών) έκαναν αυτό που έπρεπε να είχαν κάνει εδώ και μία

εικοσαετία: έστειλαν, δηλαδή, δυναμικά και με σαφήνεια ένα μήνυμα προς πάσα

κατεύθυνση ότι η βία δεν θα γίνεται πλέον ανεκτή, υιοθετώντας μια αποφασιστική

στάση και δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Να η ευκαιρία, λοιπόν. Ήλθε ίσως αναπάντεχα, ήλθε καθυστερημένη, αλλά ήλθε.

Και η κυβέρνηση Σημίτη θα πρέπει τώρα να αποφασίσει: είτε θα χρησιμοποιήσει

αυτή την ευκαιρία για να δώσει μια δυναμική και ασυμβίβαστη απάντηση στην

τρομοκρατία, που θα την αποδυνάμωνε για πάντα, είτε θα εξευτελιστεί. Αυτό που

συνέβη προχθές στα Κάτω Πατήσια ήταν θετικό, αλλά καταθλιπτικά δυσανάλογο με

τα 27 χρόνια οδυνηρής και αιματηρής τρομοκρατικής εμπειρίας που προηγήθηκαν.

* Το βιβλίο του Γιώργου Κασιμέρη, Η Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη,

κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.