Αναζήτηση
|
|
Τώρα που πέρασε ο «τυφώνας Άννα» [(Διαμαντοπούλου) για την καθιέρωση της
αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας του κράτους] και που συνέπεσε με τον
εορτασμό του «Έτους των Γλωσσών» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2001 ας δούμε
τι απόμεινε σαν κατακάθι.
Να σημειώσουμε ακόμα πριν προχωρήσουμε στον απολογισμό της καταστροφής του
τυφώνα ότι η δήλωση αυτή (όσο κι αν δεν τα είπε, όπως διευκρίνισε η ίδια η
Επίτροπος, ακριβώς έτσι) συνέπεσε ξανά με την έκδοση μιας πολύ σημαντικής
«Ιστορίας της Ελληνικής Γλώσσας», σε επιμέλεια Α.-Φ. Χριστίδη από το
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 1.210
σελίδων.
***
Δεν είδα, πρέπει να πω, καμία ταμπέλα μαγαζιού να ξεκρεμιέται και από
«Marguerite» να γίνεται «Μαργαρίτα» ούτε το «Babis Vovos» να επανέρχεται στο
«Μπάμπης Βωβός». Θέλω να πω πέρα από την αντίδραση της πνευματικής ηγεσίας,
κανένας μαγαζάτορας ή πλοιοκτήτης ή εργολάβος δεν αντέδρασε. Πολύ περισσότερο
κανένας της πληροφορικής.
Εμείς που διακονούμε τη γλώσσα, εθίγημεν όσο κι αν το όνειρο κάθε Έλληνα
γραφιά είναι να μεταφραστεί το έργο του σε γλώσσες ευρύτερης κατανάλωσης.
***
Ωστόσο τι είναι η γλώσσα; Η γλώσσα δεν υπάρχει για τον εαυτό της, όπως την
θέλουν οι αποδομηστές. Η γλώσσα υπάρχει για να σημαίνει πράγματα και κατ’
επέκτασιν συναισθήματα, έννοιες, ιδέες. Η γλώσσα είναι δίαυλος επικοινωνίας
για ανθρώπους που ζουν μαζί, κι όχι σε σπηλιές α λα Μπιν Λάντεν οπότε
μπορούν και μόνο να κραυγάζουν.
Η γλώσσα σημαίνει πράγματα (αντικείμενα). Η ιδιαιτερότητα της δικής μας
γλώσσας είναι ότι ενώ μεν έδωσε στον κόσμο τη λέξη, δεν παρήγαγε το προϊόν.
Χοντρό παράδειγμα: η λέξη τηλέφωνο. Μέχρι πρότινος εισάγαμε τηλεφωνικές
συσκευές. Δεν τις κατασκευάζαμε. Το ίδιο και με τον τηλέτυπο. Και με πλήθος
άλλων αγαθών που τα βρίσκουμε στις υπεραγορές (για να μην πούμε σούπερ μάρκετ)
ή στα φαστφουντάδικα (για να μην τα πούμε ταχυφαγεία).
|
|
Off the record, λοιπόν, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως, αντιστρέφοντας το
σαρτρικό αξίωμα, η ουσία προϋπάρχει της ύπαρξης. Η ελληνική γλώσσα προϋπάρχει
των αγαθών που σηματοδοτεί, διότι αυτά υπήρξαν αποτέλεσμα της προγονικής
κληρονομιάς του πολιτισμού της.
Με την έννοια αυτή, επίσημη γλώσσα όλων των ευρωπαϊκών κρατών πρέπει να γίνει
η αρχαία ελληνική (και έν τινι μέτρω η νεοελληνική) για να μπορούν, αν μη τι
άλλο, οι εταίροι να συνεννοούνται καλύτερα μεταξύ τους.
Παράδειγμα: ιδιώτης στ’ αρχαία σήμαινε βλάκας, ηλίθιος. Γιατί δεν ασχολούνταν
με τα κοινά, με τα του Δήμου της πόλεως (άστεως). Παρέμεινε η λέξη ως idiot.
Αλλά ταυτόχρονα η ουσία της «ιδιωτείας» ή «ιδιώτευσης» αντικαταστάθηκε με το
λατινογενές «privato» (private, prive). Οπότε ενώ η ιδιωτικοποίηση θα έπρεπε
στις χώρες της ευρωζώνης να λέγεται idiotisation, τώρα ονομάζεται
privatisation. Σημαντική παραμένει στη Γαλλία η παρέμβαση που έκανα αόταν
επρόκειτο να ιδιωτικοποιηθεί το πρώτο κρατικό κανάλι της γαλλικής τηλεόρασης,
και πρότεινα (δι’ άρθρου μου στην εφημερίδα «Liberation», προ 15ετίας), τον
όρο idiotisetion αντί του privatisation.
***
Τώρα πώς συμβαίνει οι «ιδιωτικοποιήσεις» να αποφέρουν περισσότερα χρήματα στον
κρατικό κορβανά; Νομίζω πως είναι απλό: όσο αποβλακούνται οι πολίτες, τόσο, με
τα νεοφιλελεύθερα μέτρα, αυξάνονται οι αποδοχές του έξυπνου κράτους.
Άλλο παράδειγμα: η λέξη «άτομο». Το μη τεμνόμενο περαιτέρω. Στην έννοια αυτή
υποκαταστάθηκε το λατινογενές individual, που περίπου σημαίνει το ίδιο. Έως
εδώ καλά. Αλλά τότε πρέπει οι εταίροι να επιλέξουν ένα από τα δύο: ή θα λένε
atomic war (ατομικός πόλεμος, όπως το λένε) ή indivisual war. Δεν μπορούν για
το άτομο και για τον ατομικό πόλεμο να χρησιμοποιούν δύο ρίζες, ταυτόσημες,
για να μας μπερδεύουν.
Θα ήταν πολύ έτσι πιο κατανοητό πως ένα άτομο (individual) σαν τον Μπιν
Λάντεν, μπορεί να προκαλέσει ατομικό (πυρηνικό) πόλεμο.
Όλα αυτά για να πούμε πως η ελληνική γλώσσα πρέπει να γίνει η επίσημη
αγαπημένη του… κυρίου Ευρωπέου. Διότι αλλέως θα σκοντάφτει στα βασικά.
