Αναζήτηση
|
|
Το στίγμα του μεταδιπολικού κόσμου μέχρι σήμερα καθόριζαν δύο κυρίως
παράγοντες: Η παγκοσμιοποίηση των δεδομένων και η ρυθμιστική παρεμβατικότητα
της μοναδικής υπερδύναμης στις περιφερειακές συγκρούσεις.
Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, στα παραπάνω προστέθηκε ένας τρίτος αστάθμητος
παράγοντας: Η νέα τρομοκρατία ως απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια και
σταθερότητα.
Η τρομοκρατία αποκτά πλέον δύο νέα χαρακτηριστικά: Από τοπικό ή περιφερειακό
φαινόμενο εξελίσσεται σε διεθνές, παγκόσμιο, με αντίστοιχη οργάνωση και
εμβέλεια. Επίσης διαφοροποιείται καθοριστικά ως προς τους στόχους. Οι στόχοι
δεν είναι πλέον συγκεκριμένοι και μεμονωμένοι, με παρεπόμενο την ενδεχόμενη
δολοφονία αθώων. Αντιθέτως η μαζική δολοφονία του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού
πολιτών αποτελεί πλέον τον κύριο στόχο.
Το τρομοκρατικό πλήγμα είχε άμεσο στόχο τις ΗΠΑ. Έπληξε όμως το σύνολο της
παγκόσμιας κοινότητας. Όχι μόνο γιατί η αντίδραση της υπερδύναμης μπορεί να
τροφοδοτήσει αλλεπάλληλους κύκλους βίας. Το πιο σημαντικό είναι το πλήγμα στον
πυρήνα οργάνωσης των σύγχρονων ανοιχτών δημοκρατικών κοινωνιών. Τον πυρήνα
αυτόν συνιστούν, μεταξύ άλλων, η απόρριψη της αυτοδικίας και η προσπάθεια
περιορισμού της άσκησης ατομικής και συλλογικής βίας μέσα από ένα νομοθετικά
κατοχυρωμένο και κοινωνικά αποδεκτό σύστημα οριοθέτησης και κολασμού της.
Με αυτά τα δεδομένα οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν απαντήσεις σε συγκεκριμένα
ερωτήματα: Χρειάζεται παγκόσμιο μέτωπο απέναντι στην τρομοκρατία; Με ποιο
πλαίσιο, ποιους κανόνες, ποια μέσα η πολιτική και η κοινωνία θα αντιμετωπίσουν
τη νέα κατάσταση; Πόσο όλα αυτά θα επηρεάσουν την κοινωνική ισορροπία, τα
δημοκρατικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών;
Σήμερα λοιπόν η Αριστερά αντιμετωπίζει άλλη μια νέα πρόκληση. Και δεν έχει
απεριόριστα χρονικά και ιστορικά περιθώρια. Ήδη έχει γίνει σαφές ότι μετά το
τέλος του διπολισμού και την κυριαρχία της παγκόσμιας αγοράς, η Αριστερά, σε
όλες της τις εκδοχές, είχε δυσκολίες προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Μόλις τα
τελευταία χρόνια άρχισε να προβάλλει, με σημείο αναφοράς την Ευρώπη, το νέο
πολιτικό της πλαίσιο. Που δεν αρνείται την παγκοσμιοποίηση, αλλά επιχειρεί να
τη διευρύνει στο επίπεδο των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων. Που
αναδεικνύει στη μεταδιπολική πραγματικότητα την επιτάχυνση των διαδικασιών της
ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε όλα τα επίπεδα. Πώς απαντά αυτό το ευρωπαϊκό
πολιτικό πλαίσιο στη νέα τρομοκρατία;
Η εκδήλωση της αυτονόητης ανθρωπιστικής αλληλεγγύης στα θύματα των τρομοκρατών
και τις οικογένειές τους είναι ασφαλώς επιβεβλημένη, αλλά δεν συνιστά πολιτική
πρόταση. Ούτε ασφαλώς ο συμψηφισμός της τρομοκρατικής επίθεσης με την άσκηση
στο παρελθόν επιθετικών και καταδικαστέων πολιτικών από την υπερδύναμη, μπορεί
σοβαρά να υποστηριχθεί. Απαιτείται αναφορά στο σήμερα, χωρίς φοβικά
αντανακλαστικά και αμυντική προσκόλληση σε λύσεις που αντιστοιχούν σε
προβλήματα του παρελθόντος.
Η τρομοκρατία στη νέα της μετεξέλιξη συνιστά σαφή και όχι φαντασιακή απειλή
για την παγκόσμια κοινωνία. Έχουμε λοιπόν ανάγκη από ένα συνδυασμό μέτρων
αντιμετώπισης της τρομοκρατικής δράσης και των τρομοκρατικών οργανώσεων, με
την αναπόφευκτη χρήση πολιτικών, οικονομικών και κατασταλτικών μέσων. Έχουμε
επίσης ανάγκη ένα ισχυρό ιδεολογικό μέτωπο με σαφή αντιπαράθεση στα
επιχειρήματα ανοχής, που οδηγούν εμμέσως στην αποενοχοποίηση της τρομοκρατικής
δράσης.
Οι ενδεχόμενες δράσεις είναι αναγκαίο να εντάσσονται στον χώρο διεθνούς
νομιμότητας, μέσα στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και ενώσεων, με προσήλωση
στους κανόνες λειτουργίας του κράτους δικαίου και κύριο μέλημα την
περιφρούρηση των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων στις νέες συνθήκες.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει επίσης να δοθεί στην υπεράσπιση των πιο
ευαίσθητων ομάδων (πολίτες αραβικής καταγωγής, μουσουλμανικού θρησκεύματος).
Αυτά όλα δεν είναι αυτονόητα ούτε δευτερεύοντα. Η Αριστερά θα δώσει μικρές και
μεγάλες μάχες για να τα υπερασπισθεί και να τα κατοχυρώσει μέσα στις νέες
συνθήκες και απέναντι στη συνεχή επίκληση του ρητού «ο σκοπός αγιάζει τα
μέσα». Η προσπάθειά της όμως θα έχει ελπίδες επιτυχίας στον βαθμό που θα
απαντά στα σημερινά διλήμματα και δεν θα επιτρέψει στη Δεξιά και στην
Ακροδεξιά να διαχειρισθεί τα αισθήματα ανασφάλειας των πολιτών του κόσμου.
