Αναζήτηση
Εκείνοι που στην αυγή της προηγούμενης δεκαετίας ανακοίνωναν το «τέλος της
ιστορίας», έπεσαν με τραγικό τρόπο έξω. Απλώς, «η πτώση του Τείχους του
Βερολίνου ήταν το πραγματικό τέλος του 20ού αιώνα», ενώ «η κατάρρευση του
Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου είναι η πραγματική αρχή του 21ου», σύμφωνα με τις
εξαιρετικά εύστοχες διατυπώσεις του Τ.G. Ash στον «Independent».
Η δραματική 11η Σεπτεμβρίου, οπότε, σύμφωνα με την «El Pais», συνέβη
«πραξικόπημα κατά του πολιτισμού», θα ‘πρεπε να οδηγήσει σ’ αυτές και σε
ανάλογες σκέψεις. Δυστυχώς, όμως, στην Ελλάδα η συζήτηση καθηλώθηκε στα
αυτονόητα, ελέω του επανεμφανισθέντος μαυροκόκκινου μπλοκ με αρχηγό τον κ.
Χριστόδουλο, που μίλησε για «οργή Θεού».
Και τα αυτονόητα είναι ότι:
α) Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου που προξένησε μέγιστη
ανθρώπινη οδύνη είναι απόλυτα καταδικαστέα.
β) Η τρομοκρατία όντας από τη φύση της εγκληματική, σκοτεινή και
ανέλεγκτη δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε
ενέργεια από μια συντεταγμένη Πολιτεία.
γ) Το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας απέναντι σε ένοπλη επίθεση είναι
κατοχυρωμένο από το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, όπως
επισημαίνεται και στην πρόσφατη απόφαση 1368 του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία
παραπέμπει και στην 1333 που ζητούσε την παράδοση του Μπιν Λάντεν.
δ) Η τρομοκρατία, ιδιαίτερα στη φονταμενταλιστική της εκδοχή, είναι
κατά πολύ ευρύτερο φαινόμενο, διασυνδεδεμένο με άλλους τομείς του οργανωμένου
εγκλήματος, π.χ. ναρκωτικά (είναι ενδεικτικό ότι το 80% της παγκόσμιας
παραγωγής ηρωίνης γίνεται από τους Ταλιμπάν). Πρέπει να χτυπηθεί ανελέητα,
πολύ περισσότερο που «… σήμερα ο κόσμος είναι γεμάτος όπλα κι αυτό
δημιουργεί μια νέα κατάσταση στην οποία εμφανίζονται »ανεξάρτητες» ένοπλες
δυνάμεις (…) μέχρι τον 17ο αιώνα ευρωπαϊκά κράτη μίσθωναν υπηρεσίες στρατών
(…) κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα θεωρούσαμε ότι οι ένοπλες συγκρούσεις
διεξάγονταν μεταξύ κρατών ή οιονεί κρατικών οργανώσεων (…) σήμερα
επιστρέφουμε και πάλι στην »ιδιωτική επιχείρηση…»», όπως επισήμαινε,
προφητικά, ο μεγάλος ιστορικός Έρικ Χομπσμπάουμ («Στους ορίζοντες του 21ου
αιώνα»).
Πέραν των αυτονοήτων, όμως, υπάρχουν πολλά άλλα. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε.
φαίνεται να πήραν μαθήματα. Οι ΗΠΑ υπερεκτιμούσαν το άτρωτο και τη δυνατότητα
απομόνωσης της χώρας τους, ενώ υποτιμούσαν το μίσος που δημιουργεί στον χώρο
της Μέσης Ανατολής η εκκρεμότητα του Παλαιστινιακού. Η Ευρωπαϊκή Ένωση
υποτιμούσε το μέγεθος της απειλής της τρομοκρατίας, ενώ υπερτιμούσε τη
δυνατότητά της να ασκεί παγκόσμιο ρόλο χωρίς να έχει εμβαθύνει την ενοποίησή
της.
Από τις έως τώρα ενέργειες και των δύο πλευρών φαίνεται πως τα «μαθήματα»
έχουν κατανοηθεί. Οι ΗΠΑ, ειδικότερα, μοιάζουν να αγνοούν τους «καουμπόικους»
πειρασμούς, τις ανοησίες περί σύγκρουσης πολιτισμών και τον ρεπουμπλικάνικο
απομονωτισμό και να κινούνται προσεκτικά στην οικοδόμηση ευρύτερων διεθνών
συνεργασιών, ενώ ταυτόχρονα πιέζουν, έπειτα από καιρό, για κάποια διευθέτηση
του Παλαιστινιακού. Οι εν Ελλάδι Κασσάνδρες που, πριν κατακάτσει η σκόνη των
δίδυμων πύργων και χωρίς να καταδικάζουν αποφασιστικά τη δολοφονική επίθεση,
μιλούσαν για τυφλή αντίδρασή τους, ενώ χθες οργάνωσαν ακόμη και διαδηλώσεις
στην πρεσβεία τους, έπεσαν έξω για μία ακόμα φορά.
Μόνο και μόνο η κατανόηση αυτών των μαθημάτων ενδέχεται να οδηγήσει σε έναν
καλύτερο κόσμο, όταν τελειώσει η πρώτη πράξη του δράματος.
Όμως, μεσομακροπρόθεσμα χρειάζονται κι άλλα. Η κατανόηση ότι στον σύγχρονο
μεταδιπολικό κόσμο της παγκοσμιοποίησης πρέπει να «ταφεί» οριστικά το δόγμα «ο
σκοπός αγιάζει τα μέσα» και να κυριαρχήσουν αρχές, αξίες και κανόνες, χωρίς
επιλεκτικότητες. Ότι ο κόσμος αυτός δεν μπορεί να κυβερνάται από ανίσχυρους
θεσμούς που έλκουν την καταγωγή τους από την επομένη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
και τους τότε νικητές και ηττημένους, από την εποχή της αποικιοποίησης, καθώς
και του διπολισμού. Ότι ο κόσμος αυτός μπορεί να γίνει πιο δίκαιος.
Είθε η εκατόμβη της 11ης Σεπτεμβρίου να γίνει αφορμή για να κινηθεί η
ανθρωπότητα σ’ αυτούς τους δρόμους. Ούτως ή άλλως, η μνήμη των θυμάτων θα
μείνει αιώνια.
Ο δημοσιογράφος Θανάσης Γεωργακόπουλος είναι στέλεχος της Ανανεωτικής
Εκσυγχρονιστικής Κίνησης της Αριστεράς
