Ο πρόεδρος Μιτεράν, ένα χρόνο πριν εγκαταλείψει την εξουσία, όπου παρέμεινε 14

συναπτά έτη και δύο χρόνια πριν εγκαταλείψει τη ζωή (πέθανε το 1996),

παρεχώρησε ένα είδος τηλεοπτικού ημερολογίου στον φίλο (και πρώην αντίπαλό

του) δημοσιογράφο Ζαν-Πιέρ Εκελμπάχ, που τώρα, με την επέτειο των 20 χρόνων

της ανόδου του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην εξουσία, παίζεται, κατά δόσεις, στο

πρώτο κρατικό κανάλι της γαλλικής τηλεόρασης.

Ο πρόεδρος, στο προεδρικό γραφείο του, ντυμένος σε κάθε συνέντευξη, διαρκείας

περίπου μισής ώρας, με διαφορετικό κοστούμι, απαντά στις ερωτήσεις του

δημοσιογράφου, που δεν παρουσιάζεται στην οθόνη.

Τα τηλεοπτικά αυτά ημερολόγια «γράφτηκαν» στο βίντεο με σκοπό να παιχτούν μετά

θάνατον, μια που ο πρόεδρος σχολιάζει μεν την επικαιρότητα, αλλά μιλά με

περισσότερη ελευθερία απ’ όση θα μιλούσε αν ήταν να γνωστοποιηθούν οι σκέψεις

του την ίδια μέρα ή βδομάδα.

Αυτό του δίνει την ευκαιρία ­και σε μας την απόλαυση­ να γνωρίσουμε το βάθος

της σκέψης του και όχι τον επικαιρικό σχολιασμό του.

Άνθρωπος της γραφής ο ίδιος, έχει εξοικειωθεί με το «μέσον» στα σαράντα και

πάνω χρόνια της ενασχόλησής του με τα κοινά. Έτσι μιλά στην «κάμερα», όπως

περίπου θα έγραφε στο χαρτί. Με παύσεις, με αυστηρή επιλογή των λέξεων και των

επιθέτων, με τη φιλοσοφική απόσταση του «γραφιά» κι όχι του

συνεντευξιαζόμενου.

Το αποτέλεσμα; Μια ταινία, διάρκειας μιάμισης ώρας, σε τέσσερις συνέχειες, της

ίδιας διάρκειας κάθε φορά, που θα πρέπει να εισαχθούν σε σχολές επιμόρφωσης

πολιτικών και δημοσίων ανδρών και γυναικών. Διότι πολιτική χωρίς κουλτούρα δεν

γίνεται.

Είπε κάπου, απαντώντας σε μια ερώτηση, ότι είχε κι άλλα πράγματα να κάνει, πιο

ενδιαφέροντα, από το να είναι επί δεκατέσσερα χρόνια πρόεδρος ­και μάλιστα από

τους πιο επιτυχημένους­ της Γαλλικής Δημοκρατίας. ­Σαν ποια; κάνει ότι απορεί

ο δημοσιογράφος ενώ ξέρει την απάντηση. (Τη θέτει για λογαριασμό των

τηλεθεατών.) ­Όπως, του απαντά ο πρόεδρος, να είναι κανείς δημιουργός

καλλιτέχνης, συγγραφέας, εικαστικός ή αρχιτέκτονας. Διότι εκεί

αυτολοκληρώνεται ο σκοπός της ύπαρξής του.

Είναι σημαντικό διά στόματος της «αλεπούς της πολιτικής», όπως τον

χαρακτήριζαν, να ακούγονται παρόμοιες απόψεις.

Διότι σημαίνει ότι τοποθετεί την πολιτική στο επίπεδο της γης, και την τέχνη

της δημιουργίας (του να παράγεις εκ του μη όντος το ον) στη στρατόσφαιρα. Το

απέδειξε, εμπράκτως, διά του βίου του και των πράξεών του. Ξεκίνησε σαν

συγγραφέας.

Κι αν δεν υπήρχε ο πόλεμος και η εκτόπισή του στα γερμανικά στρατόπεδα, η

κατοπινή του ένταξη στην αντίσταση, δεν ξέρουμε αν θα είχε ασχοληθεί ποτέ στη

ζωή του με την πολιτική.

Πήρε ένα κόμμα με παράδοση (το σοσιαλιστικό), αλλά χωρίς προοπτική όταν

ανέλαβε τα ηνία του (χάρι στην υποστήριξη τότε του Σεβενεμάν) και το έφερε

στην εξουσία, όπου συνεχίζει να παραμένει, μεταλλαγμένο βέβαια, αλλά χωρίς

ουσιαστική ρήξη με το παρελθόν του.

Εκτός από το διάλειμμα μερικών ετών ­αντίστοιχο του δικού μας 1990-1993­ η

πολυσυλλεκτική αριστερά συνεχίζει να κυβερνά τη Γαλλία. Ωστόσο ­για να

επανέλθουμε στη συνέντευξη­ τι σκέψη! Τι ήθος! τι ύφος!

Σίγουρα αν ζούσε, δεν θα είχαμε ούτε τον πόλεμο στο Κόσοβο, ούτε τον

διαμελισμό των Βαλκανίων. Διότι ως ζώον πολιτικόν που ήταν από τη φύση του δεν

θα είχε επιτρέψει ­η γνώμη μου­ την πλήρη παράδοση της Ευρώπης στα σχέδια του

Πενταγώνου.

Πίστευε πως πάνω από την πολιτική την τρέχουσα, της κάθε μέρας, ένας ηγέτης

μένει από τα έργα που αφήνει πίσω του. Τα αρχιτεκτονικά. Κι αυτός άφησε μόνο

μέσα στο Παρίσι τουλάχιστον τέσσερα: την Όπερα της Βαστίλλης, την Πυραμίδα του

Λούβρου, την Defense, τη Λα Βιλέτ, και την ομώνυμή του Εθνική Βιβλιοθήκη.

Θα λένε κάποτε κάποτε ότι αυτά έγιναν «επί εποχής Μιτεράν», όπως λεν για

παλάτια κι ανάκτορα «της εποχής του Λουδοβίκου».