Αναζήτηση
|
|
Η επόμενη ημέρα από την εξασφάλιση της ψήφου εμπιστοσύνης δεν θα είναι τόσο
απλή για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, και ιδίως για τον υπουργό
Εθνικής Οικονομίας, όσο ήταν η ίδια η κοινοβουλευτική διαδικασία.
Γιατί αν η συζήτηση στη Βουλή απαιτούσε πολιτικά επιχειρήματα, σχεδιασμένα σε
πολύωρες έστω συσκέψεις σε γραφεία, η αγορά θα απαιτήσει τώρα πράξεις. Στη
Βουλή δεν χρειαζόταν παρά να εξασφαλισθούν οι ήδη δεδομένες ψήφοι των
βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, ενώ στην πράξη θα χρειασθεί να κερδηθεί η
εμπιστοσύνη κάποιων «ξένων», που δεν έχουν κανέναν ειδικό λόγο να στηρίξουν
τις κυβερνητικές επιλογές, παρά μόνον αν τις κρίνουν συμφέρουσες. Αυτή είναι η
αγορά. Αλλά έτσι λειτουργούν και οι κοινωνικές ομάδες: υποστηρίζοντας εκείνες
τις επιλογές που βελτιώνουν τη θέση τους.
Συγκεκριμένες πράξεις άλλωστε θα απαιτήσει πιθανότατα τώρα και ο ίδιος ο
Πρωθυπουργός, που φέρεται να έδωσε εντολή διετούς παραμονής του κ. Γιάννου
Παπαντωνίου στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, αλλά προφανώς όχι χωρίς να
περιμένει νέο έργο.
Ο κ. Παπαντωνίου, επομένως, έχει μπροστά του και όχι πίσω του το καθήκον να
αποδείξει ότι διατηρεί πράγματι την ορμή που φέρεται να υποσχέθηκε στον
Πρωθυπουργό και να κάνει τις συγκρούσεις εκείνες που ο ίδιος ομολογεί ότι
είναι αναγκαίες.
Οι αναμενόμενες πρωτοβουλίες δεν σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργία του
Χρηματιστηρίου, για την οποία γενική είναι η ομολογία ότι δεν χρειάζεται πλέον
σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις, αλλά δείγματα αφύπνισης της κυβέρνησης.
Το μεγάλο εμπόδιο
Ούτε όμως από το μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων και ιδίως των μετοχοποιήσεων
προσδοκώνται άμεσα αποτελέσματα, αφού αυτές συναντούν, προς το παρόν, το
αναμφισβήτητα μεγάλο εμπόδιο της δεινής θέσης της Σοφοκλέους. Με μηδενικό
επενδυτικό ενδιαφέρον είναι προφανές ότι η ενδεχόμενη εισαγωγή του ΟΛΠ και του
ΟΛΘ στο Χρηματιστήριο θα ήταν αποτυχημένη.
Αλλά και οι εκτός Χρηματιστηρίου ιδιωτικοποιήσεις συναντούν εμπόδια.
Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ο ΟΤΕ, για τον οποίο έγινε χθες σύσκεψη του κ.
Παπαντωνίου με τον υπουργό Μεταφορών Χρήστο Βερελή, και της Ολυμπιακής. Είτε
γιατί το διεθνές περιβάλλον στις συγκεκριμένες αγορές δεν είναι ευνοϊκό είτε
γιατί η κυβέρνηση δεν έκανε τους σωστούς χειρισμούς, οι ιδιωτικοποιήσεις που
απομένουν στο πρόγραμμα της κυβέρνησης (βλ. πίνακα) είναι δύσκολες έως
προβληματικές.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση θα θελήσει ασφαλώς να αναδείξει πρωτοβουλίες
σε άλλους χώρους, αφού τα αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων δεν αναμένονται
άμεσα. Είναι γεγονός, άλλωστε, ότι δεν είναι ο ΟΛΠ και ο ΟΛΘ που θα κρίνουν
την επιτυχία ή την αποτυχία των κυβερνητικών προσπαθειών.
Είναι και όλες οι άλλες διαρθρωτικές αλλαγές, όπως οι απελευθερώσεις των
αγορών και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, αλλά και εκείνες που
επεκτείνονται πέραν του αμιγώς οικονομικού χώρου και αγγίζουν την υγεία, την
παιδεία και τον δημόσιο τομέα γενικότερα.
Η κυβέρνηση θέλει να δώσει το προσεχές διάστημα κάποια πρώτα δείγματα των
προθέσεών της να προωθήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές, αναλαμβάνοντας
πρωτοβουλίες σε χώρους εκτός ιδιωτικοποιήσεων, αφού στον τομέα αυτόν υπάρχουν
προβλήματα.
Στο ασφαλιστικό
Το πρώτο τέτοιο δείγμα θα δοθεί στο ασφαλιστικό, που θεωρείται καθοριστικό
τόσο για την εξουδετέρωση μιας εν δυνάμει βόμβας στα δημοσιονομικά θεμέλια της
χώρας, όσο και για να κερδηθούν οι εντυπώσεις της αγοράς. Πράγματι, αν το
ασφαλιστικό λυθεί με τρόπο που να εξασφαλίζει τη μελλοντική βιωσιμότητα του
συστήματος, αλλά και τη συναίνεση των ενδιαφερομένων, η κυβέρνηση θα έχει
κερδίσει μια σημαντική μάχη. Αλλά αυτό δεν θα είναι εύκολο. Αντίθετα, το
ασφαλιστικό θα είναι ένα θέμα στο οποίο μάλλον θα δοκιμασθεί η
αποφασιστικότητα, αλλά και η διπλωματική ικανότητά της. Η εξασφάλιση
συναινετικών λύσεων θα ήταν ιδανική, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα
καταστεί εφικτή.
Τα κλειστά επαγγέλματα
Επίσης, ο κ. Παπαντωνίου θα προχωρήσει πιθανότατα σε πρωτοβουλίες για το
άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την τόνωση της επιχειρηματικότητας. Το
θέμα των κλειστών επαγγελμάτων εκκρεμεί ήδη πολύ καιρό και όλες οι ενδείξεις
συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι πρόκειται για μια πρωτοβουλία που φοβίζει, λόγω
των συγκρούσεων στις οποίες αναπόφευκτα θα οδηγήσει. Αλλά τώρα που ο κ.
Παπαντωνίου είπε ότι πρέπει να γίνουν συγκρούσεις, δεν μένει παρά να
προχωρήσει και στην πραγματοποίησή τους. Σημειώνεται ότι το άνοιγμα των
κλειστών επαγγελμάτων αφορά ισχυρές ομάδες, όπως οι δικηγόροι, αλλά και οι
μηχανικοί, οι συμβολαιογράφοι και άλλοι. Το άνοιγμα των επαγγελμάτων, όπως και
η απελευθέρωση των αγορών, είναι σημαντικά για την οικονομία της χώρας, γιατί
οδηγούν σε βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και συνεπώς σε καλύτερης
ποιότητας υπηρεσίες, με χαμηλότερες τιμές.
Ολυμπιακή και ΟΤΕ
Βεβαίως, η προώθηση των σχετικών πρωτοβουλιών δεν θα φέρει ίσως άμεσα
εντυπωσιακά αποτελέσματα, ώστε να οδηγήσει σε μεταστροφή του κλίματος στη
Σοφοκλέους. Οι επενδυτές θα αξιολογούσαν ως ισχυρότερα πειστήρια την πώληση
της Ολυμπιακής Αεροπορίας ή την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για τον ΟΤΕ. Και
οι δύο αυτές περιπτώσεις, όμως, δεν είναι απλές. Η Ολυμπιακή συγκέντρωσε το
ενδιαφέρον έξι μεν αλλά περιθωριακών παικτών της αγοράς και έτσι δεν
εξασφαλίζει μια ανταγωνιστική προοπτική. Όσο για τον ΟΤΕ, η διεθνής εικόνα της
αγοράς τηλεπικοινωνιών κάθε άλλο παρά ευοίωνη είναι. Τα επενδυτικά κεφάλαια
όχι μόνο δεν αναζητούν εταιρείες για να τοποθετηθούν, αλλά αποσύρονται από
πολύ σημαντικότερες εταιρείες σε σύγκριση με τον ελληνικό οργανισμό
τηλεπικοινωνιών.
Ασφαλώς, για την κυβέρνηση, η καλύτερη συνταγή επιτυχίας θα ήταν να προωθηθούν
ταυτόχρονα οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις που χρειάζονται σε κάθε τομέα
πολιτικής, και όχι μόνο στην οικονομία, ύστερα από αξιολόγηση των αναγκών αλλά
και των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων που υπάρχουν. Η αγορά – όπως και οι Έλληνες
πολίτες, σε τελευταία ανάλυση – θα θεωρούσε πολύ πιο σημαντικό από την
ιδιωτικοποίηση της Διώρυγας Κορίνθου την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό της
δημόσιας διοίκησης. Αλλά, βεβαίως, αυτός είναι πολύ υψηλός στόχος αν σκεφθεί
κανείς ότι ακόμη δεν έχουν εξασφαλισθεί ούτε τα σχετικά κονδύλια από την
Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού δεν έχει προς το παρόν εγκριθεί κανένα πρόγραμμα του
περίφημου Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.
