Δώδεκα χρόνια στην Ελλάδα έκλεισε πρόσφατα ο Τόνι Σαβέβσκι. Ποτέ για τον

Σκοπιανό δεν ήταν… το Ελλάντα, καθώς όχι μόνο αγάπησε τη χώρα αυτή και σε

περίοδο ειδικών συνθηκών, αλλά και εδώ αναγνωρίστηκε το ταλέντο και η προσφορά

του. Καταξίωση αγωνιστική, προσωπική, οικονομική

Δεκέμβριος 1988. Ο Τόνι Σαβέβσκι φτάνει στην Αθήνα. Μία μεγάλη καριέρα

αρχίζει για τον νεαρό Σκοπιανό ποδοσφαιριστή – Η μαχητικότητα και το ταλέντο

του θα τον κάνουν από νωρίς αγαπητό στον κόσμο – Αύγουστος του ’94. Η ΑΕΚ

αποκλείει τη διάσημη Ρέιντζερς της Γλασκώβης και περνάει σε όμιλο του

Τσάμπιονς Λιγκ. Η συμβολή του Τόνι Σαβέβσκι ήταν καθοριστική

Ο Σαβέβσκι έμαθε γρήγορα τα ελληνικά. Και όταν άρχισε να μιλά τη γλώσσα μας

στα αποδυτήρια, 25 ετών παλικαράκι τότε, οι συμπαίκτες του ένιωσαν έκπληξη.

Ωστόσο, αυτό ήταν ένα μόνο δείγμα της προσαρμοστικότητάς του. Διότι η άμεση

προσαρμογή περιγράφεται ως ένα από τα χαρίσματα του… αμίλητου Τόνι, του

ανθρώπου που όντας πλέον πρώτος προπονητής στην ΑΕΚ πρέπει να γίνει ομιλητικός

και να συνηθίσει τα φώτα της δημοσιότητας, λέξη ικανή να του φέρει αλλεργία…

Ποιοι είναι οι φίλοι του στην Αθήνα; Με ποιους κάνει παρέα; Πώς είναι στις

σχέσεις του; Η «ΟΜΑΔΑ» κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν και επιχειρεί μια πρώτη

προσέγγιση του ανθρώπου Σαβέβσκι. Ο πρώτος που γνώρισε τον Σαβέβσκι στο

Ανατολικό Αεροδρόμιο του Ελληνικού ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ, Δεκέμβριο του

’88, ήταν ο Σταμάτης Βουδούρης. Ο στενός φίλος του Ντούσαν Μπάγιεβιτς πήγε

μαζί με τον προπονητή να υποδεχθούν τον φαινομενικά αδύναμο αριστεροπόδαρο

ποδοσφαιριστή. Ερχόταν με πτήση της Γιατ και η προηγούμενη ομάδα του ήταν η

Βαρντάρ Σκοπίων. Ήταν μεσάνυχτα. Ο Σαβέβσκι μπήκε στο αυτοκίνητο και αμέσως

κατευθύνθηκαν στο «Παρκ». Στο ξενοδοχείο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, προ

δεκαετιών ορμητήριο των ανθρώπων της ΑΕΚ, έμεινε για λίγο διάστημα. Μετά, ο

Σταμάτης (Τάκης) Βουδούρης τού βρήκε σπίτι στα Βριλήσσια. Ήταν για καιρό η

(λεγόμενη) «σκιά» του Σαβέβσκι, τον βοήθησε στα πρώτα του αθηναϊκά βήματα. Αν

θέλετε, το… μάτι του Ντούσκο. Ο Μπάγιεβιτς ­ ας θυμηθούμε ­ είχε ξεχωρίσει

τον Σαβέβσκι όχι μόνο σε ένα μέτριο σύνολο της Βαρντάρ, αλλά και στην πορεία

του με τις μικρές ομάδες της Γιουγκοσλαβίας. Μαζί στην Αθήνα ο Σαβέβσκι έχει

από τα χρόνια εκείνα τη γυναίκα του Έμμα και τους δύο του γιους. Τον Βίκτωρα

και τον Γιώργο. Τα δύο αγόρια, μαθητές στο Κολλέγιο, έχουν κοντά τους τον

ανιψιό του Μπάγιεβιτς, τον Βέντραν. Γιος της αδελφής του Μιλένκας, ίσως τώρα

πια ο μοναδικός συνδετικός κρίκος μεταξύ των δύο ανδρών που κάποτε μιλούσαν,

αλλά πλέον έχουν απλά διπλωματικές σχέσεις. Αν και ορισμένοι (-ες;) κρατούν

τηλεφωνικές επαφές.

Ο Ντούσαν Μπάγιεβιτς με τον Σαβέβσκι δεν έκανε ποτέ αυτό που λέμε συνήθως

κολλητή παρέα. Απλά, μιλώντας την ίδια γλώσσα είχαν κώδικα επικοινωνίας. Ώσπου

πριν από περίπου έξι χρόνια, σε ένα ματς με την Παναχαϊκή ο Ντούσκο στα

πλαίσια της επιθυμίας του να δίνει σε όλους χρόνο συμμετοχής, αποφάσισε να

κρατήσει στον πάγκο τον Σαβέβσκι. Ο παίκτης μπήκε, δεν πήγε πολύ καλά, ο

Ντούσκο νόμιζε ότι προφασιζόταν τον κουρασμένο και στα αποδυτήρια έγινε

επεισόδιο. Λέγεται ότι ειπώθηκαν σκληρά λόγια και από τότε, σχέσεις γιοκ.

Τυπικές. Κρύες. Που πάγωσαν περισσότερο μετά την κάθοδο του Ντούσκο στο

Λιμάνι, αλλά ουδείς γνωρίζει αν στο μέλλον ζεσταθούν ξανά. Άνθρωποι είμαστε

και η ζωή κύκλους κάνει.

Ο Μανωλάς

Αντίπαλος του Ντέμη Νικολαΐδη, του κατοπινού σταρ της ΑΕΚ. Η πείρα εναντίον

του νεανικού ενθουσιασμού – Ο Τόνι Σαβέβσκι κατέκτησε τα πάντα ως

ποδοσφαιριστής και κυρίως την καταξίωση στη συνείδηση των φιλάθλων. Τώρα,

θέλει να επαναλάβει τις επιτυχίες του και έξω από τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου

Με τον Στέλιο Μανωλά ο Σαβέβσκι βρήκε το ταίρι του. Σε απόψεις, νοοτροπία.

Μαζί δωμάτιο στο ξενοδοχείο, γρήγορα έσμιξαν. Έκαναν και οικογενειακή παρέα,

με την έννοια ότι ανταλλάσσουν επισκέψεις από καιρού εις καιρόν. Δέθηκαν

περισσότερο όταν άνοιξαν κοντά στη Νέα Φιλαδέλφεια καφετέρια, μαζί με τον

πρώην αντιπρόεδρο Μ. Γεωργακάκη. Αμίλητοι και οι δύο, σχεδόν απόμακροι,

απέφευγαν τα μεγάλα λόγια, τον Τύπο, τις συνεντεύξεις. Το «μη μιλάς» ήταν

εκατέρωθεν σύσταση που τηρούσαν με ευλάβεια. Χόμπι; Ξεσκόνισμα των οικονομικών

σελίδων των εφημερίδων, καθόσον η δίψα τους να μάθουν τα του ΧΑΑ μόνο μυστικό

δεν ήταν στη Νέα Φιλαδέλφεια.

Με τους υπόλοιπους συμπαίκτες του ο νέος προπονητής της ΑΕΚ ουδέποτε είχε

πολλά-πολλά. Όλοι τον παραδέχονταν, τον αποκαλούσαν «μέγα κλέφτη» για την

ικανότητά του να κλέβει την μπάλα στα διτέρματα ή στους αγώνες, τον πίστευαν

ως ηγέτη, αλλά μέχρι εκεί. Ο Βάιος Καραγιάννης ως πιο παλιός είχε «κάτι

παραπάνω», όπως και ο Χάρης Κοπιτσής. Ίδιες σκέψεις. Με τον Χάρη μάλιστα,

κάποτε υπήρξαν και «δωμάτιο», ενώ ο Σαβέβσκι έγινε ταίρι και με τον Καψή.

Χαμηλών τόνων. Όταν έφυγε ο Μανωλάς, δηλαδή όταν αποχώρησε ο Σαβέβσκι είχε

στενοχωρηθεί. Με κανέναν άλλο δεν έδειξε κάτι ανάλογο. Έμπαινε στο γήπεδο

πάντα από τη θύρα 18, άφηνε το αυτοκίνητο που του έχει παραχωρήσει η ΑΕΚ όχι

μπροστά στο Στάδιο, αλλά σε ένα στενό και έμπαινε με βήμα γοργό μέσα και

κατευθυνόταν στα αποδυτήρια περνώντας μπροστά από την αίθουσα μελών και

ακολουθώντας τον διάδρομο. Με τον ίδιο τρόπο αποχωρούσε.

Στα αποδυτήρια αν έβρισκε μια αθλητική εφημερίδα έριχνε ματιές. Πάντα όταν τον

ρωτούσαν σχετικά απαντούσε «δεν διαβάζω, δεν αγοράζω Τύπο», ωστόσο συνήθως

είχε γνωστούς και φίλους που άμεσα τού μετέφεραν τα γραφόμενα που τον

αφορούσαν. Στις ομιλίες των αποδυτήριων δεν έλεγε πολλά πράγματα. Είδηση και

για τους παίκτες ήταν αν εξέφραζε θέση, αν έχει κάποια σημαντική τοποθέτηση.

Ελάχιστες φορές συνέβη τούτο και, συνεπώς, οι όποιες κουβέντες του αναμένονται

με ξεχωριστό ενδιαφέρον. «Πείτε τι φταίει παιδιά», έλεγε ο Μπάγιεβιτς. «Εγώ

δεν έχω να πω τίποτα», απαντούσε ο Σαβέβσκι. Είναι άνθρωπος που σωστά επιλέγει

να μιλάει με πράξεις. «Στο γήπεδο, μέσα στον αγωνιστικό χώρο, όχι εδώ μέσα»,

τόνιζε όταν γινόταν μια (ομαδική) επιχείρηση εμψύχωσης στα αποδυτήρια, είτε

πριν, είτε στο ημίχρονο ενός μεγάλου παιχνιδιού. Όπως εκείνο το αλησμόνητο με

τη Ρέιντζερς στη Γλασκώβη και το σημαντικό για τον ίδιο και την ΑΕΚ γκολ που

πέτυχε δίνοντας την πρόκριση στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ.

Ο Ψαρογιάννης

Τόνι Σαβέβσκι – Στέλιος Μανωλάς. Οι δύο κορυφαίοι ποδοσφαιριστές τη στιγμή

του αποχαιρετισμού. Ο αρχηγός Μανωλάς αποχωρεί από την ενεργό δράση και

συγκινημένος ασπάζεται τον καλύτερό του φίλο – Ο Νίκος Πανταζής και ο Τόνι

Σαβέβσκι είχαν πάντα πολύ φιλικές σχέσεις. Οι μονομαχίες τους στη δηλωτή μαζί

με τους Ψαρογιάννη και Καραγιάννη ήταν στην ημερήσια διάταξη σε κάθε πτήση – Ο

Χάρης Κοπιτσής είναι ένας από τους ελάχιστους ποδοσφαιριστές με τους οποίους

διατηρούσε στενή σχέση ο Τόνι Σαβέβσκι

Με τον φυσικοθεραπευτή Γιώργο Ψαρογιάννη ταιριάζουν. Θυμίζουμε ότι ο συμπαθής

στον χώρο της ΑΕΚ Ψαρογιάννης είχε αποπεμφθεί από τον Γιάννη Παθιακάκη μετά

πολυετή προσφορά στην ομάδα, ακόμη και σε δύσκολα χρόνια. Τώρα, επιστρέφει

ύστερα από απαίτηση του Σαβέβσκι! Ενημερώθηκε και πιάνει δουλειά. Μιλούν για

το Χρηματιστήριο, έχουν κάνει κινήσεις, κέρδισαν και έχασαν. Όπως όλοι. Στο

αεροπλάνο κατά τη διάρκεια των ταξιδιών, ο Σαβέβσκι συνήθως δίπλα στο παράθυρο

είτε παίζει δηλωτή είτε μπουρλότο. Παρέα ο Ψαρογιάννης, ο Βάιος, ο Νίκος

Πανταζής. Άλλες φορές επιλέγει να βυθιστεί στις σελίδες ενός βιβλίου.

Πολύ καλές σχέσεις διατηρεί ο Τόνι Σαβέβσκι και με έναν άλλο παλιό, τον Νίκο

Πανταζή. Όπως και με τον γιατρό κ. Νικολάου. Πολλές φορές τούς εμπιστεύτηκε

και φυσικά δικαιώθηκε. Σε μια πρόσκλησή του ο γιατρός μπορεί να ξαναβρεθεί

κοντά στην ομάδα και όχι να αποστασιοποιείται. Κάποτε έκανε παρέα και με τον

νονό του δεύτερου παιδιού του, οπαδό ονόματι Ψαρρό, αλλά οι δρόμοι τους

χώρισαν προ ετών. Για διασκέδαση επιλέγει τις οικογενειακές καταστάσεις. Μέσα

στο σπίτι, ή στο κλασικό «La Strada». Τόσα χρόνια στην Ελλάδα και ο Τόνι

Σαβέβσκι διεκδικεί εκτός των άλλων θέση στο Βιβλίο Γκίνες και για έναν ακόμη

λόγο: φωτογραφία του σε μπουζούκια δεν κυκλοφορεί! Ακόμη και μετά τις

κατακτήσεις τίτλων προτιμούσε να μένει εντός και όχι να ξενυχτά. «Υπάρχει

προπόνηση», προπόνηση που δεν έχανε!

Οι πρώτες σκέψεις

Το τι θα κάνει τώρα θα φανεί στο άμεσο μέλλον. Ο ίδιος δηλώνει πως «δεν θα

αλλάξω», μάλλον όμως είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο. Η τριβή με τους πάντες θα

είναι σε καθημερινή βάση. Ο Τόνι μπορεί να τα καταφέρει. Γνωρίζει ότι ενώπιόν

του έχει το μεγαλύτερο στοίχημα. Αγωνία του; Να προλάβει τον χρόνο! Έχει

μπροστά του έξι μήνες και πρέπει να δείξει την αξία του. Να βγάλει

προσωπικότητα. Να εμφανίσει πέρα από το… αριστερό πόδι, μάτι-ξυράφι στον

πάγκο! Ο κάτοχος και διπλώματος Έγκεν Γκέραρντ θα τον βοηθήσει σε ό,τι

χρειαστεί. Τονίζεται ότι ο Τόνι Σαβέβσκι είναι διατεθειμένος ακόμη και σε ρήξη

να προχωρήσει! Γνωρίζει τι γίνεται στην ΑΕΚ. Επιθυμεί να… ξύσει το σπυρί, να

σφραγίσει την παρουσία του και τον Ιούνιο τα ξαναλέει. Τι εννοούμε; Πως

γνωρίζοντας την καθολική στήριξη και συμπαράσταση, μπορεί ακόμη και με τις

μεγαλύτερες βεντέτες να τα βάλει! Όσα δεν έκαναν οι άλλοι θα τα κάνει ο

Σαβέβσκι. Φιλικές σχέσεις δεν χωρούν. Και ο Σαβέβσκι θα αλλάξει προς όσους δεν

τον ακούν. Ευκαιρία είναι να αποδείξουν οι παίκτες ότι τον σέβονται,

τουλάχιστον όσο λένε στις μεταξύ τους συζητήσεις.