Κολαστήριο για 122 ψυχές

Ένα κολαστήριο. Σκελετωμένες υποψίες ζωής, «καρφωμένες» σε κρεβάτια που υπό

άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να κινούνται τουλάχιστον πάνω σε ειδικά

καροτσάκια.

Μια τουαλέτα για σαράντα άτομα. Ένα μπάνιο με σπασμένα τζάμια που δεν γνωρίζει

τι σημαίνει ζεστό νερό. Κανένας γιατρός, ένας νοσηλευτής, κανένας

φυσιοθεραπευτής ή οδοντίατρος, καθόλου παραϊατρικό προσωπικό ανάμεσα σε 81

άτομα προσωπικό που φροντίζει 122 φιλοξενουμένους στο Ίδρυμα Κοινωνικής

Πρόνοιας «Η Θεομήτωρ», στην Αγιάσο Λέσβου. Ανακατεμένοι στα δύο κτίριά του

άτομα της τρίτης ηλικίας, ψυχικά ασθενείς από τη Λέρο, σύνδρομα Ντάουν και

ανιάτως ασθενείς. Όλοι φύρδην μίγδην, κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης, που

καταρρακώνουν κάθε έννοια αξιοπρέπειας και σεβασμού σε ανθρώπινα δικαιώματα.

Και όλα αυτά με μηνιαίο κόστος ανά φιλοξενούμενο… 800.000 δραχμές. Ούτε

ξενοδοχείο κατηγορίας Lux να ήταν.

Τις εικόνες αυτές, που χρόνια τώρα δεν είδε, ή έκανε πως δεν είδε το υπουργείο

Υγείας και Πρόνοιας (στο οποίο και ανήκει), αλλά ούτε και οι Τοπικές Αρχές,

αποτύπωσε σε μια έκθεση-σοκ ο Συνήγορος του Πολίτη και έδωσε χθες στη

δημοσιότητα, αφού την κοινοποίησε πριν από ένα μήνα στο αρμόδιο υπουργείο.

Από τα δημοσιεύματα

Αφορμή για την αυτεπάγγελτη έρευνα του Συνηγόρου (ο ίδιος ο κ. Νικηφόρος

Διαμαντούρος, η Βοηθός Συνήγορος, υπεύθυνη του Κύκλου Κοινωνικής Προστασίας,

κ. Μητροσύλη και ειδικοί επιστήμονες της Αρχής επισκέφθηκαν τρεις φορές το

Ίδρυμα) στάθηκαν σχετικά δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου και των «Sunday

Times» στα τέλη του 1999.

Οι εικόνες που μετέφεραν χθες οι συντάκτες του πορίσματος ήταν σοκαριστικές.

Βρώμα και δυσοσμία. Στα κρεβάτια δεν υπήρχε ούτε το στοιχειώδες πλαστικό,

προστατευτικό κάλυμμα για να μην ποτίζουν τα ούρα των ασθενών τα στρώματα των

κρεβατιών τους. Πόρτες και παράθυρα άχρηστα, αδυνατούν να προστατεύσουν τους

φιλοξενουμένους από το κρύο και τη βροχή. Τρόφιμα απ’ τα οποία αναδύεται

έντονη δυσοσμία. Πεσμένοι σοβάδες και σπασμένες καρέκλες, σκουριασμένα ράφια

και άχρηστα αντικείμενα, πεταμένα μέσα στο κτίριο κι έξω από αυτό. Τα πατώματα

γεμάτα νερά και κατσαρίδες. Τα κρεβάτια σκουριασμένα. Υλικοτεχνική υποδομή ­

όποια υπήρχε ­ σε αθλία κατάσταση.

Ούτε ένας έλεγχος

Η Διεύθυνση Επιθεώρησης του υπουργείου που υποχρεούται σε επιθεώρηση του

Ιδρύματος τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο δεν το έχει πράξει μέχρι σήμερα.

Τουλάχιστον όσο κι αν έψαξε ο Συνήγορος δεν βρήκε κανένα στοιχείο περί του

αντιθέτου. Έστω και μόνο για να έχει το υπουργείο μια σαφή εικόνα για το πού

ακριβώς πάει το… 1.300.000.000 τον χρόνο που είναι ο προϋπολογισμός του

Ιδρύματος. Ο Συνήγορος, πάντως, σ’ αυτό το θέμα δεν μπορεί να παρέμβει,

ελέγχοντας την οικονομική διαχείριση, δεδομένου ότι ο εισαγγελέας Λέσβου

διενεργεί αυτεπάγγελτη προκαταρκτική εξέταση για θέματα προμηθειών του Ιδρύματος.

Αδιάφορη κοινωνία

Την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος αποτελεί η τοπική κοινωνία. Οι ντόπιοι επ’

ουδενί θέλουν να φύγει το Ίδρυμα από την περιοχή τους, μιας και όλο και

κάποιος θα βρει δουλειά στο Ίδρυμα, χώρια που η κίνηση στην αγορά είναι

αυξημένη λόγω των επισκεπτών. Αλλά μέχρις εκεί. Το πώς ζουν αυτοί οι άνθρωποι

δεν τους απασχολεί. Γι’ αυτό και δεν έγινε μέχρι σήμερα καμία κίνηση, δεν

μαζεύτηκε ούτε ένα σεντόνι ούτε ένα ρούχο να προσφερθεί στους φιλοξενουμένους.

Μητροπολίτης, περιφερειάρχης, νομάρχης, δήμαρχος δεν ανησύχησαν ούτε

ευαισθητοποιήθηκαν μέχρι σήμερα. Έστω κι αν ορισμένοι εξ αυτών είναι μέλη του

Δ.Σ. του Ιδρύματος στο οποίο προεδρεύει ο Μητροπολίτης. «Θα παρακολουθούμε την

κατάσταση και σε τρεις μήνες θα πάμε στο Ίδρυμα για νέο έλεγχο», υποσχέθηκε

χθες ο κ. Διαμαντούρος. Στην έκθεσή του, δεν περιορίζεται σε διαπιστώσεις.

Προχωρεί και σε προτάσεις. Γενικές ­ που υπενθυμίζουν ότι η σύγχρονη προνοιακή

αντίληψη απέχει από την παραδοσιακή φιλανθρωπία της λογικής της «ελεημοσύνης»

και φιλοδοξούν η λειτουργία στο «Θεομήτωρ» να πάρει τη μορφή πιλοτικού

προγράμματος-υποδείγματος και για τα υπόλοιπα. Και ειδικές ­ για τη λήψη

άμεσων μέτρων που αφορούν τη στελέχωση, βελτίωση των συνθηκών σίτισης,

υγιεινής, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, κοινωνικής επανένταξης των

φιλοξενουμένων και αναβάθμισης της υποδομής. Προς το παρόν, η μοναδική

απάντηση που δόθηκε στην έκθεση του Συνηγόρου είναι ένα δισέλιδο ενημερωτικό

σημείωμα με το οποίο ο υφυπουργός Πρόνοιας κ. Δ. Θάνος κάνει γνωστό ότι τους

τελευταίους μήνες έχουν γίνει κάποιες προμήθειες εξοπλισμού ή

προγραμματίστηκαν ενέργειες που θα οδηγήσουν σύντομα σε αξιοπρεπή διαμονή των

φιλοξενουμένων ενώ θα επιδιωχθεί η αποασυλοποίηση των ατόμων που μπορούν να

ζήσουν αυτόνομα ή ημιαυτόνομα.