Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ του Θεόδωρου Τσουκάτου από το Συντονιστικό της Εκτελεστικής

Γραμματείας του ΠΑΣΟΚ είχε ως εμφανή αιτία την πρότασή του για το ελάχιστο

εγγυημένο εισόδημα, την οποία συνυπέγραψαν 53 βουλευτές του κυβερνώντος

κόμματος. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η απόφαση ήταν ειλημμένη μετά τη γνωστή

«κοτερολογία» στο Εκτελεστικό Γραφείο και η πρόταση, την οποία συνυπέγραψαν 53

βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, ήταν απλώς η αφορμή.

Γνωστός και με το πολιτικό προσωνύμιο «στρατηγός», ο Τσουκάτος συνέβαλε στην

άνοδο του Κώστα Σημίτη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ το 1996. Είχε μάλιστα περάσει στη

συνείδηση της κοινής γνώμης ως ένας από τους στενούς συνεργάτες του,

συνοδεύοντάς τον στις δημόσιες εμφανίσεις του και ταυτιζόμενος μαζί του. Στο

Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το 1999 η «γαλαρία» τον αποθέωσε ειρωνικά, φωνάζοντας το

σύνθημα «είσαι και θα είσαι ο Πρωθυπουργός» την ώρα που μιλούσε. Αν και ήταν

γνωστό ότι οι σχέσεις τους δεν είχαν πλέον την παλαιότερη θερμότητα, η

αποπομπή του από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, σε ένα σύντομο και τυπικό ραντεβού

στο Μέγαρο Μαξίμου, προκάλεσε αίσθηση.

Πρόκειται για μια κίνηση που αξιολογήθηκε από άλλους θετικά και από άλλους

αρνητικά. Άλλοι έκριναν ότι είχε προσωπικό χαρακτήρα, θεωρώντας ότι

σηματοδοτούσε ένα είδος «τέλους εποχής». Άλλοι αναρωτήθηκαν τι περιθώριο

πολιτικών πρωτοβουλιών αφήνουν πλέον οι κομματικές ηγεσίες στους βουλευτές. Το

σίγουρο πάντως είναι ότι στη μακρόχρονη ιστορία του το ΠΑΣΟΚ έχει μετρήσει ουκ

ολίγες διαγραφές, αποπομπές ή απομακρύνσεις ­ αν και αρκετοί από τους

«αποκεφαλισθέντες» επανήλθαν αργότερα στο Κίνημα.

Το ΤΟΡ-5 των αποκεφαλισμών στο ΠΑΣΟΚ

Ο πιο ομαδικός. 1975. Διαγράφεται μεταξύ πολλών άλλων από την

Κ.Ε. του Κινήματος ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, σε μια κίνηση καθοριστική για τα

πολιτικά πράγματα της μεταπολίτευσης αφού αργότερα θα γίνει αρχηγός άλλου

κόμματος, του ΣΥΝ.

Ο πιο θεαματικός. 1982. Παύεται εν πτήσει από υφυπουργός Εξωτερικών ο

Ασημάκης Φωτήλας γιατί δεν ακολούθησε τις οδηγίες του Ανδρέα Παπανδρέου να μη

συμμετάσχει η Ελλάδα στην αποδοκιμασία του καθεστώτος Γιαρουζέλσκι από την

(τότε) ΕΟΚ.

Ο πιο κλασικός. 1986. Διαγράφεται ο Γεράσιμος Αρσένης από τον

Ανδρέα Παπανδρέου με ανακοίνωση που καταλήγει στην κλασική φράση: «Έθεσε

εαυτόν εκτός Κινήματος». Επιστρέφει στο Κίνημα την περίοδο 1989-90.

Ο πιο «ιστορικός». 1988. Διαγράφεται (μαζί με τη Ρούλα Κακλαμανάκη και

τον Γ.-Α. Μαγκάκη) επειδή απείχε από ψηφοφορία σε πρόταση μομφής της Ν.Δ. ο

Αντώνης Τρίτσης. Λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν τον είχε απομακρύνει από το

ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Παπανδρέου ανέφερε στο σημείωμά του: «Έγραψες Ιστορία».

Ο πιο «μιντιακός». 2000. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος αποπέμπεται από το

υπουργείο Πολιτισμού επειδή άφησε αιχμές εναντίον συναδέλφων του υπουργών σε

συνέντευξη σε κυριακάτικη εφημερίδα. Το πληροφορείται τηλεφωνικώς στη Τζιά,

αφού έχει ήδη μεταδοθεί στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΙΚΑΣ

Η ηγεσία πρέπει να αξιοποιεί κάθε ιδέα που παράγεται

Οι πολιτικές πρωτοβουλίες και η δημοσιοποίηση των πολιτικών απόψεων των

στελεχών των κομμάτων έτυχαν ­ σχεδόν πάντοτε ­ της προσοχής και του

ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης, των πολιτικών ηγεσιών και των

media.

Ιδιαίτερα στις ημέρες μας, ημέρες απαξίωσης της πολιτικής, απολαμβάνουν

ευρείας δημοσιότητας και σε αρκετές περιπτώσεις υποκαθιστούν τα πραγματικά

πολιτικά προβλήματα και γεγονότα. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο ν’ αρνηθείς

τη συμβολή τους στο σύγχρονο πολιτικό προβληματισμό και στην παραγωγή

πολιτικής.

Ακόμα και αν είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές ή σαφέστατα προσχηματικές,

εμπεριέχουν ουσία, εκφράζουν αμφισβήτηση, και ενδεχομένως υφέρπουσα κοινωνική

δυναμική.

Γι’ αυτό και οι πολιτικές ηγεσίες οφείλουν ν’ αποφύγουν δύο πιθανά

λάθη. Πρώτο λάθος είναι να τις ενοχοποιήσεις. Συνηθισμένο λάθος, συχνά

επαναλαμβανόμενο. Σχεδόν πάγια πολιτική αντίδραση που κατατρέχει την πολιτική

μας ζωή. Λύση αλυσιτελής.

Έχουμε προ καιρού απομακρυνθεί από την ιδέα της μιας φωνής του

κόμματος. Το σύγχρονο κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον απαιτεί να

διαχωρίζεται η σκοπιμότητα και η ιδιοτέλεια από την ουσία της ιδέας που

προωθείται. Κατακριτέα η σκοπιμότητα ή και η εκδήλωση μιας πολιτικής

πρωτοβουλίας σε λανθασμένο πολιτικό χρόνο. Εξίσου κατακριτέα όμως και η άρνηση

μιας πολιτικής πραγματικότητας που η ίδια η πρωτοβουλία διαμορφώνει.

Λάθος δεύτερο είναι να τις αγνοήσεις. Όταν εκδηλώνεται μια πρωτοβουλία,

είτε ως δήλωση είτε ως συλλογή υπογραφών, αυτόματα πρέπει να τεθούν κάποια

ερωτήματα. Γιατί τώρα; Πού αποσκοπεί; Έχει (ή έχουν) δίκιο ή άδικο;

Ο τρόπος προσέγγισης των απαντήσεων στα παραπάνω (αλλά και σε πιθανά

άλλα) ερωτήματα δρομολογεί την κατεύθυνση της αντίδρασης της ηγεσίας. Η οποία

διαθέτει τη δυνατότητα ν’ αξιοποιήσει, επ’ ωφελεία της, τη δυναμική ­ μικρή ή

μεγάλη ­ που κάθε ιδέα παράγει. Η εύκολη λύση είναι οι διοικητικές κυρώσεις, η

πολιτική περιθωριοποίηση κ.λπ. Ας την εγκαταλείψουμε.

Το χρήσιμο και αναγκαίο είναι να θυμηθούμε τις διαπιστώσεις μας, ν’

αναλογισθούμε τα κενά και τις ατέλειές μας. Δηλαδή, να ενεργοποιηθούμε

πολιτικά. Να δράσουμε. Να μην παραιτηθούμε από τις ιδέες μας. Τουλάχιστον από

εκείνες που απολαμβάνουν την επιδοκιμασία των πολιτών και της κοινωνίας. Της

κοινωνίας που απαιτεί και σε πολλά σημεία προπορεύεται της πολιτικής.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ

Ο Πρωθυπουργός λύνει έναν από τους πολλούς γόρδιους δεσμούς

Ό,τι συνέβη στον Θόδωρο το φθινόπωρο του 2000 σχετίζεται βέβαια με την

τρέχουσα επικαιρότητα, όμως στο βάθος διακρίνω το πνεύμα του ’96. Ο

Πρωθυπουργός έκανε μια αναγκαστική κίνηση ­ τσούγκσβαγκ το λέμε στο σκάκι ­ με

βαριά καρδιά πιστεύω και με την αίσθηση πως λύνει έναν από τους πολλούς

γόρδιους δεσμούς που του φόρτωσε η επιτυχία του ’96.

Ο γιος μου, που ακούει χέβι μέταλ όταν του μιλώ για τη μάχη των

πνευμάτων στη διαδοχή των εποχών, μου θυμίζει τους στίχους ενός αγγλικού

τραγουδιού «αυτό που αγαπάμε και μισούμε, αυτό που φιλάμε και

σκοτώνουμε». Αναρωτιέμαι αν αυτό έκανε το πνεύμα του ’96, αποχαιρετώντας

το ’81 ίσως και το ’74 και αν κάτι τέτοιο μπορεί να κάνει το 2002 απέναντι στο

πληγωμένο ’96. Η μάχη των πνευμάτων είναι κάτι πιο σύνθετο απ’ αυτό που συχνά

επικαλούμαστε ως πάλη του καινούργιου με το παλιό.

Η πρόταση νόμου για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ξεκίνησε με αγαθές

προθέσεις αλλά στη βιασύνη της να προλάβει τον προϋπολογισμό του 2001 έφτασε

στη Βουλή διαδικαστικά και οικονομικά ατελής. Δεν έχει απαντηθεί ακόμα το

ερώτημα για το κόστος της ρύθμισης που μπορεί να είναι 200 δισ., 300 δισ. έως

1 τρισ.

Όμως η μάχη των μηνυμάτων έγινε κυρίως στο βωμό ενός νέου κώδικα

επικοινωνίας που απέχει από τον κώδικα ’96-’99. Ο Κώστας Σημίτης είναι

Πρόεδρος όλου του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργός όλων των Ελλήνων. Για να ανταποκριθεί

σ’ αυτό το ρόλο πρέπει να λύσει πολλούς γόρδιους δεσμούς όπου συνυπάρχουν

πολιτικές, ανθρώπινες, συναισθηματικές και συχνά πικρές συμπεριφορές στις

σχέσεις ανθρώπων που είναι αλήθεια έφτυσαν αίμα για την πολιτική μεταβολή του

’96 και την σταθεροποίηση της νέας κατάστασης προσώπων και πραγμάτων. Ο Κώστας

Σημίτης είναι υποχρεωμένος να αρθεί υπεράνω όλων και αυτό πρέπει να το

καταλάβουμε πρώτοι εμείς που σταθήκαμε και είμαστε κοντά του.

Και με το πληγωμένο πνεύμα του ’96 τι γίνεται με ρωτούν οι σκεπτόμενοι

φίλοι.

«Σφαίρα που δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό»! λέει ο

μεγαλύτερος γιος μου που ακούει ροκ.

LINKS: www.pasok.gr (όπου δεν θα

βρείτε λέξη για διαγραφές, τις οποίες αναφέρει πάντως λεπτομερειακά ο Γ.

Λακόπουλος στο βιβλίο του «Το μυθιστόρημα του ΠΑΣΟΚ»)

Ο Στέφανος Μανίκας είναι βουλευτής Α’ Αθήνας του ΠΑΣΟΚ.

Ο Γιώργος Πασχαλίδης είναι υπουργός Μακεδονίας – Θράκης

Τελευταία Νέα